Thông thường những ngành nghề gắn chặt với hành vi mua sắm của người tiêu dùng là những ngành có tính chu kỳ cao. Đây là những ngành nghề được hưởng lợi trong giai đoạn kinh tế hưng thịnh nhờ lãi suất thấp và cầu tiêu dùng tăng mạnh. Khi nền kinh tế bắt đầu bước vào chu kỳ suy thoái, tỷ lệ thấp nghiệp và lãi suất dần tăng dẫn đến cầu tiêu dùng giảm mạnh. Hàng tồn kho tăng mạnh kéo theo việc cắt giảm sản lượng cũng như giảm đầu tư mở rộng sản xuất. Một số ngành chu kỳ tiêu biểu là: Ngân hàng, du lịch hàng không, bán lẻ, tiêu dùng bao gồm các nhóm ngành như ô tô, dệt may, hàng xa xỉ…
Đối với cổ phiếu nhóm ngành chu kỳ, theo thống kê qua nhiều năm của chỉ số S&P 500, các đặc trưng cơ bản của cổ phiếu nhóm ngành chu kỳ bao gồm: Thứ nhất, đây thường là những cổ phiếu có chỉ số beta cao (lớn hơn 1); thứ hai, đây là nhóm cổ phiếu có P/E thấp (so với P/E của thị trường).
Nhu cầu có xuống có lên, chỉ lo không đủ sức cạnh tranh
Từ khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), dệt may là một trong những ngành đã tham gia sâu vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu và đã nằm trong top 3 các quốc gia xuất khẩu lớn trên thế giới. Trong giai đoạn 2015 - 2020, ngành dệt may liên tục tăng trưởng với tốc độ bình quân 17%/năm, phần lớn đến từ xuất khẩu. Kim ngạch xuất khẩu ngành dệt may năm 2021 đạt 39 tỷ USD, năm 2022 đạt 44 tỷ USD, vượt xa so với năm 2019 - thời điểm trước đại dịch. Ngoài các yếu tố lực lượng lao động dồi dào, chi phí nhân công, chi phí thuê đất và điện hấp dẫn, yếu tố hỗ trợ cho đà tăng trưởng mạnh mẽ của ngành dệt may Việt Nam trong những năm gần đây là việc gia nhập hàng loạt các Hiệp định Thương mại (FTA) cũng như quá trình dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc. Điều này cho thấy độ mở rất lớn của ngành dệt may Việt Nam dẫn đến triển vọng vĩ mô thế giới sẽ có tác động rất lớn đến ngành.
Nếu xét đến khía cạnh tác động cụ thể thì Mỹ hiện là đối tác lớn của ngành dệt may Việt Nam với khoảng 46% thị phần xuất khẩu năm 2022, các nước EU và Nhật Bản lần lượt chiếm khoảng 12% và 11% thị phần xuất khẩu dệt may, Hàn Quốc chiếm gần 9% thị phần. Vì vậy có thể nói cầu tiêu dùng của Mỹ và Châu Âu tác động rất lớn đến diễn biến của ngành dệt may. Từ quý III/2022, lạm phát và lãi suất tăng đã phủ bóng lên triển vọng kinh tế của Mỹ và khu vực EU, khiến người tiêu dùng các nước này thắt chặt chi tiêu và lượng hàng tồn kho tăng vọt, do đó ngành dệt may Việt Nam cũng chịu tác động đáng kể.
Trong 6 tháng đầu năm 2023, ngành dệt may Việt Nam tiếp tục bị bủa vây bởi những khó khăn từ cầu tiêu dùng thế giới chưa có dấu hiệu phục hồi, lãi suất vẫn neo ở mức cao cũng như gia tăng cạnh tranh từ các đối thủ khác như Ấn Độ, Bangladesh. Theo số liệu mới nhất vừa được Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) công bố, trong 6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu dệt may ước đạt 18,6 tỷ USD giảm 17,6% so với cùng kỳ năm ngoái; kim ngạch nhập khẩu ước đạt 10,7 tỷ USD giảm 20,5%.
Với kết quả này, ngành dệt may xuất siêu 7,9 tỷ USD trong nửa đầu năm 2023 (cùng kỳ 2022 xuất siêu 8,8 tỷ USD). Hầu hết các thị trường xuất khẩu đều ghi nhận suy giảm giá trị xuất khẩu, trong đó Mỹ giảm 27,1%, EU giảm 6,2%, Nhật Bản tăng 6,6%, Hàn Quốc giảm 2%, Canada giảm 10,9%...
