Mô hình đột phá đầu tiên ở Việt Nam
Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng. Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025 và được thực hiện trong 5 năm.
Đáng chú ý, Quốc hội đồng ý thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với cảng biển Liên Chiểu. Đây là mô hình không còn mới với thế giới nhưng lần đầu có ở Việt Nam.
Khu thương mại tự do Đà Nẵng bao gồm khu sản xuất, trung tâm logistics, khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác theo quy định pháp luật.
Quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do Đà Nẵng với khu vực bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu theo quy định của pháp luật Việt Nam về hải quan, thuế và xuất khẩu, nhập khẩu.
Nhiều chính sách ưu đãi đầu tư trong Khu thương mại tự do Đà Nẵng sẽ được thực hiện theo nghị quyết mà Quốc hội thông qua.
Ông Nguyễn Văn Quảng, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng cho biết, thí điểm lập Khu Thương mại tự do là một trong 5 chính sách hoàn toàn mới Đà Nẵng đề xuất được Quốc hội đánh giá rất cao. Khi Đà Nẵng đề xuất các chính sách mới, rất nhiều địa phương đã đề nghị Quốc hội và Chính phủ cho phép được áp dụng tương tự.
Tuy nhiên, Quốc hội đã kết luận để Đà Nẵng thực hiện thí điểm, chờ kết quả như thế nào rồi sẽ nhân rộng ra cả nước. Hiện nay Đà Nẵng là địa phương đầu tiên có được chính sách đặc thù thu hút nhà đầu tư chiến lược vào trong lĩnh vực này.
“Khu thương mại tự do là mô hình với các chính sách ưu đãi đang phát huy tác dụng, mang lại thành công ở nhiều nước trên thế giới. Những cơ chế này, nếu được thực hiện, sẽ tạo ra những đột phá mới cho Đà Nẵng phát triển”, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng nói.
Ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cho hay, một trong những điều kiện quan trọng cho việc hình thành Khu thương mại tự do đó là gắn với cửa khẩu quốc tế, nhất là cảng biển và Đà Nẵng là một trong rất ít địa phương của cả nước có lợi thế về giao thông.
Bên cạnh đó, thời gian qua, TP Đà Nẵng đã đầu tư phát triển hạ tầng khá đồng bộ, kết nối hệ thống giao thông trong nước và quốc tế; cùng với sự mạnh dạn, quyết tâm, “dám nghĩ, dám làm” của Đà Nẵng và sự ủng hộ của trung ương sẽ là những điều kiện hết sức thuận lợi cho Đà Nẵng triển khai.
Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cho biết thêm, việc từng bước thăm dò, thí điểm và mạnh dạn thực hiện Khu thương mại tự do ở Đà Nẵng sẽ thúc đẩy phát triển và khai thác tốt nhất, hiệu quả nhất tiềm năng, lợi thế của địa phương. Qua đó thực hiện được nhiệm vụ, vai trò hạt nhân của Đà Nẵng trong thúc đẩy vùng kinh tế động lực miền Trung.
Không để trục lợi chính sách
Theo ông Trần Chí Cường, việc thí điểm thành lập Khu thương mại tự do tại TP. Đà Nẵng mang ý nghĩa đặt nền móng cho việc hình thành chính sách mới trong quá trình vận hành nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Đây cũng là bước thử nghiệm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm để hoàn thiện dần. Tuy nhiên, đây cũng là vấn đề lớn, không chỉ mang tính chất kinh tế mà liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, gắn với thể chế và hệ thống pháp luật.
Do đó, các cơ chế, chính sách để hình thành và phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng đã được đề xuất đảm bảo phù hợp với điều kiện thể chế Việt Nam hiện nay, đảm bảo tính tuần tự, từng bước thí điểm theo hướng kết hợp hài hòa với các mô hình kinh tế tương đồng đã có sẵn khung cơ chế, chính sách trong hệ thống pháp luật Việt Nam nhằm hạn chế tối đa các rủi ro có thể gặp phải trong thực tiễn triển khai các chính sách về sau. Trong quá trình triển khai thực hiện sẽ đánh giá, xem xét đề xuất mở rộng cho phù hợp.
Nghị quyết cũng quy định rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành Trung ương, địa phương và các đơn vị có liên quan trong quá trình triển khai thực hiện để không diễn ra tình trạng lạm dụng, trục lợi chính sách.
“Đối với các chính sách chưa rõ nhưng thông lệ quốc tế vẫn đang áp dụng và trong tầm kiểm soát thì cho áp dụng thí điểm gắn với các điều kiện đảm bảo kiểm tra, giám sát cụ thể. Các nội dung ảnh hưởng đến quốc phòng - an ninh, lợi ích quốc gia như trợ cấp, tự do tiếp cận thị trường, gia tăng nợ công… thì không áp dụng”, ông Trần Chí Cường nói.
Theo lãnh đạo TP. Đà Nẵng, qua nghiên cứu một số khu thương mại tự do điển hình tại các quốc gia Châu Á, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm về phát triển thành công khu thương mại tự do.
Đó là, Khu thương mại tự do không chỉ là công cụ để thu hút nguồn vốn FDI, tạo thêm việc làm mà còn là công cụ để thí điểm đổi mới cơ chế chính sách, thể chế kinh tế, nâng cấp môi trường kinh doanh đạt tiêu chuẩn quốc tế.
Khu thương mại tự do là cơ chế để tạo ra môi trường cho các dòng hàng hóa, vốn, nhân sự, công nghệ tự do lưu thông với thế giới. Lợi ích lớn nhất mà các địa phương nơi hình thành khu thương mại tự do là tác động lan tỏa về khoa học, kỹ thuật, trình độ nhân sự, nâng cao đời sống người dân và vai trò được nâng cao trên bản đồ thế giới, đặc biệt là những địa phương đã hình thành được nền kinh tế trụ sở chính - trung tâm quản lý các nguồn lực toàn cầu - như Singapore, Dubai, Thượng Hải.
Chính vì vậy, ngày nay, các quốc gia trên thế giới không giới hạn hoạt động của khu thương mại tự do trong lĩnh vực thương mại như tên gọi của nó mà mở rộng ra các lĩnh vực khác như dịch vụ tài chính, kinh tế trụ sở chính, logistics, vận tải biển, công nghệ thông tin, nghiên cứu phát triển...
Khu thương mại tự do chỉ phát huy hết lợi thế, mang lại lợi ích lớn nhất khi nó gắn với cảng biển cửa ngõ, trung chuyển quốc tế hoặc cảng hàng không quốc tế. Đặc biệt nếu có thể hình thành hành làng vận tải ngoại quan giữa cảng biển và cảng hàng không sẽ tăng cường hơn nữa năng lực cạnh tranh của khu thương mại tự do. Tất cả các khu thương mại tự do khảo sát đều nằm liền kề hoặc nằm trong khoảng cách gần, kết nối với cảng biển cửa ngõ, trung chuyển quốc tế và cảng hàng không quốc tế để tạo ra vận tải đa phương thức, tăng tính hiệu quả của hoạt động vận tải thương mại quốc tế.
Ngoài ra, khu thương mại tự do không nhất thiết phải là một khu vực tập trung mà có thể bao gồm nhiều phân khu chức năng với mỗi phân khu có một chức năng khác nhau. Việc thành lập khu thương mại tự do có thể được thực hiện trên nền tảng các khu vực cảng/công nghiệp hiện hữu hoặc xây dựng mới, tùy thuộc vào đặc điểm và nhu cầu của từng quốc gia.
Tags:
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
