Để Fintech Việt bớt phụ thuộc nguồn vốn ngoại

Lưu Minh Sang, Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM - 23/08/2024 09:00 (GMT+7)

(VNF) - Những năm qua, các quỹ đầu tư mạo hiểm nội địa đã tham gia khá tích cực vào hoạt động cấp vốn cho các công ty fintech. Tuy vậy, vai trò dẫn dắt hiện vẫn thuộc về các quỹ đầu tư nước ngoài.

Do đó, phát huy vai trò của các quỹ đầu tư mạo hiểm nội địa có ý nghĩa quan trọng đối với quá trình phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam nói chung và đối với công nghệ tài chính nói riêng.

Thị trường fintech Việt Nam: Dư địa lớn

Việt Nam được xem là điểm sáng trên bản đồ ngành công nghệ tài chính (fintech) của khu vực Đông Nam Á khi liên tục duy trì mức tăng trưởng cao kể từ năm 2018 đến nay. Theo Statistic, ngành fintech của Việt Nam đang phát triển nhanh chóng, số lượng công ty mới tăng hơn 180% trong giai đoạn 2018-2022. Tính đến cuối năm 2022, có khoảng 263 công ty Fintech đang hoạt động. Tốc độ tăng trưởng số lượng người dùng fintech cũng đạt cấp số nhân, từ 27 triệu người dùng vào năm 2017 tăng lên 69 triệu người dùng năm 2022.

Mặc dù vậy, quy mô của thị trường fintech Việt Nam vẫn còn khá khiêm tốn và có khoảng cách khá xa với một số nước dẫn đầu khu vực như Singapore, Indonesia. Xét về cơ cấu ngành, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn đầu của làn sóng tăng trưởng. Có đến 1/3 số công ty fintech hoạt động trong lĩnh vực thanh toán và phần lớn số vốn đầu tư cũng tập trung tài trợ cho các công ty này. Trong khi đó, tại Indonesia hay Singapore, phân khúc thị trường của các sản phẩm, dịch vụ tài chính khác (ngoài dịch vụ thanh toán) đã bắt đầu phát triển mạnh tạo nên một hệ sinh thái fintech đa dạng và cân đối hơn.

Dư địa phát triển của thị trường fintech tại Việt Nam là rất lớn và đây cũng là cơ hội cho các mô hình kinh doanh đổi mới sáng tạo và các công ty startup. Tuy nhiên, các công ty startup trong lĩnh vực fintech vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn đầu tư. Trong bối cảnh đó, vốn đầu tư mạo hiểm (venture capital) thông qua các quỹ đầu tư mạo hiểm (QĐTMH) là một trong những giải pháp hiệu quả để giúp các startup vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu và tiến tới những bước phát triển đột phá và bền vững. Các QĐTMH không chỉ cung cấp nguồn vốn mà còn mang lại kiến thức, kinh nghiệm và một hệ sinh thái cần thiết để các startup phát triển và mở rộng quy mô.

Theo đó, thị trường đầu tư mạo hiểm vào các lĩnh vực công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam ghi nhận những bước tăng trưởng đáng kể và vẫn là một trong những quốc gia có giữ được mức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong lẫn ngoài nước. Theo Báo cáo đổi mới sáng tạo và đầu tư công nghệ Việt Nam 2024 do Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) và Do Ventures công bố, tính đến cuối năm 2023, Việt Nam vẫn tiếp tục giữ vịtríthứ3khuvựcĐôngNamÁvềgiátrịđầutư và số lượng thương vụ đầu tư công nghệ.

Trong giai đoạn từ 2013 đến 2023, số tiền đầu tư cho fintech chiếm tỷ trọng cao nhất so với các lĩnh vực đổi mới sáng tạo khác, tập trung chủ yếu vào lĩnh vực thanh toán và dịch vụ tài chính với số vốn đầu tư lần lượt là 1,043 tỷ USD và 459 triệu USD. Trong đó, dịch vụ thanh toán là lĩnh vực nhận được nhiều vốn đầu tư nhất trong nhiều năm và trong năm 2022, nhóm dịch vụ tài chính trở thành lĩnh vực thu hút nguồn vốn đầu tư cao nhất với đa dạng các lĩnh vực như phân tích dữ liệu & chấm điểm tín dụng, quản lý tài sản & thị trường vốn, cho vay tiêu dùng, ngân hàng như một dịch vụ (BaaS)...

