'Gỡ nghẽn' cho mô hình chính quyền đô thị tại Đà Nẵng
Khánh Hồng -
27/11/2023 10:03 (GMT+7)
(VNF) - Mô hình chính quyền đô thị tại Đà Nẵng có nhiều ưu điểm, phát huy tốt hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước từ thành phố đến phường theo hướng rút gọn. Tuy nhiên, mô hình này cũng tồn tại những vướng mắc, bất cập cần được tháo gỡ.
Ảnh minh hoạ
Mô hình phù hợp với Đà Nẵng
Từ ngày 1/7/2021, Đà Nẵng thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng theo Nghị quyết số 119/2020/QH14. Theo đó, thành phố được tổ chức thành một cấp chính quyền địa phương gồm HĐND và UBND; ở 6 quận và 45 phường chỉ có UBND, không tổ chức HĐND quận, phường.
Ông Võ Ngọc Đồng, Giám đốc Sở Nội vụ TP. Đà Nẵng, cho biết việc thí điểm mô hình chính quyền đô thị đã giúp thành phố tiết kiệm được ngân sách do bộ máy tinh gọn, giảm số người hưởng lương từ ngân sách và chi cho hoạt động thường xuyên của bộ máy. Bên cạnh đó, UBND quận, phường hoạt động theo cơ chế thủ trưởng đã phát huy tính chủ động trong hoạt động điều hành của chính quyền, tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính cấp quận, phường.
Đồng thời, việc phân cấp, ủy quyền tạo sự linh hoạt trong triển khai, nâng cao trách nhiệm cá nhân người đứng đầu, rút ngắn quy trình, bớt khâu trung gian, giảm bớt thủ tục và thời gian giải quyết công việc cho người dân và doanh nghiệp. Đặc biệt, việc Chủ tịch UBND phường ủy quyền cho công chức giữ chức danh Tư pháp - Hộ tịch phường thực hiện ký chứng thực đã tạo sự hài lòng cho tổ chức, công dân khi đến liên hệ công việc; giải quyết nhanh chóng, kịp thời, tiết kiệm được thời gian của nhân dân.
Tuy nhiên, theo Giám đốc Sở Nội vụ TP. Đà Nẵng, bên cạnh những kết quả tích cực, trong quá trình thực hiện thí điểm đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc. Cụ thể, khi thực hiện chuyển ngân sách quận, phường từ cấp ngân sách thành đơn vị dự toán nên giai đoạn đầu lúng túng trong quá trình thực hiện, thiếu tính chủ động trong dự toán, quyết định ngân sách.
Với vướng mắc này, Đà Nẵng kiến nghị Chính phủ trình Quốc hội xem xét quy định cơ chế đặc thù về tài chính ngân sách để xử lý những vấn đề phát sinh đột xuất trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, sự cố, thảm họa...
Cũng theo ông Võ Ngọc Đồng, mô hình chính quyền đô thị chưa thống nhất chế độ quản lý công vụ đối với cán bộ phường như công chức phường để bảo đảm đồng bộ trong hệ thống chính trị ở phường, cũng như trong công tác cán bộ giữa quận - phường và ngược lại.
Chế độ, chính sách tiền lương đối với cán bộ công chức viên chức thành phố chưa tương xứng với mặt bằng thu nhập, tính chất và khối lượng công việc đảm nhận. Thành phố đang đề nghị Chính phủ tiếp tục nghiên cứu, khắc phục vấn đề này để thống nhất chung về chế độ công vụ đối với cán bộ tại phường. Đồng thời kiến nghị Trung ương cho thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù tăng thu nhập cán bộ, công chức, viên chức…
“Đánh giá tổng thể thì mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại Đà Nẵng có nhiều ưu điểm, phát huy tốt hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước từ thành phố đến phường theo hướng bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, giảm khâu trung gian, rút ngắn quy trình, thủ tục, thời gian giải quyết công việc của các cơ quan hành chính nhà nước.
Do vậy, sau sơ kết 2 năm thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị, trong báo cáo với Quốc hội và Chính phủ, thành phố đã đề xuất tiếp tục thực hiện mô hình này và đề nghị Quốc hội cho phép sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 119/2020/QH14 nhằm khắc phục những vướng mắc, bất cập trong thực hiện thí điểm để tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại Đà Nẵng phát huy hiệu quả hơn”, ông Đồng nói.
