Làm thế nào để chúng ta có thể giữ nhịp tăng trưởng và đảm bảo phát triển đều các mục tiêu - là những điều kiện cần và đủ để chúng ta phát triển bền vững cho cả giai đoạn 2022 - 2030? Tạp chí Đầu tư Tài chính có cuộc trao đổi với đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương) về vấn đề này:
- Ông đánh giá như thế nào về kết quả thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội năm 2022-2023?
Với những kết quả phục hồi và phát triển khá toàn diện của năm 2022, Chính phủ đã đưa ra các chỉ tiêu cho năm 2023 khá hợp lý. Nhìn chung, xét trong bối cảnh suy thoái toàn cầu, ảnh hưởng từ cuộc xung đột Nga-Ukraine, sau đại dịch Covid-19 các chuỗi cung ứng chưa được trở lại bình thường như trước đây, những kết quả phát triển kinh tế xã hội của chúng ta đã được các tổ chức uy tín trên thế giới ghi nhận là quốc gia giữ đà phát triển ổn định tốp đầu.
Nhìn vào mục tiêu GDP tăng 6,5%, đây là mục tiêu chính, chi phối cho các hoạt động khác. Nhưng xét từ Đại hội Đảng XIII với mốc thu nhập trung bình cao vào năm 2030, thì tăng trưởng 6,5% là không đủ, chúng ta phải tăng trưởng liên tục 8% cho các năm còn lại. Lấy mốc năm 2022 thu nhập bình quân GDP đầu người là 4.000 USD thì chúng ta phải tăng trưởng ổn định với 8%/năm, đến năm 2030 mới đạt 7.000 USD.
Như vậy, nếu chỉ có một năm đạt dưới 6,5% thì các năm khác sẽ rất khó khăn. Do đó, theo tôi, nếu có thể, chúng ta vẫn phải tính đến tác động Nghị quyết 43/2022 của Quốc hội về gói kích cầu. Mục đích của nghị quyết này là muốn cho tăng thêm từ 1,5% đến 2%/năm từ năm 2022 đến 2023 để hỗ trợ phát triển kinh tế.
Nếu duy trì hỗ trợ để thực hiện ổn định qua các năm mới giữ được “nhịp” của mục tiêu 2030. Tuy nhiên, nếu chúng ta thiên về phát triển thì có thể sẽ không giữ được bình ổn kinh tế vĩ mô. Cho nên, Nghị quyết 43/2022 với mục đích là bình ổn kinh tế vĩ mô bằng chính sách tài khoá, chính sách tiền tệ phải đi cùng với chính sách tài khoá. Chúng tôi mong muốn Chính phủ xem xét để đưa thêm vào chỉ tiêu phấn đấu cho năm 2023 thì sẽ toàn diện hơn, và đúng với định hướng của Đại hội Đảng XIII.
- Ông có thể nói rõ thêm về quan điểm đảm bảo yêu cầu tăng trưởng cao có thể ảnh hưởng đến ổn định kinh tế vĩ mô và tính bền vững?
Qua tổng kết, một số chỉ tiêu của năm 2022 về môi trường, xã hội chúng ta chưa đạt được kết quả như mong muốn. Do đó, năm 2023 tôi đề nghị cần quan tâm các chỉ tiêu này. Chẳng hạn như an sinh thiết yếu của người dân. Muốn phát triển bền vững nhưng không quan tâm đến an sinh thiết yếu mà chỉ tập trung phát triển giao thông là một thiếu sót lớn. Hay như các vấn đề về thoát nước, cấp nước, chất thải rắn, nhà ở cho người thu nhập thấp, điều kiện sống của công nhân lao động… Tất cả các vấn đề này phải đưa ra chỉ tiêu cụ thể.
Khi phát triển kinh tế - xã hội, chúng ta phải lập “ma trận” đa mục tiêu. Tức là mỗi chương trình, dự án có nhiều mục tiêu, và ngược lại một mục tiêu nằm ở nhiều chương trình, dự án. Ví dụ, xây dựng hạ tầng nhưng không tham chiếu biến đổi khí hậu thì một thời gian lại phải xây dựng chương trình biến đổi khí hậu. Đây là chủ đề lãng phí đang được đề cập tại kỳ họp này. Vấn đề này cần nghiên cứu, suy xét thêm một lần nữa, hiệu chỉnh lại kế hoạch phục hồi kinh tế-xã hội năm 2023 thì sẽ toàn diện hơn.
- Ngoài việc đảm bảo yêu cầu toàn diện, phục hồi của nền kinh tế còn phải có chiến lược dài hạn nữa, thưa ông?
Đúng là như vậy, việc xây dựng chiến lược dài hạn một cách chi tiết và cụ thể cho cả giai đoạn là điều vô cùng cần thiết. Vậy vấn đề đặt ra là chúng ta xây dựng chiến lược dài hạn trên cơ sở nào?
Tôi cho rằng, chúng ta phải dựa vào các nghị quyết của Đảng, đây là định hướng chiến lược và dài hạn. Bên cạnh đó, chúng ta phải đảm bảo các chương trình mà Việt Nam đã cam kết, như COP 26, chiến lược biến đổi khí hậu... Cùng với đó, chúng ta nên vận dụng phương pháp “ma trận” đa mục tiêu để đối chiếu đa chiều. Nếu chúng ta không có đối chiếu đa chiều thì khi thực hiện chương trình, dự án sẽ không chính xác, chỉ ngắn hạn. Khi mục tiêu ngắn hạn, cụ thể một chương trình, dự án thì sẽ không tạo thành bàn đạp để đạt mục tiêu phát triển dài hạn, liên tục đến năm 2045 trở thành nước phát triển. Như vậy, năm trước phải là nền tảng của năm sau, nhiệm kỳ trước phải trở thành nền tảng của nhiệm kỳ sau.
