Đối diện 'ngưỡng rủi ro' mới, kinh doanh gia đình phải thay đổi tư duy quản trị
(VNF) - PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, Nghị định 296/2025 của Chính phủ quy định cơ chế cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh là một bước nâng chuẩn thể chế kỷ luật thị trường được siết chặt, “vùng xám” tài sản – dòng tiền – trách nhiệm bị thu hẹp, và kinh doanh gia đình buộc phải bước vào quỹ đạo minh bạch hơn nếu muốn phát triển bền vững.
Nghị định 296/2025 của Chính phủ quy định cơ chế cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2026 tới đây theo hướng ưu tiên tài sản chung phục vụ kinh doanh và trong trường hợp không đủ có thể áp dụng các biện pháp liên quan đến tài sản, tiền của chủ hộ và các thành viên trong hộ, nhóm hộ kinh doanh lập tức cảm nhận một “ngưỡng rủi ro” mới.
Một điều khoản cưỡng chế, chuyển dịch trong tư duy quản lý
Hộ kinh doanh là một cấu trúc kinh tế đặc thù của Việt Nam: linh hoạt, chi phí thấp, gắn chặt với gia đình và cộng đồng. Tuy nhiên, chính sự “gia đình hóa” này khiến trong thực tiễn, tài sản kinh doanh và tài sản sinh hoạt thường đan xen, dòng tiền bán hàng hòa lẫn chi tiêu gia đình, lợi ích được chia sẻ trong hộ, trong khi nghĩa vụ pháp lý lại chủ yếu gắn với một cá nhân đứng tên.

Khoảng trống này khiến việc thi hành quyết định xử phạt hành chính trong nhiều trường hợp gặp khó khăn tài sản bị chuyển dịch, đứng tên người thân, hoặc không còn đủ để cưỡng chế.
Hệ quả là hiệu lực thực thi pháp luật bị suy giảm, tạo tâm lý “nhờn luật” và vô hình trung làm méo mó cạnh tranh thị trường. Trong bối cảnh cải cách thể chế đang được đẩy mạnh theo hướng tăng kỷ luật, tăng hiệu lực thực thi, Nghị định 296 gửi đi một thông điệp rõ ràng đã hưởng lợi từ hoạt động kinh doanh thì phải chịu trách nhiệm tương xứng. Không thể tiếp tục sử dụng mô hình hộ như một “vùng đệm” để hưởng linh hoạt của thị trường nhưng né tránh kỷ luật của thị trường.
Chi phí tuân thủ tăng nhưng chất lượng thị trường được nâng lên
Rủi ro lan từ “người đứng tên” sang “cả hộ”. Đây chính là điểm thay đổi mang tính hành vi lớn nhất, vi phạm hành chính không còn được cảm nhận là chuyện riêng của người đứng tên đăng ký, mà có thể trở thành rủi ro tài chính của cả hộ gia đình nếu tài sản và dòng tiền không được tách bạch. Điều này buộc hộ kinh doanh phải coi quản trị rủi ro pháp lý là một phần của quản trị tài sản gia đình, chứ không phải việc phát sinh sau cùng.
Bên cạnh đó, thu hẹp lợi thế cạnh tranh của nhóm né tránh nghĩa vụ. Khi cơ chế cưỡng chế được tăng hiệu lực, lợi thế chi phí của nhóm “lách luật” bị thu hẹp. Về dài hạn, điều này giúp thị trường vận hành công bằng hơn, cạnh tranh dựa trên năng suất, chất lượng và uy tín thay vì dựa trên khả năng né tránh nghĩa vụ.
Ngoài ra, quy định này tạo lực đẩy cho quá trình chính thức hóa. Chuẩn mực kỷ luật thị trường tăng lên sẽ khiến những hộ kinh doanh đạt quy mô nhất định nhìn rõ hơn giới hạn của mô hình hộ: khó tách bạch trách nhiệm, khó chuẩn hóa sổ sách, khó kiểm soát rủi ro. Từ đó, chuyển đổi lên doanh nghiệp trở thành một lựa chọn kinh tế hợp lý để giảm rủi ro và mở rộng cơ hội tiếp cận vốn, đối tác và thị trường.
“Nút thắt” lớn nhất của hộ kinh doanh: tài sản – dòng tiền – hồ sơ tuân thủ
Trong vận hành hằng ngày, rủi ro của hộ kinh doanh thường không nằm ở những vấn đề phức tạp, mà tập trung ở ba “điểm mù” phổ biến.
Thứ nhất, tài sản không phân loại rõ ràng: quầy hàng, máy móc, phương tiện, kho, hàng hóa quay vòng… đứng tên hoặc do nhiều thành viên cùng sở hữu, khiến việc xác định ranh giới khi phát sinh cưỡng chế trở nên khó khăn.
Thứ hai, đó là dòng tiền chung. Tiền bán hàng và tiền sinh hoạt không tách bạch, gây bất lợi khi phải chứng minh nguồn tiền hoặc khi bị áp dụng biện pháp khấu trừ. Thứ ba, hồ sơ tuân thủ mỏng, nhiều quyết định xử phạt bắt nguồn từ các lỗi “rất đời thường” như giấy phép, niêm yết giá, nguồn gốc hàng hóa, an toàn thực phẩm, nghĩa vụ liên quan đến lao động, hóa đơn chứng từ.