Sự nổi lên của quỹ nội địa giữa “mùa đông gọi vốn”

Giai đoạn từ năm 2022 đến nay được xem là “mùa đông gọi vốn” của giới khởi nghiệp toàn cầu khi quy mô các QĐTMH liên tục suy giảm kéo theo dòng vốn này cũng trở nên thận trọng và kén chọn hơn. Điều này thể hiện thông qua sự mức giảm đáng kể đến 65% tổng số giá trị đầu tư vào nửa cuối năm 2022 và 35% vào năm 2023. Trong bối cảnh đó, theo Báo cáo đổi mới sáng tạo và đầu tư công nghệ Việt Nam 2023 và 2024, vốn đầu tư mạo hiểm vào Việt Nam cũng suy giảm 56% vào năm 2022 so với năm 2021. Năm 2023, vốn đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam đạt 529 triệu USD, ghi nhận mức giảm 17% so với năm 2022. Tuy vậy, đi vào chi tiết bối cảnh thị trường tại Việt Nam thì vẫn thấy nhiều điểm sáng nếu so sánh với xu hướng suy giảm của toàn cầu.

Đầu tiên, mức độ suy giảm giá trị đầu tư cũng như số thương vụ tại Việt Nam vẫn thấp hơn nhiều so với mức suy giảm toàn cầu và bắt đầu xuất hiện dấu hiệu phục hồi vào cuối năm 2023. Đặc biệt, số lượng các thương vụ giai đoạn đầu với giá trị từ 0,5 triệu USD đến 3 triệu USD có mức suy giảm ít nhất cho thấy sự lạc quan của các nhà đầu tư mạo hiểm đối với các công ty khởi nghiệp ngay cả trong bối cảnh thế giới nhiều biến độn.

Đáng chú ý hơn là sự nổi lên của các QĐTMH nội địa. Đây là các QĐTMH có thị trường đầu tư chính tại Việt Nam, các quyết định đầu tư được thực hiện bởi hội đồng đầu tư ở Việt Nam, có đội ngũ hoạt động chính tại Việt Nam. Trong nhiều năm liền, thị trường đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam chủ yếu là sân chơi của các QĐTMH ngoại với sự đóng góp tích cực của các quỹ đến từ Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ,..

Tuy nhiên, vào năm 2022, giữa “mùa đông gọi vốn”, các QĐTMH Việt Nam đã trở thành nhóm nhà đầu tư tích cực nhất, đóng góp 41% số thương vụ và 45% giá trị tổng số tiền đầu tư với giá trị kỷ lục là 287 triệu USD.

Nhiều trở ngại cản bước phát triển của quỹ nội

Sự tham gia và phát triển của các QĐTMH nội địa có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ cho hệ sinh thái khởi nghiệp nói chung và hệ sinh thái công nghệ tài chính nói riêng, đặc biệt là trong giai đoạn đầu đầy thử thách của các startup với hàng loạt những rào cản về tiếp cận nguồn vốn. Nhắc đến đầu tư mạo hiểm, không chỉ gói gọn trong phạm vi tài chính mà còn những khía cạnh quan trọng không kém, đó là sự đồng hành và các nguồn lực phi tài chính làm trợ lực cho các startup. Nếu các quỹ ngoại có lợi thế về tiềm lực tài chính và trình độ công nghệ hay kinh nghiệm tiếp cận thị trường đa quốc gia thì các quỹ nội địa lại có những lợi thế rất riêng biệt.

Các quỹ nội địa với nguồn lực tại chỗ có thể hỗ trợ hiệu quả cho các startup không chỉ về tài chính mà còn bao gồm sự am hiểu về thị trường nội địa, một hệ sinh thái kiến thức, kinh nghiệm thị trường, tệp khách hàng, sự am hiểu về môi trường pháp lý cũng như các mối quan hệ, mạng lưới đối tác. Các quỹ nội địa cũng có thể trở thành chủ thể dẫn dắt, tạo xung lực để kết nối startup với các nguồn vốn ngoại. Vì vậy, mạng lưới các QĐTMH nội địa quy mô lớn và xứng tầm là một mắt xích quan trọng trong hệ sinh thái khởi nghiệp của quốc gia, trong đó có fintech.

Mặc dù bản thân nội tại các QĐTMH nội địa cũng cố gắng chuyển mình để phù hợp với sự thay đổi của thị trường và nền kinh tế nhưng bối cảnh chính sách, khung pháp lý và thị trường hiện nay vẫn còn tồn tại nhiều trở lực và thiếu những trợ lực cần thiết cho sự phát triển của thị trường đầu tư mạo hiểm nói chung cũng như sự vươn lên dẫn dắt của các QĐTMH nội địa nói riêng.

