Hoàn thiện pháp luật thuế xuất nhập khẩu, tối đa lợi ích từ các FTA
Tiểu An -
12/11/2024 16:20 (GMT+7)
(VNF) - Việc tham gia các FTA thế hệ mới với cam kết sâu rộng và lộ trình cắt giảm thuế nhanh chóng mở ra cơ hội thương mại lớn, nhưng cũng đặt ra thách thức đối với thu ngân sách nhà nước.
Cơ hội, thách thức đan xen
Tại hội thảo khoa học "Thực thi cam kết FTA và những vấn đề liên quan đến thu ngân sách nhà nước (NSNN)" do Viện Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính) phối hợp với Viện Nghiên cứu Hải quan tổ chức, TS Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính, cho biết Việt Nam đã thực thi 16 FTA với hơn 60 đối tác, chiếm gần 90% GDP toàn cầu. Điều này đã thúc đẩy xuất khẩu và đưa Việt Nam vào trạng thái xuất siêu, với mức xuất siêu 20,79 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2024.
"Việc tham gia các FTA thế hệ mới với cam kết sâu rộng và lộ trình cắt giảm thuế nhanh chóng mở ra nhiều cơ hội thương mại mới," TS Quỳnh nhấn mạnh.
Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra những thách thức từ việc gia nhập các FTA. Cắt giảm thuế nhập khẩu theo cam kết FTA khiến hàng hóa trong nước phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ hàng nhập khẩu, đồng thời làm giảm tỷ trọng thu NSNN từ thuế xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó, nhiều quốc gia đã cải cách hệ thống thuế nội địa, giảm chi phí tuân thủ, và hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Một số nước cũng siết chặt kiểm soát xuất xứ hàng hóa để tránh lợi dụng chính sách ưu đãi thuế quan, qua đó giảm thiểu gian lận thương mại.
Theo Tổng cục Hải quan, việc thực thi các cam kết FTA đã giúp Việt Nam đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và duy trì trạng thái xuất siêu. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến sự giảm sút thu ngân sách từ thuế xuất nhập khẩu. Cụ thể, thu ngân sách từ ngành Hải quan đã giảm mạnh trong những năm qua: năm 2021 giảm 17.600 tỷ đồng, năm 2022 giảm 16.500 tỷ đồng, và năm 2023 giảm khoảng 15.000 tỷ đồng. Dự báo, trong năm 2024, con số này có thể giảm thêm khoảng 14.000 tỷ đồng.
Ngoài ra, việc thực thi các FTA cũng tiềm ẩn rủi ro gian lận thương mại và lợi dụng chính sách thuế quan. Ông Nguyễn Văn Hoàn, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), cho biết các đối tượng buôn lậu đang sử dụng các thủ đoạn tinh vi hơn, như làm giả xuất xứ hàng hóa. Từ 16/12/2023 đến 14/9/2024, ngành Hải quan đã phát hiện và xử lý 12.949 vụ vi phạm, với trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 23.757 tỷ đồng, thu nộp ngân sách 522 tỷ đồng.
Giải pháp giảm tác động và nâng cao hiệu quả thực thi FTA
Kết luận hội thảo, ông Lưu Mạnh Tưởng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, cho rằng việc tham gia các FTA đã mang lại nhiều cơ hội, rõ rệt nhất là gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu. Chỉ riêng trong năm 2024, 10 tháng qua, tổng kim ngạch đã gần đạt 600 tỷ USD. Đây là một tín hiệu tích cực.
Tuy nhiên, để giảm thiểu tác động tiêu cực của các FTA đến thu ngân sách, ông Lưu Mạnh Tưởng đề xuất hoàn thiện hệ thống chính sách và pháp luật, nhằm quản lý hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp gia công và sản xuất xuất khẩu, tận dụng tốt hơn các ưu đãi. Điều này sẽ giúp gia tăng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu và duy trì nguồn thu ổn định. Bên cạnh đó, cần xác định rõ hơn đối tượng được miễn thuế và đối tượng phải chịu thuế, xây dựng hệ thống quản lý dễ kiểm soát để tránh rủi ro và nâng cao hiệu quả công tác thu ngân sách.
Riêng đối với thương mại điện tử, Phó Tổng cục trưởng Lưu Mạnh Tưởng cho biết, trong năm 2024, kim ngạch của loại hình hàng hóa này có thể vượt 50 triệu USD và vẫn đang tiếp tục tăng trưởng mạnh. Để quản lý loại hình này, Tổng cục Hải quan đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, đồng thời xây dựng hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
(VNF) - Bộ Công Thương phối hợp với Đại sứ quán Thụy Sĩ tại Việt Nam tổ chức Hội nghị Tổng kết Dự án Chính sách thương mại và Xúc tiến xuất khẩu Việt Nam do Chính phủ Thụy Sĩ tài trợ (Dự án SwissTrade).