Tuy nhiên, một vài tín hiệu cho thấy triển vọng lạc quan hơn đối với ngành dệt may từ thời điểm này. Chỉ số lạm phát của Mỹ và khu vực Châu Âu đã hạ nhiệt đáng kể trong những tháng gần đây. Trong đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6 của Mỹ chỉ tăng 3,0% so với một năm trước, giảm mạnh so với mức tăng 4% vào tháng 5, đây cũng là mức tăng thấp nhất trong hai năm gần đây. Nhiều dự báo cũng cho thấy Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) chỉ sẽ tăng lãi suất thêm 1 lần. Lạm phát tại khu vực EU tiếp tục giảm tháng thứ 7 liên tiếp xuống còn 5,5% trong tháng 6. Bên cạnh đó, tình hình việc làm khu vực EU vẫn ổn định với tỷ lệ thất nghiệp hiện vẫn ở mức thấp kỷ lục, với 6,5% trong tháng 5 (nguồn: Eurostat). Những tín hiệu này mang đến kỳ vọng rằng thời điểm khó khăn nhất của ngành dệt may có thể đã qua.
Tuy nhiên, trong cùng thời điểm, xuất khẩu dệt may của Bangladesh ghi nhận mức tăng trưởng gần 11% (giai đoạn từ tháng 6/2022 đến tháng 5/2023). Điều này cho thấy, ngoài yếu tố cầu tiêu dùng thế giới chưa phục hồi, năng lực cạnh tranh ngành dệt may Việt Nam bị suy giảm. Về mặt vĩ mô, yếu tố về tỷ giá đã tác động rất lớn đến các doanh nghiệp xuất khẩu nói chung và dệt may nói riêng. Từ đầu năm đến nay, đồng Việt Nam đang duy trì vị thế ổn định so với đồng USD trong khi đồng nội tệ của các quốc gia xuất khẩu cạnh tranh khác như Ấn Độ, Thái Lan, Trung Quốc, … ghi nhận mức giảm từ 3 – 6%, điều này làm cho hàng hóa Việt Nam đang kém cạnh tranh hơn.
Bên cạnh đó, xu hướng “xanh hóa” cũng đang đặt ra áp lực cho ngành dệt may. Quy định về Thẩm định chuỗi cung ứng có trách nhiệm về quyền con người và môi trường của OECD đang trở thành quy định bắt buộc ở nhiều thị trường xuất khẩu của Việt Nam. Trong khi đó, Bangladesh, đối thủ cạnh tranh lớn nhất của dệt may Việt Nam, đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc chuyển đổi sang sản xuất xanh bằng cách cắt giảm sử dụng điện và nước cũng như giảm lượng khí thải carbon trong quá trình sản xuất quần áo cho thị trường nước ngoài. Đấy cũng là nước có số lượng nhà máy may mặc thân thiện với môi trường cao nhất được chứng nhận với nhãn Lãnh đạo về Thiết kế Năng lượng và Môi trường (LEED) bởi Hội đồng Công trình Xanh Hoa Kỳ, với hơn 200 nhà máy đã được công nhận đạt được chứng chỉ này. Điều này cho thấy ngành dệt may Việt Nam cần sự đầu tư hơn nữa để kịp thời đáp ứng những quy định quốc tế trong thời gian tới.
Trong khó khăn chung của ngành, ngay từ đầu năm, các doanh nghiệp dệt may đều đặt kế hoạch khá thận trọng với lợi nhuận giảm từ 20% cho đến 70% so với năm trước. Chẳng hạn như Công ty Cổ phần Dệt may Đầu tư Thương mại Thành Công (TCM) đặt mục tiêu lợi nhuận 2023 giảm 13%; Công ty Cổ phần Sản xuất Kinh doanh Xuất nhập khẩu Bình Thạnh (GIL) lên mục tiêu doanh thu 2023 giảm hơn một nửa, lợi nhuận sau thuế đạt gần 104 tỷ đồng, giảm tới 71% so với cùng kỳ. Kết quả kinh doanh sơ bộ 6 tháng đầu năm 2023 cũng đã phần nào phản ánh những khó khăn của ngành. TCM ghi nhận lợi nhuận sau thuế giảm 26%, hoàn thành 56% mục tiêu cả năm. Công ty Cổ phần Sợi Thế Kỷ (STK), doanh nghiệp đầu ngành sợi, ghi nhận doanh thu giảm 40%, lợi nhuận giảm 73% trong nửa đầu năm 2023.