- Ông có đề xuất, kiến nghị về việc tiếp tục chương trình này?
Chúng ta phải xem lại chỉ số GDP, để bình ổn kinh tế vĩ mô thì phải xem xét các chính sách tài khoá và các gói hỗ trợ. Đặc biệt, phải bình ổn kinh tế vĩ mô và phát triển, nếu tăng trưởng thấp thì không đạt được mục tiêu. Khi đã xác định được mục tiêu về kinh tế, tài khoá thì sẽ đưa ra các gói hỗ trợ mục tiêu cụ thể mà chúng ta đã có trong chiến lược phát triển tại Đại hội Đảng XIII.
Quy hoạch tổng thể sẽ định hướng phát triển đến năm 2030, qua đó chúng ta sẽ có bức tranh tổng thể rõ nét hơn. Nhưng về cơ bản, ngay cả quy hoạch tổng thể chưa ra đời thì chúng ta vẫn có thể dựa vào định hướng của Đại hội XIII cũng như kế hoạch phát triển từng năm.
Đó là các cột mốc để chúng ta đi. Chiến lược đã có, bây giờ chỉ phân bổ kế hoạch từng năm. Do đó, tôi đề nghị cần quản lý theo “ma trận” thì sẽ thực hiện được mục tiêu đã đề ra.
- Cụ thể, đâu sẽ là vấn đề nổi bật cần lưu tâm trong Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 2022 - 2030? Các vấn đề này nên được giải quyết ra sao?
Đại hội Đảng khóa XIII đã đề ra mục tiêu đến năm 2030 nước ta sẽ đạt mốc thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 sẽ là nước thu nhập cao. Để đạt được các chỉ tiêu cao liên tục trong nhiều năm, cần chú trọng phát triển bền vững, bảo vệ môi trường để không tốn chi phí khắc phục ô nhiễm môi trường và tiết kiệm tài nguyên...
Cùng với đó, điểm nghẽn hạ tầng, trong đó có hạ tầng giao thông, hạ tầng năng lượng, hạ tầng thủy lợi, hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh cũng là một trong những vấn đề sớm được giải quyết vì các điểm nghẽn đó đã, đang và sẽ kìm hãm sự phát triển kinh tế. Trong vấn đề này, tôi cũng muốn nhấn mạnh tới hạ tầng cấp thoát nước. Đồng thời, cần có cơ chế tốt hơn để thu hút đầu tư tư nhân vào lĩnh vực xử lý nước thải, cần giao thêm trách nhiệm xử lý nước thải cho các địa phương cho đến khi có Luật về xử lý, thoát nước được ban hành.
Cùng với đó, với tư cách là đại biểu Quốc hội, tôi đề nghị bổ sung thêm nội dung hoàn thiện hạ tầng thiết yếu phục vụ nhu cầu dân sinh, bên cạnh việc hoàn thiện hạ tầng về giao thông tại phần phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội năm 2023.
- Vậy, để tạo nền tảng cho cả quá trình 2022-2023, theo ông trước mắt đâu sẽ là những giải pháp hữu hiệu để phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội?
Việc phục hồi và phát triển kinh tế vĩ phụ thuộc rất nhiều vào chính sách tài khóa, tiền tệ, trọng cung... Trong đó, “trọng cung” là dùng năng lực sản xuất của nền kinh tế sẽ ít tốn kém nhất, không phải điều chỉnh nhiều về các chính sách khác như tiền tệ, tài khóa...
Cùng với đó, theo tôi, việc phục hồi và phát triển kinh tế còn phục thuộc vào năng suất lao động ở trong nước. Hiện nay, năng suất lao động của Việt Nam còn thấp. Nếu năng suất lao động mà tăng được thì GDP cũng sẽ tăng nhiều mà không ảnh hưởng nhiều đến vốn đầu tư. Do đó, thời gian tới vấn đề nâng cao năng suất lao động, cải thiện kỹ năng nghề cho người lao động là vấn đề cần được quan tâm đặc biệt.
Tags:
(VNF) - PGS.TS. Ngô Trí Long - Nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính - nhận định rằng, nếu không cải cách, Việt Nam sẽ khó cạnh tranh với các trung tâm tài chính quốc tế tại Singapore, Hồng Kông, Dubai,...
(VNF) - Thiếu thông tin không chỉ làm hạn chế cơ hội phát triển mà còn là rào cản lớn khiến người nghèo khó có thể thoát nghèo một cách bền vững. Vì vậy, trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, bên cạnh việc hỗ trợ về sinh kế, tín dụng, y tế hay giáo dục, một yếu tố ngày càng được khẳng định có vai trò nền tảng, đó là giảm nghèo thông tin.
(VNF) - Những đồng vốn nhỏ, được phân bổ từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, đang từng bước trở thành “bệ phóng” giúp người nghèo Hà Tĩnh chuyển từ tư duy trông chờ hỗ trợ sang chủ động tổ chức sản xuất, nâng thu nhập và hình thành sinh kế ổn định.
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
(VNF) - Được ví như một "Việt Nam thu nhỏ" với địa hình phức tạp và quy mô dân số đông, Thanh Hóa bước vào giai đoạn 2021 – 2025 với bộn bề thách thức trong việc đảm bảo an sinh xã hội tại khu vực miền núi "phên dậu". Thế nhưng, bằng tư duy quản trị quyết liệt và hiệu quả thực tế từ dòng vốn của 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia, địa phương này đang tạo nên một kỳ tích giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - PGS.TS. Ngô Trí Long - Nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính - nhận định rằng, nếu không cải cách, Việt Nam sẽ khó cạnh tranh với các trung tâm tài chính quốc tế tại Singapore, Hồng Kông, Dubai,...
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.
