Cuộc đua ‘nóng’: OpenAI rót tỷ USD vào AMD, cán cân quyền lực AI đảo chiều

Ngày 6/10, thị trường tài chính Mỹ chấn động khi cổ phiếu của Advanced Micro Devices (AMD) tăng hơn 30% chỉ trong một ngày giao dịch, sau khi công bố thỏa thuận hợp tác chiến lược với OpenAI, công ty đứng sau ChatGPT.

Theo thỏa thuận được hai bên xác nhận, OpenAI sẽ đầu tư để nắm giữ tới 10% cổ phần của AMD, đồng thời triển khai tới 6 gigawatt GPU Instinct của AMD trong nhiều năm tới, trải dài qua nhiều thế hệ phần cứng khác nhau.

Việc triển khai sẽ bắt đầu với 1 gigawatt GPU trong nửa cuối năm 2026, đánh dấu bước khởi động cho một chương trình mở rộng quy mô hạ tầng điện toán khổng lồ mà giới công nghệ ví như “cuộc đua xây dựng nhà máy điện toán của tương lai”.

Hợp đồng GPU lớn nhất lịch sử ngành AI

Chia sẻ trên CNBC, Greg Brockman, Chủ tịch OpenAI, nói rõ lý do phía công ty phải thực hiện bước đi táo bạo này: “Chúng tôi buộc phải làm điều này. Nếu muốn mở rộng để phục vụ toàn nhân loại, chúng tôi phải có năng lực tính toán tương xứng”.

Brockman thừa nhận rằng OpenAI hiện không thể tung ra nhiều tính năng mới trong ChatGPT và các sản phẩm khác — dù có tiềm năng mang lại doanh thu — do thiếu hụt năng lực xử lý dữ liệu.

Thỏa thuận với AMD không chỉ giúp giải quyết vấn đề đó mà còn mở rộng đáng kể quy mô hạ tầng AI của OpenAI, vốn đang tăng tốc mạnh mẽ kể từ khi công ty công bố kế hoạch xây dựng mạng lưới siêu máy tính toàn cầu dưới tên Dự án Stargate.

Theo nội dung công bố, AMD đã phát hành cho OpenAI một chứng quyền (warrant) cho phép mua tối đa 160 triệu cổ phiếu phổ thông AMD. Các quyền này sẽ được kích hoạt dần theo tiến độ triển khai GPU và giá cổ phiếu AMD trên thị trường.

Cụ thể, gói cổ phần đầu tiên sẽ được mở khóa khi OpenAI triển khai thành công 1 gigawatt GPU đầu tiên. Các gói tiếp theo sẽ tiếp tục được kích hoạt khi OpenAI đạt mốc 6 gigawatt cùng những cột mốc kỹ thuật và thương mại then chốt cho giai đoạn mở rộng quy mô.

Nếu thực hiện toàn bộ chứng quyền, OpenAI có thể nắm giữ khoảng 10% cổ phần của AMD, tính theo lượng cổ phiếu hiện có.

Phía OpenAI không tiết lộ giá trị cụ thể của thỏa thuận, chỉ cho biết “trị giá hàng tỷ USD” — một con số đủ để biến đây thành một trong những hợp đồng GPU lớn nhất lịch sử ngành AI.

Giới phân tích nhận định, thỏa thuận này đưa AMD trở thành đối tác chiến lược hàng đầu của OpenAI, giúp công ty thoát khỏi sự phụ thuộc quá lớn vào Nvidia, vốn đang thống trị thị trường chip AI.

“AI đang bước vào chu kỳ tăng trưởng kéo dài ít nhất 10 năm. Và để làm được điều đó, bạn cần có nền tảng tính toán vững chắc. Những quan hệ hợp tác như thế này sẽ gắn kết toàn bộ hệ sinh thái, để đưa công nghệ tốt nhất đến tay mọi người”, bà Lisa Su, CEO của AMD, phát biểu trên CNBC.

Theo bà Su, sự hợp tác này mang lại lợi ích đôi bên, vừa giúp OpenAI mở rộng hạ tầng nhanh hơn, vừa chứng minh năng lực cạnh tranh của dòng GPU Instinct mới nhất của AMD - sản phẩm được kỳ vọng có thể thách thức vị thế độc tôn của Nvidia H100 trong mảng tăng tốc AI.

Thay đổi cán cân quyền lực “chuỗi cung ứng AI toàn cầu”

Chỉ hai tuần trước, OpenAI vừa ký kết thỏa thuận 100 tỷ USD với Nvidia, kết hợp giữa đầu tư vốn và cam kết cung cấp phần cứng lâu dài. Khi đó, chính Nvidia là bên mua cổ phần trong OpenAI, còn giờ đây, vai trò đảo ngược: OpenAI trở thành nhà đầu tư trong AMD.