Ưu tiên cổ phiếu xơ, sợi
Ở giai đoạn cuối của chu kỳ suy thoái, mặc dù cầu tiêu dùng chưa phục hồi song hàng tồn kho tạo đáy do hệ quả của quá trình cắt giảm sản xuất trước đó, vì vậy một số ngành chu kỳ, trong đó có ngành dệt may, sẽ bắt đầu thoát khỏi giai đoạn khó khăn nhất. Dòng tiền đầu tư cũng thường tìm kiếm cơ hội đối với các nhóm ngành này trong giai đoạn cuối của chu kỳ suy thoái.
Tôi cho rằng những khó khăn của ngành dệt may phần nào đã phản ánh vào định giá cổ phiếu. Tuy nhiên trong giai đoạn đầu của chu kỳ phục hồi, mức độ hưởng lợi của các phân khúc trong ngành cũng như của mỗi doanh nghiệp là tương đối khác nhau. Ở thời điểm này, tín hiệu phục hồi kinh tế của Trung Quốc khá rõ ràng, doanh số bán lẻ hàng hóa dệt may và giày dép của đất nước này đã tăng trên hai chữ số trong tháng 4 và tháng 5 gần đây, đánh dấu sự phục hồi tiêu dùng sau giai đoạn mở cửa. Trung Quốc hiện là thị trường nhập khẩu sợi chính của Việt Nam, chiếm 48% tổng giá trị xuất khẩu. Việc Trung Quốc mở cửa nền kinh tế sẽ khiến việc xuất khẩu các mặt hàng sang Trung Quốc như xơ, sợi phục hồi trong nửa cuối năm 2023. Vì vậy, các công ty có tỷ trọng xuất khẩu sang Trung quốc cao sẽ là những doanh nghiệp có diễn biến tốt hơn trong giai đoạn này.
(VNF) - Vay ngân hàng mua nhà rồi rơi vào thất nghiệp, mất thu nhập, trong khi khoản vay vẫn đều đặn đến hạn, trở thành bài học điển hình về rủi ro tài chính cho nhiều người trẻ khi mua nhà bằng đòn bẩy vay vốn.
(VNF) - Đại diện Dragon Capital cho rằng cần trao vai trò lớn hơn cho hệ thống ngân hàng thương mại trong việc phân phối sản phẩm quỹ. Khi có thể được tiếp cận dễ dàng hơn, chứng chỉ quỹ có thể chuyển mình từ một thị trường “ngách” trở thành kênh tài sản chính thống và phổ biến.
(VNF) - Theo Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải, tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân quá lớn là một trong những nguyên nhân khiến thị trường chứng khoán Việt Nam có mức độ biến động cao.
(VNF) - Bà Lương Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Quản lý tài sản, Khối trong nước, Dragon Capital Việt Nam - cho biết mức độ hiểu biết về tài chính của người Việt dưới mức 25%, theo một nghiên cứu của PwC.
(VNF) - Nhu cầu mua sắm tăng mạnh vào những tháng cuối năm khiến nhiều người tìm đến các khoản vay tiêu dùng để đáp ứng chi tiêu. Theo ông Nguyễn Tiến Sỹ - Phó Giám đốc Khối Tài chính số, Công ty tài chính EVF - việc vay tiêu dùng chỉ thực sự hiệu quả khi người vay có kế hoạch tài chính rõ ràng, hiểu đúng về lãi suất và lựa chọn kênh vay an toàn.
(VNF) - Việc khai thông nguồn hàng từ doanh nghiệp tư nhân đã phát đi tín hiệu tích cực với làn sóng IPO, niêm yết vừa qua, trong khi nguồn hàng từ doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) cũng như doanh nghiệp FDI vẫn còn là bài toán bỏ ngỏ.
(VNF) - Sắc đỏ bao trùm toàn bộ các nhóm ngành trong phiên hôm nay (12/12), kéo VN-Index giảm sâu 52 điểm bất chấp thanh khoản có dấu hiệu cải thiện ở thời điểm mở cửa.
(VNF) - Đó là đánh giá của ông Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Nhất Việt (VFS) tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 với chủ đề “Bứt phá trên nền tảng mới” do Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) và Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance tổ chức.
(VNF) - Làn sóng niêm yết của các công ty chứng khoán trong nước đang tăng nhiệt, nhưng con đường lên sàn ấy lại thiếu vắng bóng dáng các công ty chứng khoán ngoại.
