'Không phải chịu trách nhiệm hình sự với rủi ro nghiên cứu khoa học công nghệ'
Tiểu Vy -
06/05/2025 11:45 (GMT+7)
(VNF) - Dự thảo luật quy định không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ
Sáng 6/5, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 9, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã thay mặt Thủ tướng trình bày tờ trình dự án Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo trước Quốc hội. Theo nội dung tờ trình, dự thảo luật lần này có nhiều điều chỉnh quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động nghiên cứu khoa học, đặc biệt là nghiên cứu cơ bản.
Dự thảo nhấn mạnh sự cân đối giữa hai lĩnh vực nghiên cứu: khoa học tự nhiên và khoa học xã hội - nhân văn. Đồng thời, chú trọng thúc đẩy các nghiên cứu cơ bản được khởi nguồn từ những vấn đề thực tiễn nảy sinh trong quá trình nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ. Cách tiếp cận này tạo nên sự liên kết chặt chẽ giữa các loại hình nghiên cứu, từ đó gia tăng tỷ trọng các nghiên cứu có khả năng ứng dụng thực tế cao.
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long trình bày tờ trình dự án Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ảnh: Quochoi.vn
Một điểm đổi mới nổi bật là trao quyền tự chủ cho các cơ sở nghiên cứu trong việc triển khai hoạt động, tổ chức bộ máy, chi tiêu theo cơ chế khoán chi. Vai trò của Nhà nước được chuyển hướng sang quản lý mục tiêu, đầu ra và hiệu quả nghiên cứu, thay vì can thiệp vào cách thức triển khai. Cơ chế này được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thông thoáng, linh hoạt, đẩy nhanh tiến độ và hiệu suất nghiên cứu.
Đáng chú ý, đối với các đề tài nghiên cứu không đạt kết quả như kỳ vọng, tổ chức thực hiện sẽ không bị yêu cầu bồi thường như trước đây và được miễn trừ trách nhiệm dân sự nếu đã tuân thủ đúng quy định. Mặc dù rủi ro được chấp nhận ở cấp nhiệm vụ, việc đánh giá hiệu quả vẫn được thực hiện trên tổng thể chương trình và tổ chức. Những đơn vị có kết quả tích cực sẽ được ưu tiên tăng kinh phí, trong khi các tổ chức hoạt động kém hiệu quả có thể bị cắt giảm nguồn lực hoặc xem xét giải thể.
Việc chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu không đồng nghĩa với việc buông lỏng trách nhiệm, mà là bước đi cần thiết để xây dựng một môi trường linh hoạt, khuyến khích đổi mới. Chính sự dũng cảm đối mặt với rủi ro sẽ là động lực để giới khoa học theo đuổi các vấn đề mang tính thách thức, mở ra khả năng tạo đột phá trong khoa học và công nghệ. Ngay cả những nghiên cứu thất bại cũng đem lại giá trị lớn về mặt kinh nghiệm, định hướng cho tương lai.
Cơ chế đánh giá gắn với phân bổ tài chính cũng được điều chỉnh theo hướng minh bạch và hợp lý hơn. Nguồn lực từ Nhà nước sẽ tập trung cho các hoạt động, tổ chức khoa học có tác động thực sự đến tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội. Phương thức cấp kinh phí mới cũng linh hoạt hơn, thông qua các quỹ nghiên cứu kết hợp với cơ chế hậu kiểm, thay vì tiền kiểm như trước.
Đặc biệt, Điều 21 của dự thảo quy định rõ: các tổ chức, cá nhân được cấp phép thử nghiệm và thực hiện đúng quy định sẽ được loại trừ trách nhiệm hình sự nếu xảy ra rủi ro trong quá trình nghiên cứu, thử nghiệm, hoặc áp dụng tiến bộ khoa học và công nghệ. Đây là một thay đổi quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của nhà nghiên cứu, đồng thời khuyến khích sự sáng tạo và dám thử nghiệm trong khoa học.
(VNF) - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, Việt Nam xem AI không chỉ là một công nghệ hỗ trợ, mà là nền hạ tầng trí tuệ thiết yếu trong tương lai tương đương với điện, Internet hay viễn thông. Với tư duy đó, Việt Nam đang xây dựng trung tâm siêu tính toán AI quốc gia và triển khai chính sách “AI hóa toàn diện”, đưa AI trở thành công cụ trí tuệ của toàn dân.
