Hệ sinh thái tài chính số: Nhiều tiện lợi và rủi ro cao, khách hàng trở thành yếu thế
(VNF) - Cánh cửa mở ra để tham gia hệ sinh thái tài chính số trở nên dễ dàng hơn với sự phát triển của công nghệ, nhưng mức độ tiện lợi đang đi trước rất xa so với độ an toàn pháp lý – khiến người dùng trở thành bên yếu thế.
Dễ dàng tiếp cận, dễ dàng rủi ro
Chỉ trong vài năm trở lại đây, hệ sinh thái tài chính số tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, mở ra cánh cửa để người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ tài chính mà trước kia vốn xa lạ hoặc quá phức tạp.
Nhờ sự hỗ trợ của công nghệ định danh điện tử (eKYC), trí tuệ nhân tạo, và các nền tảng số hóa toàn diện,… một người dùng phổ thông giờ đây chỉ cần vài phút trên điện thoại là có thể mở tài khoản ngân hàng số, tham gia đầu tư trực tuyến, chuyển tiền qua ví điện tử, mua bảo hiểm kỹ thuật số hay thậm chí là vay ngang hàng (P2P lending).

Tuy nhiên, khi cánh cửa ấy mở ra quá dễ dàng, người tiêu dùng cũng đồng thời đối mặt với một thực tế ít được nhắc đến, rằng họ đang tham gia vào một hệ sinh thái chưa có đầy đủ cơ chế pháp lý bảo vệ quyền lợi. Mức độ tiện lợi đang đi trước rất xa so với độ an toàn pháp lý – khiến người dùng trở thành bên yếu thế trong một trật tự số còn lỏng lẻo.
Trên thực tế, đã có những cảnh báo về nguy cơ một Fintech hay một ngân hàng số có thể sụp đổ – không chỉ là vấn đề tài chính, mà còn là câu hỏi chưa lời đáp về việc bảo vệ người dùng trong những tình huống khủng hoảng. Không giống như các tổ chức tài chính truyền thống được giám sát chặt chẽ, nhiều nền tảng số hiện nay hoạt động theo mô hình đa tầng, khó xác định bản chất pháp lý.
Đơn cử, khi người dùng “gửi tiền” vào một Fintech dưới hình thức gói tích luỹ, họ có thực sự ký một hợp đồng ủy thác đầu tư, hay hợp đồng góp vốn, giao dịch nội bộ không ràng buộc? Nếu hệ thống gặp sự cố, liệu người dùng có thể đòi lại quyền lợi hay không? Những chính sách tra soát, bồi hoàn mà một số Fintech cung cấp đã nêu ra các trường hợp có thể xảy ra và các chính sách giải quyết.
Tuy nhiên khi vụ lùm xùm giữa Yotta, Synapse và Evolve Bank & Trust xảy ra, giới quan sát nhận thấy rõ ràng hơn về những rủi ro lớn hơn gây ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của người tiêu dùng.
Cụ thể, câu chuyện không chỉ nằm ở việc người dùng của Yotta không thể tiếp cận được với các khoản tiền gửi vào Fintech này, mà khoản tiền gửi kia, theo cáo buộc của Yotta, đã bị Evolve Bank & Trust thông đồng với Synapse để chiếm đoạt. Dù một số người dùng của Yotta đã lấy lai được một phần, hoặc toàn bộ, vẫn còn nhiều người khác đang phải chờ đợi.
LS Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SBLAW, cho rằng: “Hiện nay, hệ sinh thái tài chính số tại Việt Nam đang phát triển rất nhanh, bao gồm các mô hình như ngân hàng số, ví điện tử, cho vay ngang hàng, đầu tư online, bảo hiểm số... Trong bối cảnh đó, người tiêu dùng cá nhân – đặc biệt là người dùng phổ thông – đang đứng trước nhiều nguy cơ rủi ro nhưng lại chưa được bảo vệ tương xứng về mặt pháp lý”.
Thiếu nhiều cơ chế bảo vệ người tiêu dùng
LS Nguyễn Thanh Hà đã chỉ ra 3 cái thiếu trong việc bảo vệ người tiêu dùng trước những rủi ro có thể xảy ra khi sử dụng hệ sinh thái tài chính – ngân hàng số. Thứ nhất là thiếu một định nghĩa và khuôn khổ pháp lý riêng về “người tiêu dùng tài chính số”.
Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 vẫn tiếp cận theo hướng truyền thống, chủ yếu áp dụng cho các hành vi mua bán hàng hóa, dịch vụ hữu hình. Trong khi đó, các giao dịch tài chính số lại mang tính phi vật chất, diễn ra hoàn toàn trên nền tảng công nghệ, thông tin dễ bị che giấu hoặc trình bày không minh bạch. Ví dụ, một người “gửi tiền” trên ứng dụng ví điện tử hoặc đầu tư qua nền tảng P2P nhưng thực chất không biết rõ mình đang ký hợp đồng gì, chịu rủi ro pháp lý nào.
“Do đó, cần thiết xây dựng một khung pháp lý riêng dành cho “người tiêu dùng tài chính số”, tương tự như cách một số quốc gia đang thực hiện (Singapore, EU). Khung này cần bao gồm định nghĩa rõ ràng, trách nhiệm cụ thể của bên cung ứng dịch vụ tài chính, và quyền khởi kiện, khiếu nại của người tiêu dùng khi xảy ra tranh chấp”, LS Hà cho biết.
Thứ hai là thiếu cơ chế minh bạch và đối sánh thông tin tài chính. Nhiều nền tảng số hiện nay không bắt buộc công bố đầy đủ các điều kiện, điều khoản sử dụng dịch vụ một cách dễ hiểu, minh bạch. Hợp đồng thường ở dạng điện tử, khó đọc, dễ bị người dùng bỏ qua hoặc hiểu nhầm về quyền lợi của mình.
Ngoài ra, hiện vẫn chưa có cơ chế công khai, chuẩn hóa để người tiêu dùng có thể so sánh chi phí, rủi ro và điều kiện giao dịch giữa các dịch vụ tài chính số, như cách các nước đã triển khai “cổng thông tin sản phẩm tài chính” công khai do Nhà nước vận hành.
Thứ ba là thiếu cơ chế giải quyết tranh chấp chuyên biệt và khả thi. Đối với các tranh chấp giữa người tiêu dùng cá nhân với các tổ chức Fintech hoặc ngân hàng số, việc khởi kiện hoặc khiếu nại gặp nhiều trở ngại: thủ tục phức tạp, chi phí cao, chưa có cơ chế hoà giải độc lập hoặc trọng tài chuyên biệt trong lĩnh vực tài chính số. Thực tế cho thấy, người tiêu dùng thường rơi vào tình thế “lép vế” vì không hiểu rõ quyền của mình, không có công cụ đối kháng pháp lý tương xứng.
“Tóm lại, việc xây dựng một khung pháp lý riêng cho “người tiêu dùng tài chính số” là rất cấp thiết. Khung này cần tiếp cận theo hướng bảo vệ người yếu thế, thúc đẩy trách nhiệm minh bạch thông tin, an toàn dữ liệu cá nhân và thiết lập cơ chế giải quyết tranh chấp phù hợp với đặc thù môi trường số. Đồng thời, việc hoàn thiện pháp luật cần đi kèm nâng cao nhận thức pháp lý cho người dân, để họ trở thành người tiêu dùng tài chính số một cách chủ động và có hiểu biết”, LS Nguyễn Thanh Hà kết luận.
Thiếu luật quản lý Fintech, rủi ro lớn hơn mất kiểm soát dòng tiền
- Khi Fintech, ngân hàng số khủng hoảng: Tiền của người dân đi về đâu? 29/05/2025 09:00
- 'Ma trận' gửi tiền trên thị trường số: Khi cuộc chơi mở rộng 28/05/2025 07:00
- Gửi tiết kiệm thời số hoá: Thay đổi thói quen, chuyển hướng dòng tiền 27/05/2025 03:00
Gia tăng lợi nhuận đầu tư, nhân đôi đặc quyền cùng VIB Privilege Banking
(VNF) - Khi thị trường Việt Nam ghi nhận hơn 10 triệu tài khoản chứng khoán - tăng gấp đôi chỉ sau 3 năm, câu hỏi của nhà đầu tư không còn là “có nên đầu tư không?” mà đã chuyển sang “làm sao tối ưu tài sản một cách toàn diện và bền vững qua từng giai đoạn?”.
Thu nhập ngoài lãi: Động lực nghìn tỷ mới của các ngân hàng
(VNF) - Thu nhập ngoài lãi tăng mạnh tại nhiều nhà băng và trở thành động lực tăng trưởng mới của ngành ngân hàng, nhằm giảm phụ thuộc vào mảng cho vay truyền thống.
Ngân hàng đồng loạt triển khai tính năng cảnh báo khi chuyển tiền
(VNF) - Hàng loạt ngân hàng triển khai tính năng cảnh báo tài khoản nhận tiền có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. Khách hàng cần nâng cao cảnh giác.
Lãi suất liên ngân hàng tăng lên mốc 6%/năm
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng ghi nhận xu hướng tăng trở lại, trong đó lãi suất qua đêm tiến sát mốc 6%/năm, lãi suất kỳ hạn 3 tháng vượt mốc 6%/năm.