Quá trình vận động của chính sách và khung pháp lý để phục vụ cho các lĩnh vực đổi mới sáng tạo và hoạt động đầu tư cho công nghệ vẫn còn khá chậm, chưa đáp ứng được với nhu cầu thực tế của thị trường. Hàng loạt các vấn đề liên quan đến đầu tư mạo hiểm, QĐTMH vẫn còn chưa được quy định hoặc bất cập như những hạn chế trong quy định về huy động vốn, những rắc rối trong hoạt động hạch toán kế toán và khai báo thuế, thiếu chính sách hỗ trợ tài chính hay ưu đãi thuế phù hợp với tính đặc thù của loại hình đầu tư này.

Vừa qua, Luật Thủ đô (sửa đổi) đã được thông qua, trong đó có quy định: Hà Nội được thí điểm thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm sử dụng ngân sách nhà nước để đầu tư vốn vào doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực quan trọng về khoa học, công nghệ.

Đây là một tín hiệu tích cực trong quá trình vận động của chính sách. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại như một cơ chế thí điểm tại đạo luật dành riêng cho một địa phương thì chiếc áo pháp lý này khá chật so với nhu cầu thực tế của thị trường. Thay vào đó, các cơ quan hữu quan cần sớm bắt tay vào nghiên cứu, xây dựng và ban hành khung chính sách tổng thể về phát triển các hoạt động đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam và ban hành đạo luật điều chỉnh riêng cho hoạt động này

Bị ‘coi thường’ trong quá khứ, Fintech vụt lớn thành đối thủ của ngân hàng

Công nghệ 219 ngày trước

(VNF) - Trong quá khứ, Fintech từng bị coi thường khi chỉ là những công ty khởi nghiệp nhỏ bé, với mô hình kinh doanh không khác gì một "hiện tượng nhất thời". Tuy nhiên, những bước tiến mạnh mẽ của Fintech đã thay đổi hoàn toàn cục diện ngành tài chính. Giờ đây, thi trường đã nhìn nhận Fintech như một đối thủ cạnh tranh đáng gờm của các ngân hàng truyền thống.

FaceBook

Tags:

Fintech Việt

vốn ngoại

quỹ đầu tư mạo hiểm

thị trường Fintech

Cấm xe mô tô chạy xăng từ 2030, bắt buộc chuyển sang dùng xe điện?

(VNF) - Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố Báo cáo điểm lại và cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam tháng 3/2025 với chủ đề “Hành trình bứt phá chuyển đổi sang xe điện tại Việt Nam”. Báo cáo một lần nữa khẳng định, việc chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông là một bước quan trọng trong mục tiêu Net Zero vào năm 2050.

Tận thấy cảnh xuống cấp của tuyến đường nghìn tỷ ven biển Hà Tĩnh

Sớm áp dụng quy chuẩn khí thải ô tô, xe máy tại Hà Nội và TP.HCM

'Giải ngân hết vốn đầu tư công, GDP có thể tăng thêm 1% mỗi năm'

Nhiệt điện Nam Định 1 chưa đáp ứng được tiến độ theo yêu cầu của Thủ tướng

Bình Định: Xây 4 khu du lịch cao cấp trên hòn đảo giữa biển

Quảng Trị: 'Xin' TW gần 9.500 tỷ làm cao tốc nối biển Đông qua Lào sang Thái, Myanmar

13/03/25 09:15 (GMT+7)

(VNF) - Dự án đường bộ cao tốc Cam Lộ - Lao Bảo đi qua tỉnh Quảng Trị có chiều dài dự kiến 56 km, quy mô 4 làn xe với tổng mức đầu tư khoảng 13.939 tỷ đồng theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Hải Phòng: 'Siêu' dự án giao thông vừa khởi công được điều chỉnh, tăng vốn 1.700 tỷ đồng

13/03/25 07:15 (GMT+7)

(VNF) - Hải Phòng đề xuất điều chỉnh dự án ĐTXD đường vành đai 2 đoạn tuyến Tân Vũ – Hưng Đạo - đường Bùi Viện thêm 1.700 tỷ nhằm mở rộng đường Nguyễn Trường Tộ, đường Bùi Viện từ nút giao Quốc lộ 10 đến nút giao đường Vành đai 2, đầu tư 4 hầm chui dân sinh.

