Góc nhìn chứng khoán: Điềm gở hay sự sợ hãi quá mức trên thị trường phái sinh?

Nhà đầu tư hôm nay vui hay không trước một phiên tăng điểm hoàn toàn phụ thuộc vào việc nắm giữ cổ phiếu nào. Nếu như đó là VIC, VCB, SAB, CTG, VRE hay một số mã nhỏ khác thì có thể vui mừng vì đó là các cổ phiếu tăng giá. Ngược lại, có 240 cổ phiếu lao dốc trên cả sàn HSX và dĩ nhiên, số lượng nhà đầu tư nắm giữ các cổ phiếu giảm giá này nhiều hơn hẳn những nhà đầu tư nắm giữ các mã tăng.

Thị trường tiếp tục duy trì trạng thái “xanh vỏ đỏ lòng” giống hôm qua, thậm chí còn tệ hơn. Chẳng hạn, BVH đã kết thúc nhịp tăng bằng mức giảm 3,8% hôm nay. VHM cũng gia nhập nhóm giảm khi rơi 1,64%. Trên cả sàn HSX có 240 cổ phiếu giảm giá nhưng chỉ có 97 cổ phiếu tăng giá.

Giao dịch của hợp đồng tương lai chỉ số VN30-Index hai phiên “xanh vỏ đỏ lòng” này đều giống nhau: Đó là mức giảm giá rất sâu so với chỉ số cơ sở. Thông thường giá hợp đồng tương lại cao hơn chỉ số và chỉ bằng chỉ số ở ngày đáo hạn. Nếu giá hợp đồng thấp hơn, tức là thị trường tương lai đang thể hiện kỳ vọng thị trường cơ sở sẽ giảm (chỉ số VN30-Index giảm).

Thực tế hai hôm nay, chỉ số VN30-Index vẫn giảm điểm dù VN-Index tăng điểm. Thế nhưng điều lạ là mức chênh lệch giảm – hay còn gọi là chiết khấu - quá nhiều. Ví dụ hôm qua giá hợp đồng tương lai tháng 4 đóng cửa tại 626,1 điểm trong khi VN30-Index đóng cửa tại 646,7 điểm, chênh lệch tới -20,6 điểm. Hôm nay hợp đồng này đóng cửa tại 615 điểm, mức chênh lệch lên tới -27,2 điểm.

Rõ ràng là nhà đầu tư trên thị trường phái sinh không tin vào diễn biến tăng của VN-Index là thực chất. Nói cách khác, họ đang dự tính rằng thị trường – hay đúng hơn là VN30-Index - sẽ quay đầu giảm mạnh trong những phiên tới. Đây là một dạng kỳ vọng rất kỳ lạ vì mức giảm tới 27 điểm đối với VN30-Index là tương đương hơn 3%. Liệu chênh lệch này là biểu hiện của sự sợ hãi quá mức?

Thị trường chứng khoán mỗi ngày đều có thể khác hôm trước khi xuất hiện các thông tin bất ngờ. Lúc này thị trường có thể đầy rẫy sự bất ngờ vì tình hình dịch bệnh không thể dự đoán về mức độ được. Tuy nhiên, mức chênh lệch giữa thị trường phái sinh và thị trường cơ sở còn hàm ý rằng thị trường cơ sở đang không bền vững.

Điều gì khiến thị trường cơ sở không bền vững? Có thể nhà đầu tư nghĩ rằng hiện tượng kéo giá một vài cổ phiếu vốn hóa lớn để giúp VN-Index tăng điểm cuối cùng sẽ tạo ra hiệu ứng ngược. Phần lớn các cổ phiếu giảm giá và điều gì sẽ xảy ra nếu VIC, SAB, VCB quay đầu giảm? Khả năng này hoàn toàn có thể xảy ra vì chính BVH, VHM hôm nay cũng đã rời bỏ hàng ngũ những cổ phiếu nâng đỡ chỉ số.

Yếu tố nữa có thể là lý do khiến thị trường phái sinh sẵn sàng chấp nhận rủi ro lớn như vậy là những diễn biến tiêu cực có thể ập tới bất cứ lúc nào. Thị trường đang trong nhịp phục hồi kỹ thuật nhờ nâng đỡ NAV (giá trị tài sản ròng danh mục đầu tư) cuối quý O. Khối ngoại cũng đã giảm bán và tăng mua.

Tuy nhiên, thị trường cũng phải đối mặt với số liệu tăng trưởng GDP quý I cũng như khả năng bùng phát dịch bệnh trên toàn cầu trong vài tuần tới, thậm chí Việt Nam cũng đã chuẩn bị tinh thần cho sự gia tăng đáng kể về số ca nhiễm bệnh trong 2 tuần tới.