Ngày 11/12 tới đây, Việt Nam và Vương quốc Anh sẽ kí kết biên bản kết thúc đàm phán hiệp định thương mại tự do giữa hai nước (UKVFTA) tại Hà Nội.
Việc đi đến thỏa thuận và ký kết UKVFTA có ý nghĩa to lớn và thiết thực với 3 lý do cơ bản. Một là đáp ứng nhu cầu hoạt động cần thiết cho cả hai quốc gia, khi Brexit diễn ra (31/12/2020). Hai là cả Vương quốc Anh và Việt Nam đều mong muốn hoàn tất thỏa thuận này càng sớm càng tốt để thúc đẩy sự phục hồi kinh tế sau Covid-19. Ba là các điều khoản của FTA Việt - Anh năm 2020 phần lớn sẽ giống với FTA Việt Nam - EU, nghĩa là hai nước không cần phải tiến hành một thập kỷ đàm phán.
Theo Bộ Công Thương, nếu kí kết thành công FTA với Anh, Việt Nam sẽ có thêm lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ mạnh đến từ Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Philippines và Myanmar, bởi đây là những nước không có triển vọng ký kết FTA với Anh trong nhiều năm tới.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có thêm cơ hội hợp tác đầu tư và chuyển giao công nghệ, kỹ năng quản lý hiện đại từ các doanh nghiệp Anh; có thêm cơ hội thu hút khách du lịch Anh sau khi dịch Covid-19 kết thúc.
Ngoài ra, hiệp định cũng khích lệ các quan hệ hợp tác song phương khác với Anh trong các lĩnh vực hỗ trợ phát triển, quốc phòng, an ninh, văn hóa, giáo dục và đào tạo; tạo thông điệp tích cực trong quan hệ chung Việt Nam - Anh, nhất là khi hai bên mới ra tuyên bố chung về tầm nhìn hợp tác song phương.
Về quan hệ kinh tế Việt - Anh, Bộ Công Thương cho hay kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao (năm 1973), hợp tác thương mại giữa Anh và Việt Nam không ngừng phát triển. Về thương mại, theo Tổng cục Hải quan, kết thúc năm 2019, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Anh đạt 6,6 tỷ USD.
Trong những năm gần đây, Anh cũng là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam tại khu vực châu Âu (sau Đức và Hà Lan). Tuy nhiên, sản phẩm “made in Vietnam” được tiêu dùng tại Anh lớn hơn rất nhiều số liệu thống kê vì có một số lượng đáng kể hàng hóa Việt Nam được nhập qua các hải cảng lớn tại Hà Lan, Bỉ, Đức, Pháp và Séc trước khi vào Anh.
Năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, trong 10 tháng, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam – Anh đạt 4,7 tỷ USD, giảm khoảng 15%. Việt Nam xuất khẩu sang Anh hơn 4,1 tỷ USD giảm 14,19% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhu cầu thị trường Anh giảm mạnh nhất là đối với các sản phẩm không thiết yếu như đồ gỗ, đồ may mặc, giày dép, đồ thủ công mỹ nghệ, đồ trang trí nội thất, đồ dùng du lịch, phương tiện vận tải và phụ tùng.
Dự báo xu hướng giảm này sẽ còn tiếp tục cho đến khi dịch bệnh kết thúc do tâm lý lo lắng của người tiêu dùng và số lượng người thất nghiệp tăng. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến xuất khẩu của Việt Nam sang Anh giảm đáng kể trong 10 tháng đầu năm 2020.
Tuy nhiên, ngoài những sản phẩm có nhu cầu giảm nêu trên thì nhu cầu nông sản thực phẩm, sản phẩm điện tử (máy tính, thiết bị internet), đồ vệ sinh, đồ bảo hộ cá nhân, thiết bị y tế (máy thở, máy lọc máu), dụng cụ xét nghiệm, đồ bảo hộ bệnh viện (găng tay nitrate, khẩu trang, quần áo cho nhân viên y tế và bệnh nhân) lại gia tăng.
Do xu hướng giảm chung của toàn thế giới, trong 10 tháng năm 2020, nhập khẩu từ Anh sang Việt Nam đạt 562 triệu USD, giảm 19,72% so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh những mặt hàng giảm mạnh do nhu cầu trong nước giảm, các mặt hàng nguyên liệu phụ trợ ( thức ăn gia súc và nguyên liệu; điện thoại các loại và linh kiện; hóa chất) cho sản xuất nông sản thực phẩm; thiết bị điện tử; đồ vệ sinh, y tế lại tăng mạnh để phục vụ nhu cầu sản xuất xuất khẩu trong nước đang có xu hướng tăng trong thời gian gần đây.
Về đầu tư, đến hết tháng 8/2020, Anh có 400 dự án còn hiệu lực đầu tư vào Việt Nam, với tổng vốn đăng ký đạt 3,6 tỷ USD, đứng thứ 16 trong số các nước và vũng lãnh thổ đang có dự án đầu tư tại Việt Nam.
Quy mô đầu tư của nhà đầu tư Anh vào Việt Nam chưa phản ánh đúng tiềm năng của Anh - một trong 5 nước đầu tư ra nước ngoài lớn nhất thế giới (khoảng 300 tỷ USD), đồng thời cũng là nước thu hút đầu tư từ bên ngoài lớn nhất thế giới.
