- Thời gian qua, Chính phủ có một số động thái trong điều hành kinh tế gây ra những phản ứng trái chiều trong dư luận, điển hình như: nhập thịt lợn về để giảm giá thịt lợn trong nước, tạm dừng kí hợp đồng xuất khẩu gạo mới khiến giá lúa gạo trong nước giảm. Ở góc độ của một người quan sát các chuyển động vĩ mô, ông có bình luận gì về cách điều hành của Chính phủ?
TS Lê Duy Bình: Không giống như những năm trước, chúng ta hiện đang đồng thời ở hai mặt trận: chống dịch và duy trì phát triển kinh tế. Khó hơn mọi năm, mỗi quyết định trong điều hành của Chính phủ giờ đây đều trở nên phức tạp hơn do phải tính toán nhiều biến số và thông tin từ hai chiến tuyến này.
Tôi không cho rằng Chính phủ đã có một quyết định dễ dàng trong việc tạm dừng xuất khẩu gạo, đặc biệt khi những lợi ích kinh tế trước mắt từ việc xuất khẩu gạo trong năm nay là rất rõ ràng.
Nhưng với diễn biến khó lường của đại dịch, chúng ta cần lưu ý rằng đây là đại dịch và chưa ai có thể khẳng định chính xác thời điểm nào đại dịch sẽ kết thúc. Và với tình hình hạn hán và sự xâm nhập mặn nghiêm trọng ở Đồng bằng sông Cửu Long, những lợi ích kinh tế ngắn hạn có lẽ phải nhường chỗ cho các ưu tiên lớn hơn về an ninh lương thực, về ổn định giá cả, không cho phép lạm phát leo thang trong những kịch bản có thể xấu hơn của đại dịch.
Đối với việc nhập khẩu thịt lợn, Chính phủ đã sử dụng một biện pháp thị trường để giải quyết một vấn đề của thị trường thịt lợn. Biện pháp này đồng thời sẽ góp phần làm giảm chỉ số giá tiêu dùng, tạo dư địa cho các giải pháp khác nhằm hỗ trợ nền kinh tế.
Bất chấp các nỗ lực tái đàn và các giải pháp khác nhau, giá thịt lợn vẫn ở mức cao một cách không bình thường với sự chênh lệch quá lớn giữa giá thịt lơn hơi và giá mà người tiêu dùng đang phải gánh chịu. Thịt lợn chiếm quyền số là 4,2% trong tổng số hơn 700 mặt hàng tính toán tiêu dùng cuối cùng và do vậy giảm giá thịt lợn sẽ góp phần quan trọng cho việc hạ thấp chỉ số giá tiêu dùng và kiểm soát lạm phát.
- Ông đã nói đến mục tiêu kiểm soát lạm phát, dường như đây là điều Chính phủ đang theo đuổi?
Chúng ta hãy cùng nhìn vào số liệu của Tổng cục Thống kê vừa công bố mới đây. CPI tháng 3/2020 và bình quân quý I/2020 so với cùng kỳ năm trước đều ở mức cao nhất trong giai đoạn 2016 – 2020.
CPI bình quân quý I/2020 tăng 5,56% so với bình quân cùng kỳ năm 2019. lạm phát cơ bản bình quân quý I/2020 tăng 3,05% so với cùng kỳ năm trước.
Lạm phát cao sẽ làm thu hẹp dư địa và khoảng trống của Chính phủ trong việc sử dụng các biện pháp khác nhằm hỗ trợ nền kinh tế trước những khó khăn do đại dịch gây ra. Nó còn có thể gây ảnh hưởng trực tiếp tới tâm lý, hành vi và lợi ích của người dân và người tiêu dùng trong bối cảnh đại địch. Vì vậy, kiểm soát lạm phát phải là mục tiêu ưu tiên số 1. Việc hi sinh lợi ích ở một số mục tiêu khác để đảm bảo ổn định vĩ mô là điều hết sức cần thiết.
- Trong cuộc họp Thường trực Chính phủ hôm 27/3, có một nội dung rất đáng chú ý là Thủ tướng đề nghị tính toán, nghiên cứu một gói hỗ trợ từ trái phiếu chính phủ để kích cầu. Dường như Chính phủ đang có ý tưởng nới lỏng tiền tệ?
Với những diễn tiến liên tục thay đổi của tình hình dịch bệnh và của nền kinh tế toàn cầu, việc tính toán các kịch bản và các giải pháp là cần thiết để có thể chủ động trong mọi tình hình. Phát hành trái phiếu là việc vẫn thường được thực hiện trong những năm trước đây trong bối cảnh bình thường của nền kinh tế. Nhưng năm nay, trong bối cảnh trần nợ công cho phép, có thể sẽ phải sử dụng đến công cụ trái phiếu chính phủ này nhiều hơn do tình hình kinh tế có thể khiến nguồn thu sụt giảm và dịch bệnh sẽ khiến chi ngân sách tăng thêm.