(VNF) - Năm 2025 được xem là giai đoạn bản lề đối với Công ty Tài chính Tổng hợp Cổ phần Điện lực (EVF) khi công ty cùng lúc triển khai chiến lược tái định vị thương hiệu và đặt ra mục tiêu kinh doanh đầy thách thức với lợi nhuận trước thuế 960 tỷ đồng. Trước thềm kết thúc năm tài khóa 2025, các chỉ số tài chính tích cực cho thấy EVF đang củng cố vững chắc nền tảng tài chính, qua đó tạo đà tăng tốc cho những tháng cuối năm.
(VNF) - Công ty cổ phần Công nghệ tài chính Encapital (Encapital Fintech) mới công bố thông tin về việc phát hành thành công lô trái phiếu ECF12502 trị giá 280 tỷ đồng.
(VNF) - Thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số như Bitcoin, Ethereum... sẽ chịu mức thuế 0,1%, theo quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2026.
(VNF) - Nhựa Bình Thuận phát hành 260 tỷ đồng trái phiếu xanh kỳ hạn 7 năm, được GuarantCo bảo lãnh thanh toán, tài trợ dự án nhà máy nhựa Hưng Yên và pallet tái chế.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, ngưỡng doanh thu miễn thuế 500 triệu được Quốc hội thông qua ngày 10/12 sẽ giúp khoảng 90% hộ kinh doanh không bắt buộc sử dụng hoá đơn và sổ sách kế toán.
(VNF) - Đứng giữa giá chung cư Hà Nội và áp lực an cư, nhiều gia đình rơi vào vòng tranh luận giữa tối ưu vốn và nhu cầu ổn định cuộc sống. Trao đổi với VietnamFinance, chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân Trần Đức Trung cho rằng, để giải bài toán này không phải chọn bên nào thắng, mà cần một chiến lược dung hòa – vừa đảm bảo tăng trưởng tài sản, vừa tạo sự yên tâm cho gia đình.
(VNF) - Luật Viên chức (sửa đổi) được thông qua chuyển cơ chế quản lý và trả lương sang vị trí việc làm từ 1/7/2026, kèm theo các quy định khuyến khích sự đổi mới, sáng tạo.
(VNF) - TS Trần Anh Tuấn, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Hà Nội, cho hay, thành phố đang “đốt đuốc” tìm kiếm các kỹ sư trưởng ở nhiều lĩnh vực, trong đó có tài sản số. Ngoài ra, thành phố đã chi ngay "vốn mồi" 600 tỷ đồng cho Quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tiên trên cả nước.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp lớn vừa công bố kế hoạch chi cổ tức tiền mặt quy mô lớn, trong đó FT1 trả 51,42% cho cổ đông, PAT tạm ứng tới 100% và DGC dự chi hơn 1.140 tỷ đồng.
(VNF) - Sunshine Group vừa được vinh danh là “Doanh nghiệp có chiến lược M&A tiêu biểu năm 2024-2025” tại Diễn đàn M&A Việt Nam lần thứ 17. Đây là sự kiện uy tín nhất trong lĩnh vực mua bán, sáp nhập tại Việt Nam, do Báo Tài chính – Đầu tư tổ chức dưới sự chỉ đạo và bảo trợ của Bộ Tài chính.
(VNF) - Thương vụ Kokuyo thâu tóm Thiên Long dù mới dừng lại ở khâu công bố thông tin và đang xúc tiến thực hiện tạo được tiếng vang như dấu mốc về sự trở lại mạnh mẽ của nhà đầu tư Nhật Bản tại Việt Nam.
(VNF) - Theo các chuyên gia, tài sản số sẽ sớm chính thức bước ra khỏi “vùng xám” để trở thành một kênh dẫn vốn chính thống và hiệu quả cho nền kinh tế.
(VNF) - Sau khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC, lộ trình áp dụng IFRS đã trở thành yêu cầu bắt buộc với doanh nghiệp Việt Nam. Cơ hội nâng tầm minh bạch và chuẩn hóa quốc tế đang mở ra, nhưng đi kèm là thách thức lớn về dữ liệu, hệ thống và nhân lực – những yếu tố then chốt quyết định thành công của quá trình chuyển đổi.
(VNF) - Bà Lê Thị Duyên Hải khuyên rằng, chính sách thuế đối với hộ, cá nhân cho trường hợp có đăng ký hoặc không đăng ký kinh doanh sẽ rất khác nhau. Do đó, cần thực hiện theo quy định để hưởng đúng quyền lợi của mình.
(VNF) - Vay ngân hàng mua nhà rồi rơi vào thất nghiệp, mất thu nhập, trong khi khoản vay vẫn đều đặn đến hạn, trở thành bài học điển hình về rủi ro tài chính cho nhiều người trẻ khi mua nhà bằng đòn bẩy vay vốn.