(VNF) - Một loạt cáo buộc mới cho rằng Facebook, YouTube, TikTok và Snapchat từ lâu đã biết chính xác mức độ gây hại của nền tảng đối với thanh thiếu niên, nhưng phớt lờ.
(VNF) - Trong làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, các quốc gia không chỉ cạnh tranh bằng ưu đãi đầu tư mà bằng chính năng lực vận hành công nghệ, trong đó nhân lực là yếu tố quyết định.
(VNF) - Apple dự kiến sẽ xuất xưởng nhiều smartphone hơn Samsung trong năm 2025 - lần đầu tiên trong 14 năm qua, theo báo cáo mới từ Counterpoint Research công bố hôm thứ Tư.
(VNF) - Ít ai biết rằng tại Việt Nam, có một doanh nghiệp chọn đi từ “gốc rễ” bằng việc đầu tư bài bản vào khoa học cơ bản và đổi mới sáng tạo, xây nền tảng để phát triển bền vững nhiều công nghệ lõi mới trong một hệ sinh thái có tính cộng hưởng.
(VNF) - Làn sóng quyên góp dồn dập từ các tập đoàn công nghệ hàng đầu Trung Quốc sau vụ cháy chung cư kinh hoàng ở Hong Kong, khiến ít nhất 94 người thiệt mạng.
(VNF) - Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết các nhiệm vụ khoa học sẽ phải tạo doanh thu gấp 5 – 10 lần vốn đầu tư sau 3–5 năm, trong đó tối thiểu 30% lợi nhuận thương mại hóa thuộc về nhóm nghiên cứu trực tiếp.
(VNF) - Không có chiếc iPhone hoàn hảo cho tất cả, mà chỉ có chiếc iPhone phù hợp nhất với bạn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để chọn mua iPhone năm 2025.
(VNF) - Quỹ ETF Bitcoin của BlackRock đang trải qua tháng tồi tệ nhất kể từ khi ra mắt, trong bối cảnh giá Bitcoin ghi nhận mức giảm mạnh nhất trong hơn ba năm.
(VNF) - Lãnh đạo Samsung cho biết đang xây dựng chiến lược mở rộng sản xuất tại Việt Nam, trong đó có tỉnh Bắc Ninh, nhất là phát triển các dự án sản xuất màn hình OLED.
(VNF) - Cuộc cách mạng công nghiệp đang chuyển sang giai đoạn mới: không chỉ là robot và tự động hóa, mà đã trở thành nhà máy tự chủ (Autonomous Factory) – nơi các dây chuyền sản xuất có thể tự giám sát, tự tối ưu và phản ứng linh hoạt theo biến động thị trường. Trên bình diện toàn cầu, nhiều công ty lớn đã bắt tay xây dựng tầm nhìn này, mở ra kỷ nguyên mới cho sản xuất thông minh.
(VNF) - Với 19% thị phần, Xiaomi đã vượt Apple để vươn lên vị trí thứ hai tại thị trường smartphone Việt Nam, phản ánh sức bật mạnh mẽ của phân khúc giá rẻ và tầm trung.
(VNF) - Trong bối cảnh các đối thủ thương mại điện tử chạy đua công cụ AI để hút khách, eBay tin rằng chính “tuổi đời” lâu năm lại trở thành lợi thế của họ.
(VNF) - Sự cố Cloudflare không phải cá biệt mà là hồi chuông cảnh tỉnh về sự thống trị của vài nhà cung cấp lớn. Khi một "người khổng lồ" hắt hơi, cả thế giới cảm cúm.
(VNF) - Từ lời tri ân trong bản cáo bạch IPO đến mối duyên đầu tư muộn, Warren Buffett giờ đây trở thành nhà đầu tư lớn của Alphabet ở giai đoạn cuối sự nghiệp.
(VNF) - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, Việt Nam xem AI không chỉ là một công nghệ hỗ trợ, mà là nền hạ tầng trí tuệ thiết yếu trong tương lai tương đương với điện, Internet hay viễn thông. Với tư duy đó, Việt Nam đang xây dựng trung tâm siêu tính toán AI quốc gia và triển khai chính sách “AI hóa toàn diện”, đưa AI trở thành công cụ trí tuệ của toàn dân.
Cụm chung cư Ngô Gia Tự (phường Vườn Lài, TP. HCM) được xây từ năm 1968 và hiện xếp loại D. Đến nay, việc tháo dỡ để xây mới vẫn dang dở, dự án cũng chưa có nhà đầu tư.