‘Ông lớn’ Trung Quốc đầu tư 100 triệu USD mở nhà máy thứ 2 tại Thái Nguyên

12/03/25 16:30 (GMT+7)

(VNF) - Công ty TNHH Tập đoàn Huali Việt Nam là đơn vị đầu tiên ký kết hợp đồng thuê đất và rót vốn đầu tư tại Khu công nghiệp (KCN) Sông Công II - giai đoạn 2.

Khởi động Khu Công nghiệp VSIP II Quảng Ngãi 161 triệu USD

12/03/25 14:45 (GMT+7)

(VNF) - Dự án Khu công nghiệp VSIP II Quảng Ngãi có diện tích hơn 490ha, vốn đầu tư 161 USD đặt mục tiêu phát triển khu công nghiệp gắn với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Hoà Phát đầu tư 5.000 tỷ làm 9.000 căn NƠXH tại Hưng Yên

12/03/25 14:15 (GMT+7)

(VNF) - Tập đoàn Hòa Phát sẽ triển khai dự án nhà ở cho công nhân tại tỉnh Hưng Yên. Dự án có quy mô 30,9ha, gồm 9.000 căn nhà ở xã hội và 250 căn liền kề, dự kiến hoàn thành vào năm 2028.

Doanh nghiệp Singapore muốn tăng đầu tư điện tái tạo, KCN tại Việt Nam

12/03/25 10:46 (GMT+7)

(VNF) - Trong khuôn khổ chuyến thăm Singapore của Tổng Bí thư Tô Lâm, nhiều tập đoàn hàng đầu của quốc đảo sư tử đã bày tỏ mong muốn mở rộng đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng xanh và phát triển khu công nghiệp.

Thăm công trường xây lại Cầu Phong Châu bị sập do bão Yagi

12/03/25 08:30 (GMT+7)

(VNF) - Dự án xây dựng Cầu Phong Châu mới là công trình theo lệnh xây dựng khẩn cấp, có tổng mức đầu tư 635,3 tỷ đồng. Sau hơn 2 tháng khởi công, nhà thầu thi công đang đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành trước kế hoạch.

Vùng Đông Nam Bộ cấp tập hút FDI

11/03/25 17:00 (GMT+7)

(VNF) - Từ đầu năm 2025, các tỉnh thành Đông Nam Bộ đã nỗ lực thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) theo hướng phát triển bền vững, thu hút dự án chất lượng cao, đẩy mạnh chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Đề xuất lập Quỹ tài chính quốc gia thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả

11/03/25 16:21 (GMT+7)

(VNF) - Bộ Công Thương vừa có tờ trình gửi Chính phủ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Trong dự thảo lần này, Bộ Công Thương đề xuất sửa đổi, bổ sung nhiều quy định mới. Trong đó, đáng chú ý, Bộ đã đề xuất thành lập Quỹ tài chính quốc gia thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Tập đoàn Singapore muốn đầu tư trung tâm logistics tại cảng Liên Chiểu

11/03/25 15:36 (GMT+7)

(VNF) - Tập đoàn YCH (Singapore) mong muốn đầu tư trung tâm logistics đa phương thức tại khu vực cảng Liên Chiểu (TP. Đà Nẵng).

Khuyến khích phát triển dịch vụ tư vấn năng lượng

11/03/25 12:17 (GMT+7)

(VNF) - Bộ Công Thương đề xuất hoàn thiện khung pháp lý, khuyến khích đẩy mạnh triển khai mô hình công ty tư vấn dịch vụ năng lượng; khuyến khích phát triển dịch vụ tư vấn năng lượng; bổ sung việc xây dựng cơ chế hỗ trợ và khuyến khích để hình thành hệ thống các công ty dịch vụ tư vấn năng lượng.

Tập đoàn Xuân Khiêm đầu tư Trạm dừng nghỉ cao tốc Vũng Áng – Bùng

10/03/25 10:15 (GMT+7)

(VNF) - Công ty cổ phần Tập đoàn Xuân Khiêm là nhà đầu tư được chọn đầu tư trạm dừng nghỉ Km594+400 thuộc cao tốc Bắc - Nam phía Đông, đoạn Vũng Áng – Bùng.

Ba nhà đầu tư muốn làm khu NƠXH hơn 1.430 tỷ tại TP.Huế

10/03/25 09:15 (GMT+7)

(VNF) - Có ba nhà đầu tư đăng ký thực hiện Dự án Nhà ở xã hội tại phường Phong Hiền, thị xã Phong Điền, TP. Huế (Thừa Thiên Huế).