(VNF) - Nhằm tăng tốc chuyển đổi số và hình thành năng lực làm việc với AI trong toàn hệ thống, Tổng công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo – Phú Mỹ) đã triển khai chương trình đào tạo AI chuyên sâu theo từng nghiệp vụ, với sự tham gia toàn thể các phòng ban tại Tổng công ty và Nhà máy Đạm Phú Mỹ. Khác với đào tạo kỹ năng thông thường, chương trình hướng tới thay đổi tư duy, chuẩn hóa quy trình và đưa AI vào các tác vụ thực tế ngay trong từng khốinghiệp vụ.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu bảo đảm đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn, điều kiện, quy trình theo quy định để tổ chức khai thác thương mại cảng hàng không quốc tế Long Thành vào đầu năm 2026.
(VNF) - Thủ tướng giao Bộ Xây dựng nghiên cứu đề xuất của CT Group về dự án đường sắt TP. HCM - Cần Thơ - Cà Mau và hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện theo quy định pháp luật.
(VNF) - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết kỳ họp thứ 10 đã hoàn thành toàn bộ chương trình, thông qua 51 luật và 39 nghị quyết quan trọng, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.
(VNF) - Ở những bản làng miền Tây Nghệ An, việc nâng cao dân trí không chỉ là mở mang tri thức mà còn trực tiếp tạo ra cơ hội thoát nghèo bền vững. Từ lớp học đến công tác tuyên truyền, từ đào tạo nghề đến hỗ trợ kỹ thuật, tri thức đang mở ra con đường mới cho đồng bào dân tộc thiểu số.
(VNF) - Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo điều kiện cho Hà Nội triển khai các dự án lớn, mang tính cấp bách và chiến lược.
(VNF) - Quốc hội đã thông qua nghị quyết tạo điều kiện để tư nhân đầu tư điện hạt nhân mô đun nhỏ, đồng thời bổ sung nhiều cơ chế thuận lợi thúc đẩy điện gió ngoài khơi và các dự án năng lượng giai đoạn 2026-2030.
(VNF) - Cán bộ phải kê khai cung cấp, bổ sung thông tin liên quan và giải trình khi có biến động về tài sản, thu nhập trong năm có giá trị từ 1 tỷ đồng trở lên để phục vụ xác minh
(VNF) - Đèo Cả vừa đề nghị UBND Hà Nội thẩm định chủ trương đầu tư Đại lộ cảnh quan sông Hồng, đồng thời kiến nghị chọn phương án hướng tuyến ngoài đê giúp giảm khoảng 25% chi phí GPMB và hạn chế tác động đến khu dân cư hiện hữu.
(VNF) - Tổ chức bảo hiểm tiền gửi được vay đặc biệt với lãi suất 0%, không có tài sản bảo đảm từ NHNN khi số tiền trong quỹ dự phòng nghiệp vụ không đủ để trả tiền bảo hiểm.
(VNF) - Các nước trên thế giới có nhiều quy định nghiêm ngặt về các quỹ từ thiện, nhằm giảm thiểu rủi ro đạo đức và tài chính từ các nguồn tiền khổng lồ này.
(VNF) - Nhà nước sẽ hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh con tại các địa phương có mức sinh thấp và ưu tiên các gia đình sinh đủ 2 con trong việc tiếp cận nhà ở xã hội.
(VNF) - Quốc hội thông qua Luật Thuế TNCN sửa đổi, nâng mức miễn thuế lên 500 triệu đồng/năm và áp thuế 0,1% với mỗi lần bán vàng miếng, cùng các điều chỉnh về biểu thuế, giảm trừ gia cảnh và cách tính thuế cho hộ kinh doanh từ năm 2026.
(VNF) - Theo cơ quan cảnh sát điều tra, thống kê doanh thu của Công ty TNHH Thương mại vàng bạc Kim Chung trong 5 năm (2020-2025) lên tới 5.000 tỷ đồng, nhưng mỗi tháng chỉ nộp thuế cho nhà nước xấp xỉ 10 triệu đồng.
(VNF) - Quy mô nền kinh tế của Hải Phòng đứng thứ 3 toàn quốc, ước đạt xấp xỉ 30 tỷ USD, chỉ dứng sau Hà Nội (khoảng 63 tỷ USD), TP. HCM (khoảng 118 tỷ USD), và cao gấp đôi tỉnh Quảng Ninh (14,69 tỷ USD).
(VNF) - Việt Nam đang bước vào giai đoạn “chạy nước rút” để hoàn thành mục tiêu phát triển hạ tầng giao thông quan trọng trong năm 2025. Theo Bộ Xây dựng, dự kiến đến hết năm nay, cả nước sẽ đưa vào khai thác 3.803km đường cao tốc, gồm 3.345km tuyến chính và 458km đường dẫn.
(VNF) - Thu ngân sách nhà nước của TP. HCM ước đạt khoảng 746.438 tỷ đồng. Con số này bằng 109,6% so với cùng kỳ năm ngoái; đạt 111,4% dự toán Trung ương giao
(VNF) - Báo cáo thẩm tra nêu rõ một số cán bộ, công chức vẫn để xảy ra vi phạm nghiêm trọng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp “núp bóng” thực hiện hành vi trục lợi.
(VNF) - Năm 2025 có 40 người đứng đầu và cấp phó người đứng đầu bị xử lý kỷ luật do thiếu trách nhiệm để xảy ra hành vi tham nhũng, trong đó có 18 người bị cách chức, theo báo cáo của Chính phủ.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.