Minh bạch là lợi thế cạnh tranh mới, then chốt ở khâu thực thi
Để Nghị định 296/2025 phát huy hiệu quả và tạo đồng thuận xã hội, khâu thực thi cần được chuẩn hóa tiêu chí xác định tài sản phục vụ kinh doanh phải rõ ràng; trình tự cưỡng chế minh bạch; quyền lợi hợp pháp của người liên quan được bảo đảm. Chỉ khi đó, mục tiêu nâng kỷ luật thị trường mới đạt được mà không tạo thêm bất an cho khu vực kinh tế hộ.
Tóm lại, minh bạch là lợi thế cạnh tranh mới. Nghị định 296/2025 không chỉ thay đổi cơ chế cưỡng chế, mà còn thay đổi tư duy quản trị kinh doanh gia đình.
Trong môi trường thể chế đang được chuẩn hóa mạnh mẽ, hộ kinh doanh không thể tiếp tục dựa vào sự mập mờ về tài sản, dòng tiền và trách nhiệm. Lựa chọn khôn ngoan là chủ động nâng cấp quản trị: minh bạch hóa, tuân thủ, và sẵn sàng chuyển đổi mô hình khi đã đủ lớn. Trong kỷ luật tài chính mới, minh bạch không còn là chi phí, mà là lợi thế cạnh tranh.
Tinh thần của cải cách không phải là biến hộ kinh doanh thành “doanh nghiệp thu nhỏ” với thủ tục nặng nề, mà là xây dựng một hệ quản trị tối thiểu nhưng hiệu quả: tách bạch tài sản, quản lý dòng tiền, chuẩn hóa tuân thủ. Đây là cách “rẻ nhất” để giảm rủi ro và cũng là nền tảng để hộ kinh doanh “lớn lên” khi có điều kiện.
5 lỗi vi phạm hành chính dễ dẫn tới cưỡng chế nhất
1. Không có hoặc không đủ giấy phép/điều kiện kinh doanh theo quy định.
2. Hàng hóa không rõ nguồn gốc, sai nhãn mác, không niêm yết giá.
3. Vi phạm an toàn thực phẩm trong kinh doanh ăn uống, dịch vụ.
4. Sử dụng lao động không đúng quy định (không hợp đồng, không bảo đảm nghĩa vụ tối thiểu).
5. Không chấp hành quyết định xử phạt đúng thời hạn, chây ì thi hành.
Chuyên gia thuế: 10 lưu ý hộ kinh doanh cần ‘nằm lòng’ trước thời điểm 1/1/2026
'Việt Nam có thể duy trì tăng trưởng 8 – 12% trong 5 năm tới'
(VNF) - TS. Lê Duy Bình – Giám đốc Economica Việt Nam cho rằng, Việt Nam có đủ nền tảng để duy trì tăng trưởng GDP ở mức 8 – 12% trong 5 năm tới, qua đó nâng nhanh thu nhập bình quân đầu người và tạo dư địa lớn cho thị trường bất động sản, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, đầu tư hạ tầng được đẩy mạnh và các động lực mới như thương mại điện tử, du lịch tiếp tục bứt phá.
Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế: Tốc độ và chất lượng cải cách quyết định thành công
(VNF) - PGS.TS. Ngô Trí Long - Nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả, Bộ Tài chính - nhận định rằng, nếu không cải cách, Việt Nam sẽ khó cạnh tranh với các trung tâm tài chính quốc tế tại Singapore, Hồng Kông, Dubai,...
Chuyên gia: 'Trung tâm tài chính quốc tế thể hiện thương hiệu quốc gia ở cấp độ cao nhất'
(VNF) - Theo chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh, xây dựng một trung tâm tài chính quốc tế không chỉ là bài toán kinh tế học, mà là một chiến dịch xây dựng thương hiệu quốc gia (Nation Branding) ở cấp độ cao nhất. VietnamFinance trân trọng giới thiệu góc nhìn của ông về vấn đề này.
Đào tạo nghề: Mở khóa tri thức, kết nối thị trường để thoát nghèo bền vững
(VNF) - Trao đổi với VietnamFinance, TS. Vũ Hoàng Linh - Chuyên gia kinh tế, Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, đã đến lúc cần nhìn lại đào tạo nghề không phải như một hoạt động hỗ trợ đơn lẻ, mà như một mắt xích then chốt trong chiến lược phát triển sinh kế bền vững.
Chính sách vượt trội và tiệm cận chuẩn quốc tế cho Trung tâm Tài chính
(VNF) - Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, với việc ban hành đồng bộ 8 nghị định, Chính phủ khẳng định quyết tâm xây dựng một trung tâm tài chính phát triển nhanh, bền vững, có tính cạnh tranh và tiệm cận chuẩn mực quốc tế.