TP.HCM: Năm 2025 đầu tư 36.000 tỷ phát triển giao thông

09/03/25 10:15 (GMT+7)

(VNF) - Năm 2025, tổng vốn đầu tư công dành cho giao thông tại TP.HCM lên tới 36.433 tỷ đồng, chiếm 43% tổng vốn đầu tư công của thành phố (81.149 tỷ đồng), cao hơn 15% so với năm trước.

Tái khởi động Điện hạt nhân Ninh Thuận: Lịch sử đại dự án năng lượng

09/03/25 09:00 (GMT+7)

(VNF) - Việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận được coi là bước ngoặt chiến lược trong nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung điện, đảm bảo an ninh năng lượng và chuyển dịch sang nền kinh tế xanh bền vững của Việt Nam.

Ngân hàng JBIC rót 20 tỷ USD cho 14 dự án năng lượng sạch tại Việt Nam

08/03/25 08:45 (GMT+7)

(VNF) - Đài NHK thông tin, Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBIC) và các công ty tư nhân sẽ thực hiện các dự án năng lượng sạch tại Việt Nam với số vốn đầu tư lên đến 20 tỷ USD

'Thương hiệu Bạc Liêu là năng lượng sạch'

07/03/25 16:45 (GMT+7)

(VNF) - Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà Bạc Liêu tiếp tục khai thác tiềm năng điện gió, điện mặt trời trong kỷ nguyên chuyển đổi xanh có liên quan vấn đề kinh tế carbon. Từ đó, thương hiệu Bạc Liêu là năng lượng sạch, sản phẩm Bạc Liêu sẽ là chứng chỉ tốt nhất đến với mọi khu vực trên thế giới.

Dự án trì hoãn thanh toán vô thời hạn: DN năng lượng tái tạo 'cầu cứu' Chính phủ

07/03/25 16:25 (GMT+7)

(VNF) - Nhiều dự án năng lượng tái tạo hưởng giá FIT đang bị trì hoãn thanh toán vô thời hạn, gây khó khăn nghiêm trọng cho nhà đầu tư. Nhóm này đang kiến nghị Chính phủ bảo lưu giá mua điện đã thỏa thuận và yêu cầu EVN thực hiện đúng hợp đồng, tránh nguy cơ vỡ nợ hàng tỷ USD.

Hà Giang muốn đầu tư 15.000 tỷ mở cao tốc đến cửa khẩu Thanh Thủy

07/03/25 11:15 (GMT+7)

(VNF) - UBND tỉnh Hà Giang đề xuất đầu tư hơn 14.850 tỉ đồng bằng vốn đầu tư công để thực hiện dự án cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang (giai đoạn 2) đến cửa khẩu quốc tế Thanh Thủy.

Đà Nẵng: Dừng xây trụ sở làm việc quận huyện và xã phường

07/03/25 09:15 (GMT+7)

(VNF) - Đà Nẵng yêu cầu tạm dừng triển khai xây dựng trụ sở làm việc cấp quận, huyện và xã, phường cho đến khi thành phố có chỉ đạo mới.

'Đại gia' Đức muốn làm nhà máy thép 3,1 tỷ USD tại Ninh Thuận

06/03/25 15:20 (GMT+7)

(VNF) - Dự án thép xanh do Công ty VFT Bio Fuels (Đức) đề xuất có công suất 1,1 triệu tấn/năm, diện tích 250ha và tổng mức đầu tư 3,1 tỷ USD.

Châu Âu lùi thời hạn giảm khí thải, doanh nghiệp ôtô dễ thở

06/03/25 13:15 (GMT+7)

(VNF) - Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) mới đây cho biết cơ quan này vừa mới đề xuất cho phép các nhà sản xuất ô tô thực hiện mục tiêu phát thải CO2 mới cho ô tô con và xe tải nhỏ vào năm 2027 thay vì ngay trong năm nay.

Kiếm tiền từ thị trường carbon: Đổ mồ hôi, sôi nước mắt

06/03/25 12:00 (GMT+7)

(VNF) - Để tham gia vào thị trường tín chỉ carbon và bán được tín chỉ, doanh nghiệp phải thiết lập hàng loạt quy trình mới phức tạp và tốn kém không ít chi phí.

Sun Group muốn làm Sân bay Vân Phong 9.200 tỷ đồng

06/03/25 08:15 (GMT+7)

(VNF) - Tập đoàn Sun Group đề xuất đầu tư hàng loạt dự án lớn tại Khánh Hòa. Các dự án này được định hướng trở thành các khu đô thị, du lịch đẳng cấp thế giới.

Tin khác

Cấm xe mô tô chạy xăng từ 2030, bắt buộc chuyển sang dùng xe điện?