Mới đây, Thừa ủy quyền Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã ký báo cáo gửi Quốc hội sơ kết việc thực hiện Nghị Quyết số 119/2020/QH14 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng. Theo đó, Chính phủ đã nêu một số kiến nghị để Đà Nẵng thực hiện đồng bộ với TP. HCM, TP. Hà Nội về mô hình chính quyền đô thị trong giai đoạn tới. Đồng thời, kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới các quy định về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố…
Gỡ “điểm nghẽn”
Ông Lương Công Tuấn, Trưởng phòng Pháp chế - HĐND TP.Đà Nẵng, cho biết từ thực tiễn hoạt động của HĐND thành phố cho thấy mô hình chính quyền đô thị có nhiều ưu việt, hiệu quả, nổi bật. Tuy nhiên, khó khăn, vướng mắc lớn khi thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị đó là quận, phường trở thành đơn vị dự toán ngân sách.
Thực tế quá trình điều hành trên địa bàn quận, phường phát sinh nhiều nội dung chi, nhất là xử lý vấn đề thiên tai, sửa chữa cơ sở hạ tầng đô thị, an sinh xã hội, chi phát sinh đột xuất do thiên tai, hỏa hoạn bất khả kháng… nhưng không còn là cấp ngân sách nên không chủ động trong điều hành ngân sách, nguồn chi để kịp thời xử lý những vấn đề cấp bách ở khu dân cư. Trong khi đó, quá trình xây dựng dự toán chi cho cả năm không thể bao quát hết nhiệm vụ, tình huống phát sinh thực tế.
Mặt khác, UBND quận, phường là đơn vị dự toán thì không còn nguồn dự phòng ngân sách theo Luật Ngân sách để chủ động chi cho công tác phòng, chống dịch và khắc phục hậu quả thiên tai… mà phải bị động chờ thời gian dài để thành phố phân bổ kinh phí.
“Đây là vướng mắc, khó khăn lớn mà tất cả các quận, phường phản ánh khi thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị trên địa bàn thành phố”, ông Tuấn nói.
Ngoài ra, ông Tuấn cũng cho biết khi thực hiện theo mô hình chính quyền đô thị một cấp và không còn tổ chức HĐND cấp quận, phường, HĐND thành phố ngoài thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo luật định thì đối tượng giám sát tăng lên rất nhiều đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác giám sát. Vì vậy, cần tăng thêm số lượng đại biểu chuyên trách của HĐND TP. Đà Nẵng theo hướng tăng thêm số lượng Ủy viên chuyên trách của các Ban HĐND thành phố (tối thiểu 2 ủy viên/Ban).
Ông Bùi Văn Tiếng, nguyên Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Đà Nẵng, Chủ tịch Liên hiệp các hội văn học – nghệ thuật TP. Đà Nẵng, cho biết đây không phải lần đầu Đà Nẵng thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị. Tuy nhiên, lần này, việc thực hiện bài bản hơn, có sự chỉ đạo chặt chẽ hơn của Trung ương so với giai đoạn 2008-2016.
Ông Tiếng cũng cho hay cái khó và bế tắc của mô hình chính quyền đô thị tại Đà Nẵng đó là về mặt tài chính. Quận, phường từ cấp ngân sách trở thành cấp dự toán trong khi đó Sở Tài chính vẫn chưa có cơ chế, nhất là chưa có nhân lực để có thể vươn cánh tay xuống làm thay cho phần ngân sách đối với các quận, phường.
“Mô hình rất tốt, rất cần nhưng phải nhận diện được “điểm nghẽn” để tháo gỡ, chứ làm đến một thời điểm nào đó thấy không hiệu quả rồi làm lại theo cái chung thì không đâu vào đâu cả”, ông Tiếng nhìn nhận.
Nguyên Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Đà Nẵng cho rằng, đối với mô hình chính quyền đô thị thì không nên phân cấp mà tập trung về một đầu mối. Các sở phải gánh vác câu chuyện của các phòng, UBND quận chứ không phải vẫn như trước. “Nếu được tháo gỡ, tôi tin mô hình này sẽ tạo điều kiện để phát triển một đô thị hoàn toàn khác với nông thôn”, ông Tiếng nhận định.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh
thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu
cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng
thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao
đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.