Tuy nhiên, đến thời điểm này chúng ta chưa có đủ cơ sở và thông tin cần thiết để nói rằng Chính phủ đang có ý tưởng nới lỏng tiền tệ thông qua việc phát hành trái phiếu chính phủ.
- Trước đây, đa số chuyên gia cho rằng Chính phủ cần cân nhắc chuyện nới lỏng. Nhưng với tình hình dịch bệnh diễn biến như hiện tại và rất nhiều quốc gia trên thế giới đang có kế hoạch bơm tiền, ông có cho rằng Chính phủ cũng nên nới lỏng?
Tôi vẫn cho rằng chúng ta cần tiếp tục thận trọng. Mỗi nền kinh tế có thể trạng riêng với các chỉ số vĩ mô khác nhau, nguồn lực dự trữ khác nhau, các cách thức và thể chế phục vụ cho việc bơm tiền khác nhau. Thị trường, năng lực hấp thụ, năng lực cân đối tiền hàng của khoản tiền được bơm ra của các quốc gia cũng khác nhau. Chúng ta cần nghiên cứu kỹ kinh nghiệm và hành động hỗ trợ của các quốc gia này và đưa ra các phác đồ điều trị cho riêng mình, phù hợp với thể trạng hiện tại và điều kiện cụ thể của nền kinh tế Việt Nam.
Và như trên đã nhấn mạnh, mục tiêu kiểm soát lạm phát là rất quan trọng. Chỉ số lạm phát QI trong năm nay đã khiến cho dư địa cho các giải pháp bơm tiền trở nên vô cùng chật hẹp. Chúng ta cũng cần nhìn lại hệ quả của các gói kích cầu mới được thực hiện cách đây chưa đầy 10 năm, khi việc bơm tiền vào nền kinh tế đã khiến lạm phát lập tức lên hai con số, có thời điểm lên tới hơn 20%, và để lại những hậu quả rất lâu mới khắc phục được.
Chúng ta cần có cái nhìn trung hạn về tăng trưởng kinh tế và có chiến lược phù hợp. Mục tiêu phát triển cao trong năm 2020 có thể không đạt được do các ảnh hưởng của đại dịch, nhưng năm 2020 phải giữ vững được sự ổn định của các chỉ số kinh tế vĩ mô làm nền tảng cho sự phát triển kinh tế trong những năm kế tiếp.
Sự ổn định là rất quan trọng để nền kinh tế Việt Nam có thể bật dậy nhanh chóng sau đại dịch, hy vọng là sẽ bắt đầu ngay từ giữa năm nay. Nếu để lạm phát vọt lên cao, sự ổn định kinh tế vĩ mô sẽ bị xói mòn và khi đó các giải pháp kế tiếp nhằm phục hổi và đẩy mạnh phát triển sẽ khó khăn hơn bội phần. Tôi cho rằng Chính phủ nên kiên trì các mục tiêu về cần đối lớn của nền kinh tế.
- Chính phủ nhiều nước đang phát tiền cho dân – một giải pháp trong nhiều giải pháp vực dây nền kinh tế. Tại Việt Nam, chính quyền thành phố Hồ Chí Minh cũng có ý tưởng phát tiền cho dân. Ông nghĩ sao về một kịch bản lớn hơn ở tầm quốc gia?
Tôi cho là không vì nguồn lực của mình hiện nay chưa cho phép thực hiện một giải pháp như vậy. Giả định Chính phủ muốn hỗ trợ bằng hình thức phát tiền thì đối tượng ưu tiên được nhận nên là các hộ gia đình và người lao động bị ảnh hưởng trưc tiếp nhất, đặc biệt là những người lao động bị thất nghiệp, người lao động tự do, những đối tượng đang trực tiếp tham gia vào công việc chống dịch, những người già và đối tượng yếu thế, dễ bị tổn thương nhất trong xã hội.
- Nhìn tổng thể, ông đánh giá như thế nào về cách điều hành của Chính phủ trong thời gian qua?
Như đã đề cập, chúng ta hiện vừa phải chống dịch và vừa phải duy trì tăng trưởng kinh tế. Các vấn đề về điều hành trở lên khó khăn và thách thức hơn bội phần so với bối cảnh bình thường.
