Kiểm toán Nhà nước: Nhiều doanh nghiệp nội có dấu hiệu chuyển giá, điển hình như Sabeco

Tại Hội thảo quốc tế “Chuyển giá – Những vấn đề trong công tác quản lý hiện nay” tổ chức sáng 19/7, ông Hồ Đức Phớc, Tổng Kiểm toán Nhà nước (KTNN) cho biết, thời gian qua, KTNN đã tích cực thực hiện chức năng, nghĩa vụ trong kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công, đã thu hồi hàng trăm ngàn tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Trong đó có các khoản kiến nghị tăng thu từ hoạt động chuyển giá của đối tượng kiểm toán.

“Không chỉ các doanh nghiệp FDI mà đến nay có cả nhiều doanh nghiệp nội địa đã có dấu hiệu rõ ràng của việc chuyển giá làm thất thu ngân sách nhà nước, điển hình như vụ việc Sabeco”, ông Phớc nói.

Theo ông Phớc, dưới góc độ pháp lý, việc kiến nghị của KTNN truy thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với Sabeco có thể xem như đã gián tiếp chỉ ra một lỗ hổng trong việc quản lý thuế tiêu thụ đặc biệt theo quy định hiện hành.

Tuy nhiên, công tác kiểm toán chống chuyển giá chưa bao giờ được đưa ra bàn thảo và triển khai thực hiện một cách chính thức, hệ thống, đầy đủ đúng với bản chất dẫn đến công tác quản lý nhà nước về chuyển giá còn nhiều bất cập và hạn chế.

Bổ sung thêm vào ý kiến của ông Phớc, PGS.TS Nguyễn Đình Hòa, Quyền Giám đốc Trường Đào tạo và Bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán, KTNN cho hay tại cuôc kiểm toán Sabeco, KTNN đã phát hiện Sabeco có hành vi chuyển giá dẫn đến kê khai thiếu thuế tiêu thụ đặc biệt số tiền 408 tỷ đồng.

Cụ thể, Sabeco vừa thực hiện sản xuất, vừa thực hiện phân phối sản phẩm bia. Sabeco sản xuất và bán bia cho công ty con của mình là các công ty thương mại Sabeco. Công ty này không bán bia ngay cho người tiêu dùng mà bán qua công ty con khác do doanh nghiệp này chi phối với giá thấp. Sau đó bia được bán lại cho công ty khu vực, đến đại lý cấp 1, cấp 2, cấp 3, đến nhà hàng…, sau đó mới đến người tiêu dùng.

Như vậy, theo quy định tại Thông tư 05/2012/TT-BTC, khó xác đinh giá ở mốc thời điểm nào trong chuỗi bán hàng của Sabeco để tính thuế. KTNN kết luận Sabeco phải nộp thuế tiêu thụ đặc biệt dựa trên giá bán ra của các công ty thương mại khu vực - đơn vị trực tiếp bán hàng ra khỏi hệ thống của Sabeco chứ không phải giá bán của Sabeco ra Công ty Thương mại Sabeco. Theo đó, Sabeco phải nộp thêm ngân sách hơn 408 tỷ đồng, sau đó Sabeco đa nộp đủ số thuế này.

Phát biểu tại hội thảo, ông Phan Vũ Hoàng, Chủ tịch Ủy ban hội viên ACCA, Phó tổng giám đốc Deloitte Việt Nam cho biết trong môi trường thuế quốc tế hiện nay, các chương trình hành động Chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển dịch lợi nhuận (BEPS) được triển khai quyết liệt ở rất nhiều quốc gia trên thế giới, với trọng tâm là hạn chế các hành vi chuyển giá có tác động tiêu cực tới nguồn thu ngân sách.

“Do đó, các công ty MNCS (bao gồm các doanh nghiệp Việt muốn đầu tư ra nước ngoài và các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào Việt) sẽ ngày càng phải lưu ý đảm bảo tính tuân thủ các quy định về chuyển giá của các quốc gia khi thực hiện dự án đầu tư”, Chủ tịch Ủy ban hội viên ACCA cho hay.

Mặc khác, ông Phan Vũ Hoàng cũng cho biết chương trình hành động BEPS sẽ đem lại những lợi ích về lâu dài, ví dụ như sẽ làm tăng sự chuyên nghiệp và minh bạch của cơ quan thuế của các quốc gia khi xử lý giao dịch.