VIB ra mắt giải pháp trả góp cho thẻ thanh toán
(VNF) - Ngân hàng Quốc Tế (VIB) ra mắt Giải pháp trả góp cho thẻ thanh toán quốc tế – hình thức vay tín chấp trực tuyến tích hợp ngay trên thẻ thanh toán.
Dữ liệu ESG: 'Chìa khóa' giúp ngân hàng Việt tiếp cận vốn xanh
(VNF) - Tài chính xanh không chỉ là công cụ điều tiết vốn vào các lĩnh vực bền vững, tài chính xanh còn định hình lại cấu trúc cạnh tranh của hệ thống tài chính thế giới và ở vị trí trung tâm của dòng chảy này chính là ngành ngân hàng.
Vàng bạc đá quý Ngọc Thẩm và Vàng bạc đá quý Ngọc Hải vi phạm phòng chống rửa tiền
(VNF) - Thanh tra NHNN Chi nhánh Khu vực 13 phát hiện Vàng bạc đá quý Ngọc Thẩm và Vàng bạc đá quý Ngọc Hải phát sinh các vi phạm trong công tác phòng chống rửa tiền.
Ngân hàng nghĩ khác về SME, DN nhỏ sắp qua thời 'khát vốn'?
(VNF) - Theo ông Fred Lim, Giám đốc Thương mại hóa Kỹ thuật số, Ngân hàng Hong Leong (Hong Leong Bank), doanh nghiệp SME và MSME không phải là nhóm có rủi ro cao, thay vào đó, SME và MSME nên được đánh giá là nhóm có tầm ảnh hưởng lớn.
Theo dòng tín dụng của ngân hàng top đầu, hàng triệu tỷ đồng đang đổ vào đâu?
(VNF) - Bất động sản tiếp tục đóng vai trò là “đầu kéo” chủ lực trong tăng trưởng tín dụng của nhiều ngân hàng khi chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ cho vay 9 tháng năm 2025.
Yêu cầu ngân hàng miễn, giảm lãi, phí cho khách hàng bị thiệt hại sau bão
(VNF) - NHNN yêu cầu các tổ chức tín dụng rà soát, đánh giá tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, khả năng trả nợ của khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng các đợt bão, mưa lũ lớn từ tháng 7/2025 đến tháng 10/2025, để kịp thời áp dụng biện pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng.
Agribank xanh hóa tín dụng: ‘Cầu nối’ để phát triển năng lượng xanh tại Việt Nam
(VNF) - Đối với Agribank, tín dụng cho năng lượng xanh vừa là cầu nối giữa ngân hàng với người dân, doanh nghiệp, vừa là sự chung tay hiện thực hóa các cam kết bảo vệ môi trường của Việt Nam.
Xu hướng tập đoàn tài chính: Phải bắt đầu từ hành lang pháp lý cho ngân hàng đầu tư
(VNF) - Sự nổi lên của xu hướng hình thành tập đoàn tài chính tại Việt Nam phản ánh nhu cầu mở rộng hoạt động của các ngân hàng thương mại, trong đó mắt xích bắc cầu giữa thị trường tiền tệ và thị trường vốn chính là ngân hàng đầu tư.
Xuất hiện ngân hàng có tổng tài sản vượt 3 triệu tỷ đồng
(VNF) - Kết thúc quý III/2025, lần đầu tiên trong lịch sử, hệ thống ngân hàng Việt Nam ghi nhận một nhà băng có tổng tài sản cán mốc 3 triệu tỷ đồng.
Đề xuất nâng hạn mức cho vay tiêu dùng lên 400 triệu đồng
(VNF) - Theo NHNN, việc điều chỉnh tổng dư nợ cho vay tiêu dùng đối với một khách hàng từ 100 triệu đồng lên 400 triệu đồng nhằm phù hợp với nhu cầu chi tiêu, tiêu dùng hiện nay.
Áp lực kép đẩy cuộc đua tăng vốn các ngân hàng 'nóng' từng ngày
(VNF) - Cuộc đua tăng vốn điều lệ của các ngân hàng vẫn “nóng” trong quý III và dự kiến cả trong quý cuối cùng của năm 2025 khi các nhà băng vẫn đang phải chịu nhiều áp lực.
VPBank được vinh danh tại Giải thưởng Đổi mới Sáng tạo APAC 2025
(VNF) - Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) vừa được Red Hat - thương hiệu cung cấp giải pháp mã nguồn mở hàng đầu thế giới - vinh danh tại Giải thưởng Đổi mới Sáng tạo Red Hat APAC 2025 ở hạng mục Chuyển đổi số.