Kinh tế thế giới và kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn nhạy cảm và đối diện nhiều khó khăn cũng như các nguy cơ khó lường. Điều hành nền kinh tế hiện thời cũng tựa như người đi trên băng mỏng, từng bước đều phải hết sức thận trọng. Ai có thể chắc chắn rằng giá dầu sẽ không quay đầu tăng vọt trở lại vào tuần sau hoặc tháng sau? Ai có thể khẳng định được dịch sẽ chắc chắn được khống chế trên toàn cầu vào tháng 4 hoặc tháng 5 tới? Vì vậy cách điều hành của Chính phủ như hiện nay, dưới góc độ quan sát cá nhân, tôi thấy thận trọng và phù hợp. Chính phủ vẫn điềm tĩnh và kiên định trong điều hành để giữ ổn định kinh tế vĩ mô. Đó là điều cần thiết. Nếu duy trì được sự ổn định này, tôi nghĩ đó là nền tảng tốt để nền kinh tế có thể nhanh chóng phục hồi và phát triển mạnh sau đại dịch.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
Tags:
(VNF) - Ông Lê Khánh Lâm - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn RSM Việt Nam cho rằng, 10 - 12% mức thuế suất hợp lý để ngay cả công ty Mỹ tại Việt Nam cũng vận hành một cách hiệu quả
(VNF) - TS. Phan Phương Nam cho rằng Việt Nam không nên quá phụ thuộc vào thị trường Mỹ mà cần tập trung khai thác các thị trường tiềm năng khác.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, việc phát triển kinh tế tư nhân không thể là bài toán tách rời từng nhóm chủ thể, mà phải là chiến lược toàn diện dựa trên cấu trúc hệ sinh thái liên kết đa tầng. Để kiến tạo một hệ sinh thái như vậy, điều kiện tiên quyết là phải dỡ bỏ “trần thể chế” và thiết kế lại chính sách theo “số đo riêng” cho từng tầng doanh nghiệp, thay vì “may đồng phục” như hiện nay.
(VNF) - GS-TS. Vũ Minh Khương - Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore nhấn mạnh, cần có tầm nhìn chiến lược dài hạn từ nay đến năm 2030 – 2045 nhằm tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển bền vững. Hiện nay, việc quản lý chủ yếu thiên về kiểm soát tuân thủ quy định, trong khi nhiều quy định này chưa thực sự tạo động lực cho tăng trưởng trong tương lai.
(VNF) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, Việt Nam đang đặt ra mục tiêu đầy “tham vọng” là tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 và xa hơn là đạt mức tăng trưởng hai con số (10% trở lên) trong những năm tiếp theo. Để hiện thực hóa tham vọng này, theo các chuyên gia, cải cách mô hình quản lý kinh tế sẽ giúp bộ máy phát triển một cách trơn tru, có thể giúp cải thiện tăng trưởng GDP lên 1 - 2%, thêm cơ hội tăng trưởng 2 con số.
(VNF) - Theo PGS. TS. Trần Đình Thiên, việc lấn biển phải đặt trong câu chuyện muốn phát triển thì phải đánh đổi. Định hướng lấn biển để có không gian phát triển phải nghĩ một cách tích cực, đừng để mất cơ hội của Đà Nẵng và cũng là cơ hội của đất nước.
(VNF) - Theo ông Võ Hoàng Hải - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank, sự tăng trưởng trong GDP có lan tỏa được đến người dân không khi họ vẫn thắt chặt chi tiêu, tỷ lệ nợ đối với tiêu dùng cá nhân còn rất hạn chế?
(VNF) - PGS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: Cộng đồng doanh nghiệp tiên phong cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp phát triển doanh nghiệp dân tộc.Đã đến lúc khu vực doanh nghiệp tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc "xin – cho".
(VNF) - Bình luận về mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong tương lai, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính ngân hàng, Kinh tế trưởng BIDV, khẳng định hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Năm 2025, DN phải đối mặt với nhiều khó khăn cả trong và ngoài nước. Thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều biến động khi cuộc chiến thuế quan này càng nóng lên, nhu cầu trong nước phục hồi chậm... Trong khi đó những điểm nghẽn về môi trường kinh doanh, thiếu vốn vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP là 8%, thì tăng trưởng tín dụng 16% là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, mục tiêu này có đạt được hay không phải dựa trên khả năng hấp thụ vốn của thị trường.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Ông Lê Khánh Lâm - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn RSM Việt Nam cho rằng, 10 - 12% mức thuế suất hợp lý để ngay cả công ty Mỹ tại Việt Nam cũng vận hành một cách hiệu quả
(VNF) - Dự án Vaquarius Văn Giang có diện tích hơn 7,2ha với quy mô đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng.