Điều này phản ánh tính chất vòng tròn của nền kinh tế AI hiện nay, nơi vốn, cổ phần và năng lực tính toán luân chuyển giữa một nhóm nhỏ các “ông lớn” công nghệ.

Nvidia cung cấp vốn và chip GPU cao cấp.

Oracle xây dựng và vận hành trung tâm dữ liệu.

AMD và Broadcom đóng vai trò nhà cung ứng thay thế.

OpenAI là trung tâm nhu cầu, điều phối mọi mắt xích.

Các chuyên gia cảnh báo rằng chuỗi giá trị khép kín này dễ bị tổn thương, bởi nếu một mắt xích - ví dụ Nvidia hoặc Oracle - gặp sự cố về sản xuất hay tài chính, toàn bộ hệ sinh thái AI toàn cầu có thể chao đảo.

Theo các nguồn tin nội bộ, tổng quy mô hạ tầng mà OpenAI đang xây dựng đã đạt 23 gigawatt điện toán, tương đương khoảng 1 nghìn tỷ USD chi phí đầu tư chỉ trong hai tuần qua.

Thỏa thuận với AMD chiếm 6 gigawatt, trong khi 10 gigawatt khác thuộc phần Nvidia - hai con số khổng lồ thể hiện tốc độ mở rộng chưa từng có.

Với chi phí trung bình 50 tỷ USD mỗi gigawatt xây dựng, đây được xem là cuộc đua đầu tư hạ tầng lớn nhất lịch sử ngành công nghệ, vượt xa quy mô các trung tâm dữ liệu của Amazon Web Services, Google Cloud hay Microsoft Azure trước đây.

Không dừng lại ở đó, OpenAI còn đang đàm phán với Broadcom để phát triển chip tùy chỉnh riêng cho thế hệ mô hình AI tiếp theo, nhằm giảm chi phí và tăng hiệu suất xử lý.

Trong nhiều năm qua, AMD luôn tụt hậu so với Nvidia trong mảng chip tăng tốc AI, khi sản phẩm Instinct MI300 chỉ mới bắt đầu được sử dụng trong các dự án lớn gần đây.

Nhưng với thỏa thuận cùng OpenAI, AMD đã tìm thấy “khách hàng vàng” đầu tiên ở trung tâm của làn sóng trí tuệ nhân tạo tạo sinh.

CEO Lisa Su mô tả đây là “một chiến thắng kép” — vừa giúp thúc đẩy tham vọng mở rộng AI toàn cầu, vừa nâng cao vị thế của AMD trong chuỗi cung ứng phần cứng AI.

Các nhà đầu tư phản ứng mạnh mẽ với thông tin này, khiến cổ phiếu AMD tăng hơn 30%, đạt mức cao nhất trong hơn một năm, trong khi cổ phiếu Nvidia giảm nhẹ 1% do lo ngại mất thị phần trong các hợp đồng tương lai.

Song song với các thương vụ chip, OpenAI đang âm thầm biến mình thành một nhà phát triển hạ tầng toàn cầu.

Dự án Stargate, do CEO Sam Altman trực tiếp chỉ đạo, đặt mục tiêu xây dựng hàng chục trung tâm dữ liệu AI quy mô lớn tại Mỹ và quốc tế.

Cơ sở đầu tiên ở Abilene, Texas, đã đi vào hoạt động với GPU của Nvidia; các địa điểm mới tại New Mexico, Ohio và vùng Trung Tây đang trong quá trình thi công, và sẽ kết hợp nhiều nhà cung ứng khác nhau, bao gồm cả AMD.

Bằng việc đầu tư song song vào các hãng sản xuất chip khác nhau, OpenAI đang đa dạng hóa nguồn cung, đồng thời củng cố vị thế trung tâm của mình trong chuỗi giá trị AI toàn cầu.

Thỏa thuận AMD–OpenAI đánh dấu một bước ngoặt mang tính biểu tượng cho toàn bộ ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo.

Thay vì chỉ cạnh tranh, các “đại gia công nghệ” đang dần chuyển sang mô hình hợp tác–sở hữu chéo, trong đó vốn, cổ phần và công nghệ hòa quyện để cùng thúc đẩy tăng trưởng.

Đối với OpenAI, đây là bước tiến chiến lược nhằm bảo đảm năng lực tính toán để duy trì vị thế dẫn đầu trong cuộc đua AI toàn cầu. Còn với AMD, đây là thời khắc chứng minh năng lực và sức sống của mình sau nhiều năm bị Nvidia che mờ.

Nếu mọi kế hoạch diễn ra đúng hướng, năm 2026 có thể sẽ mở ra một “kỷ nguyên song mã” trong thị trường chip AI, nơi AMD và Nvidia cùng chia sẻ quyền lực – và OpenAI trở thành “nhạc trưởng” điều phối toàn bộ dàn nhạc hạ tầng trí tuệ nhân tạo toàn cầu.