Hoàn thiện pháp luật thuế xuất nhập khẩu, tối đa lợi ích từ các FTA
Tiểu An -
12/11/2024 16:20 (GMT+7)
(VNF) - Việc tham gia các FTA thế hệ mới với cam kết sâu rộng và lộ trình cắt giảm thuế nhanh chóng mở ra cơ hội thương mại lớn, nhưng cũng đặt ra thách thức đối với thu ngân sách nhà nước.
Cơ hội, thách thức đan xen
Tại hội thảo khoa học "Thực thi cam kết FTA và những vấn đề liên quan đến thu ngân sách nhà nước (NSNN)" do Viện Chiến lược và Chính sách tài chính (Bộ Tài chính) phối hợp với Viện Nghiên cứu Hải quan tổ chức, TS Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính, cho biết Việt Nam đã thực thi 16 FTA với hơn 60 đối tác, chiếm gần 90% GDP toàn cầu. Điều này đã thúc đẩy xuất khẩu và đưa Việt Nam vào trạng thái xuất siêu, với mức xuất siêu 20,79 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm 2024.
"Việc tham gia các FTA thế hệ mới với cam kết sâu rộng và lộ trình cắt giảm thuế nhanh chóng mở ra nhiều cơ hội thương mại mới," TS Quỳnh nhấn mạnh.
Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra những thách thức từ việc gia nhập các FTA. Cắt giảm thuế nhập khẩu theo cam kết FTA khiến hàng hóa trong nước phải đối mặt với sự cạnh tranh mạnh mẽ từ hàng nhập khẩu, đồng thời làm giảm tỷ trọng thu NSNN từ thuế xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó, nhiều quốc gia đã cải cách hệ thống thuế nội địa, giảm chi phí tuân thủ, và hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh. Một số nước cũng siết chặt kiểm soát xuất xứ hàng hóa để tránh lợi dụng chính sách ưu đãi thuế quan, qua đó giảm thiểu gian lận thương mại.
Theo Tổng cục Hải quan, việc thực thi các cam kết FTA đã giúp Việt Nam đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và duy trì trạng thái xuất siêu. Tuy nhiên, điều này cũng dẫn đến sự giảm sút thu ngân sách từ thuế xuất nhập khẩu. Cụ thể, thu ngân sách từ ngành Hải quan đã giảm mạnh trong những năm qua: năm 2021 giảm 17.600 tỷ đồng, năm 2022 giảm 16.500 tỷ đồng, và năm 2023 giảm khoảng 15.000 tỷ đồng. Dự báo, trong năm 2024, con số này có thể giảm thêm khoảng 14.000 tỷ đồng.
Ngoài ra, việc thực thi các FTA cũng tiềm ẩn rủi ro gian lận thương mại và lợi dụng chính sách thuế quan. Ông Nguyễn Văn Hoàn, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), cho biết các đối tượng buôn lậu đang sử dụng các thủ đoạn tinh vi hơn, như làm giả xuất xứ hàng hóa. Từ 16/12/2023 đến 14/9/2024, ngành Hải quan đã phát hiện và xử lý 12.949 vụ vi phạm, với trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 23.757 tỷ đồng, thu nộp ngân sách 522 tỷ đồng.
Giải pháp giảm tác động và nâng cao hiệu quả thực thi FTA
Kết luận hội thảo, ông Lưu Mạnh Tưởng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, cho rằng việc tham gia các FTA đã mang lại nhiều cơ hội, rõ rệt nhất là gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu. Chỉ riêng trong năm 2024, 10 tháng qua, tổng kim ngạch đã gần đạt 600 tỷ USD. Đây là một tín hiệu tích cực.
Tuy nhiên, để giảm thiểu tác động tiêu cực của các FTA đến thu ngân sách, ông Lưu Mạnh Tưởng đề xuất hoàn thiện hệ thống chính sách và pháp luật, nhằm quản lý hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp gia công và sản xuất xuất khẩu, tận dụng tốt hơn các ưu đãi. Điều này sẽ giúp gia tăng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu và duy trì nguồn thu ổn định. Bên cạnh đó, cần xác định rõ hơn đối tượng được miễn thuế và đối tượng phải chịu thuế, xây dựng hệ thống quản lý dễ kiểm soát để tránh rủi ro và nâng cao hiệu quả công tác thu ngân sách.
Riêng đối với thương mại điện tử, Phó Tổng cục trưởng Lưu Mạnh Tưởng cho biết, trong năm 2024, kim ngạch của loại hình hàng hóa này có thể vượt 50 triệu USD và vẫn đang tiếp tục tăng trưởng mạnh. Để quản lý loại hình này, Tổng cục Hải quan đã trình Chính phủ dự thảo Nghị định quy định cơ chế quản lý, đồng thời xây dựng hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác quản lý.
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua đã gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng tại các miền Trung, khiến 102 người chết và mất tích, hàng trăm nghìn ngôi nhà bị ngập, hơn 80.000ha lúa và hoa màu hư hỏng...
(VNF) - Thanh tra Chính phủ vừa chỉ ra hạn chế, thiếu sót, vi phạm tại dự án Cải tạo, nâng cấp đê Hữu sông Đáy do Ban QLDA Đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư.
(VNF) - Đóng góp cho Dự thảo các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) đề nghị bổ sung cụm từ “kỹ năng quản lý tài chính cá nhân – gia đình” vào nội dung về phát triển mạnh mẽ, toàn diện văn hoá và con người Việt Nam.
(VNF) - Ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng kinh tế Việt Nam năm 2025 duy trì tăng trưởng ấn tượng khoảng 7,85% nhờ những điểm sáng từ đầu tư công, vốn FDI và triển khai đồng bộ “Bộ tứ chiến lược” cùng các Nghị quyết mới, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững trong dài hạn.
(VNF) - Ngày 21/11, Ban tổ chức Giải bóng đá báo chí tỉnh thành 2025 đã tổ chức cuộc họp khởi động nhằm chuẩn bị các công việc cần thiết cho giải đấu năm nay.
(VNF) - Liên danh Chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Viglacera – CTCP hướng dẫn hồ sơ mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của dự án nhà ở xã hội CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 KĐT mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội.
(VNF) - Hai dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An (gọi tắt là dự án Sinh thái Tràng An) và Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính (dự án Núi chùa Bái Đính) vừa bị Thanh tra Chính phủ nêu ra hàng loạt sai phạm, tồn tại.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua đã gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Khánh Hòa, khiến gần 15.000 hộ dân bị ảnh hưởng và 126 điểm giao thông sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết đây mới chỉ là số liệu thống kê ban đầu, bởi nhiều khu vực vẫn đang ngập sâu, mất điện, mất liên lạc, gây khó khăn cho công tác rà soát thiệt hại.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài gây lũ lịch sử tại nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua khiến miền Trung chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề, với 52 người chết và mất tích, hàng chục nghìn nhà dân ngập sâu và tổng thiệt hại kinh tế ước vượt 3.000 tỷ đồng
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lạc quan với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên trong Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được Quốc hội thông qua. Tuy vậy, để mục tiêu này trở nên khả thi hơn, các đại biểu cho rằng cần nâng cao công tác cải cách thể chế, đưa chủ trương, chính sách vào đời sống kinh tế, xã hội và thực tiễn.
(VNF) - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách mà chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Ông Nguyễn Tiến Huy, Giám đốc Văn phòng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững (VCCI) cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao từ thị trường quốc tế, kinh doanh có trách nhiệm không còn là lựa chọn tự nguyện, mà đã trở thành một tiêu chuẩn bắt buộc.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.