Phụ nữ vùng biên vào lớp học xóa nghèo: Nâng tri thức để chống đói nghèo
(VNF) - Không bắt đầu từ những dự án lớn hay khoản đầu tư hàng chục tỷ đồng, hành trình giảm nghèo bền vững ở miền Tây Quảng Trị đang được khơi mở từ những lớp học xóa mù chữ dành cho phụ nữ dân tộc thiểu số. Ở đó, tri thức trở thành “điểm tựa mềm” nhưng mang tính quyết định, giúp người dân tiếp cận chính sách, vận dụng hỗ trợ và từng bước thoát nghèo một cách bền vững.
Tăng trưởng hai con số: Tăng cung tiền nhưng phải kiềm chế lạm phát
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
'Giảm nghèo thông tin': Bước đi quan trọng trên lộ trình giảm nghèo bền vững
(VNF) - Thiếu thông tin không chỉ làm hạn chế cơ hội phát triển mà còn là rào cản lớn khiến người nghèo khó có thể thoát nghèo một cách bền vững. Vì vậy, trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, bên cạnh việc hỗ trợ về sinh kế, tín dụng, y tế hay giáo dục, một yếu tố ngày càng được khẳng định có vai trò nền tảng, đó là giảm nghèo thông tin.
Đồng vốn thoát nghèo: Đồng vốn nhỏ và bài toán sinh kế bền vững ở
(VNF) - Những đồng vốn nhỏ, được phân bổ từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, đang từng bước trở thành “bệ phóng” giúp người nghèo Hà Tĩnh chuyển từ tư duy trông chờ hỗ trợ sang chủ động tổ chức sản xuất, nâng thu nhập và hình thành sinh kế ổn định.
Hà Tĩnh: Giảm nghèo từ gốc bằng cuộc dịch chuyển lao động lớn nhất thập kỷ
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
Mục tiêu tăng trưởng 10% và những rủi ro có thể làm 'gãy nhịp' kỳ vọng
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
Bài học Thanh Hóa: Gỡ nút thắt 'có tiền không tiêu được', từ giảm nghèo hướng đến làm giàu
(VNF) - Được ví như một "Việt Nam thu nhỏ" với địa hình phức tạp và quy mô dân số đông, Thanh Hóa bước vào giai đoạn 2021 – 2025 với bộn bề thách thức trong việc đảm bảo an sinh xã hội tại khu vực miền núi "phên dậu". Thế nhưng, bằng tư duy quản trị quyết liệt và hiệu quả thực tế từ dòng vốn của 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia, địa phương này đang tạo nên một kỳ tích giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
Sàn chứng khoán chuyên biệt cho khởi nghiệp và quỹ đầu tư mạo hiểm cho đổi mới sáng tạo
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
‘Sửa luật để tạo mô hình trung gian, tạm gọi là doanh nghiệp hộ kinh doanh’
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
Dòng vốn toàn cầu dồn về châu Á: Việt Nam 'vụt sáng' thành điểm đến chiến lược
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
Thí điểm cơ chế đặc thù cho dự án lớn: 'Cần chọn đúng trục phát triển để Hà Nội bứt phá'
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
Ngưỡng miễn thuế 500 triệu: ‘Nặng tay với nhóm lợi nhuận thấp, nhẹ tay với nhóm cao'
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
'Việt Nam có thể xây siêu đô thị biển 25 triệu dân, đủ sức tương tác với Singapore hay Tokyo'
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
Tăng trưởng 10%: ‘Khơi thông túi tiền, củng cố niềm tin tiêu dùng của dân’
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
‘Tăng trưởng trên 10% cũng được nhưng đừng theo cách cũ’
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
Việt Nam được gì sau 1 năm Hiệp định VIFTA có hiệu lực?
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Tăng trưởng 10%: Việt Nam cần hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
'Vàng trong dân là 1 dạng dự trữ, tại sao lại coi là đầu cơ hay tiêu cực?'
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
Doanh nghiệp nhà nước: ‘Chỉ cần dưới 100, quy mô tăng gấp 10 – 15 lần’
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
'Việt Nam có thể duy trì tăng trưởng 8 – 12% trong 5 năm tới'
(VNF) - TS. Lê Duy Bình – Giám đốc Economica Việt Nam cho rằng, Việt Nam có đủ nền tảng để duy trì tăng trưởng GDP ở mức 8 – 12% trong 5 năm tới, qua đó nâng nhanh thu nhập bình quân đầu người và tạo dư địa lớn cho thị trường bất động sản, đặc biệt trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, đầu tư hạ tầng được đẩy mạnh và các động lực mới như thương mại điện tử, du lịch tiếp tục bứt phá.
Thăm khu đất 2,5ha xây NƠXH bám mặt đường Vành đai 3 - Hà Nội
(VNF) - Khu đất có tổng diện tích hơn 25.551m2 thuộc địa bàn phường Định Công (TP Hà Nội) sẽ do Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội (Hacinco) triển khai
































