SeABank đồng hành cùng MoneyGram thúc đẩy dòng kiều hối về Việt Nam
(VNF) - Song song với việc ký kết hợp tác cùng MoneyGram International, Inc. mang đến giải pháp nhận kiều hối trực tuyến nhanh, an toàn và minh bạch, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank, HoSE: SSB) triển khai chương trình “Nhận tiền kiều hối qua MoneyGram - Rinh eVoucher 30.000 đồng ngay trên SeAMobile” từ ngày 15/10 đến ngày 31/12/2025 giúp khách hàng có trải nghiệm nhận kiều hối tiện lợi và nhiều ưu đãi trong mùa cao điểm cuối năm.
PVcomBank nâng tầm trải nghiệm gửi tiết kiệm online với nhiều tiện ích mới trên PVConnect
(VNF) - Hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng dịch vụ trên nền tảng số, Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) không ngừng phát triển thêm nhiều tiện ích mới trên ứng dụng PVConnect nhằm đáp ứng nhu cầu gửi tiền ngày càng đa dạng của các khách hàng.
Giá USD tăng lên đỉnh cao mới
(VNF) - Giá USD tự do lại đi lên, lập kỷ lục mới ở mức 27.850 đồng/USD. Trong khi đó, giá USD tại kênh ngân hàng đi xuống ở chiều mua.
Ngân hàng đẩy mạnh quản trị rủi ro, tỷ lệ nợ xấu được cải thiện
(VNF) - Tỷ lệ nợ xấu của nhiều ngân hàng đã được cải thiện trong quý III/2025 nhờ các nhà băng đẩy mạnh công tác quản trị rủi ro và thị trường bất động sản hồi phục trở lại.
TPBank kích hoạt ‘lá chắn số’ chống lừa đảo tài khoản ngân hàng
(VNF) - Nhằm đối phó với các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, TPBank ra mắt hệ thống cảnh báo chuyển tiền rủi ro – tự động cảnh báo và chặn giao dịch khi phát hiện tài khoản thụ hưởng có dấu hiệu gian lận.
Hỗ trợ thanh khoản cho TCTD bị rút tiền hàng loạt và không được kiểm soát đặc biệt
(VNF) - Theo dự thảo, TCTD bị rút tiền hàng loạt và không được kiểm soát đặc biệt vẫn được NHNN hỗ trợ thanh khoản thông qua các kênh khác như nghiệp vụ thị trường mở, tái cấp vốn,... có lãi suất và/hoặc có tài sản bảo đảm ít rủi ro cho NHNN.
Điểm tên 10 ngân hàng lợi nhuận cao nhất 9 tháng năm 2025
(VNF) - Lợi nhuận ngành ngân hàng 9 tháng tăng mạnh. Trong 10 ngân hàng lợi nhuận cao nhất có 2 ngân hàng báo lãi trên dưới 30.000 tỷ đồng.
Agribank hỗ trợ các tỉnh miền Trung khắc phục hậu quả lũ lụt
(VNF) - Trước tình hình mưa lũ lịch sử do cơn bão số 12 gây ra, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều tỉnh, thành miền Trung, Agribank đã khẩn trương triển khai các hoạt động hỗ trợ, kịp thời chia sẻ khó khăn với người dân vùng bị thiệt hại.
Giá USD tự do tăng mạnh, xử nghiêm mua bán ngoại tệ trái phép
(VNF) - Giá USD tự do tăng mạnh, lập kỷ lục mới; NHNN yêu cầu xử nghiêm các điểm mua bán ngoại tệ trái phép... là thông tin ngân hàng chú ý tuần qua.
Gia tăng lợi nhuận đầu tư, nhân đôi đặc quyền cùng VIB Privilege Banking
(VNF) - Khi thị trường Việt Nam ghi nhận hơn 10 triệu tài khoản chứng khoán - tăng gấp đôi chỉ sau 3 năm, câu hỏi của nhà đầu tư không còn là “có nên đầu tư không?” mà đã chuyển sang “làm sao tối ưu tài sản một cách toàn diện và bền vững qua từng giai đoạn?”.
Ngắm Noble Palace Tay Thang Long 14.000 tỷ của Sunshine ở phía Tây Hà Nội
(VNF) - Dự án khu đô thị Nhịp sống mới (Noble Palace Tây Thăng Long) có tổng mức đầu tư gần 14.000 tỷ đồng, quy mô diện tích gần 39ha.





























































