Mỹ ngầm 'nắn gân' Trung Quốc về Biển Đông tại Liên Hợp Quốc?

Sau khi đồng chủ trì cuộc họp cấp bộ trưởng Mỹ - ASEAN bên lề cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York ngày 27/9, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ John Sullivan đã tổ chức họp báo để trả lời các câu hỏi liên quan tới cuộc họp cũng như các vấn đề ưu tiên của Mỹ trong khu vực. Ông Sullivan khẳng định Washington vẫn luôn duy trì mối quan hệ đối tác chiến lược Mỹ - ASEAN.

“Chúng tôi tái khẳng định quan hệ đối tác chiến lược Mỹ - ASEAN và thảo luận về cam kết của Mỹ đối với một khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương mở và tự do với ASEAN là trọng tâm, trong đó các quốc gia độc lập với những nền văn hóa và nguyện vọng khác nhau có thể cùng nhau phát triển thịnh vượng trong môi trường tự do và hòa bình”, Thứ trưởng Sullivan nói với các phóng viên sau cuộc họp với các bộ trưởng ASEAN.

“Trong cuộc họp của chúng tôi, tôi đã nhấn mạnh cam kết của Mỹ trong việc ủng hộ luật pháp quốc tế, bao gồm quyền tự do hàng hải trên Biển Đông”, ông Sullivan cho biết.

“Liên quan tới Biển Đông, đó là một trong số các vấn đề mà chúng tôi đã thảo luận tại cuộc họp cấp bộ trưởng hôm nay. Tôi nghĩ các thành viên tham gia cuộc họp đều thừa nhận có những tuyên bố tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông. Tất cả những gì mà các nước thành viên ASEAN và Mỹ trông đợi đó là, một giải pháp cho các tuyên bố chồng lấn (trên Biển Đông) không thể do một quốc gia đơn phương đưa ra, mà phải tuân thủ theo quy tắc của luật pháp quốc tế”, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh.

“Việc chúng tôi phản đối những gì mà chính phủ Trung Quốc đã làm trên Biển Đông không phải bởi chúng tôi muốn khẳng định Trung Quốc có hay không có tuyên bố chủ quyền với một thực thể cụ thể nào đó trên Biển Đông. Chúng tôi muốn luật pháp quốc tế phải được thực thi và luôn bảo đảm cho một tiến trình hòa bình. Không một quốc gia nào được đơn phương quyết định trong việc giải quyết những tuyên bố tranh chấp này”, ông Sullivan cho biết thêm.

Ngoài phiên họp đa phương, Thứ trưởng Sullivan đã có các cuộc gặp song phương với đại diện các nước thành viên của ASEAN. Nhà ngoại giao Mỹ khẳng định không quốc gia nào được phép tiến hành các hành động đơn phương trên Biển Đông.

Máy bay ném bom B-52 của Mỹ (Ảnh: Reuters)

“Tôi muốn nói rằng chúng tôi đã đạt được sự đồng thuận về một cam kết chung của ASEAN và Mỹ đối với việc thực thi các luật lệ, công ước luật biển và đó chính là những yếu tố giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông. Không một quốc gia nào được phép có những hành động đơn phương nhằm phát triển các thực thể trên Biển Đông, hoặc tệ hơn là quân sự hóa các thực thể đó”, Thứ trưởng Sullivan nói.

Mỹ từng nhiều lần công kích các tuyên bố và hành động phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông, thậm chí không mời Bắc Kinh tham gia tập trận Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC), cuộc tập trận hải quân lớn nhất thế giới, năm nay. Mỹ cảnh báo Trung Quốc sẽ không được tham gia RIMPAC cho đến khi nước này “dừng tất cả các hoạt động cải tạo trên Biển Đông” và “đưa toàn bộ vũ khí ra khỏi các khu vực cải tạo”.

Phát biểu của Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ được đưa ra sau khi người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 27/9 thông báo các máy bay ném bom B-52 của Mỹ cất cánh từ đảo Guam đã bay qua Biển Đông trong tuần này. Lầu Năm Góc khẳng định đây là một phần "hoạt động thường kỳ nhằm nâng cao năng lực tương tác với các đối tác và đồng minh trong khu vực”.

Trong cuộc họp báo hôm qua, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã gọi các hành động của Mỹ là “khiêu khích” và tuyên bố phản đối bất kỳ động thái tương tự nào của Washington.

Khi được hỏi liệu các hoạt động của B-52 trên Biển Đông có khiến căng thẳng Mỹ - Trung leo thang hay không, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis khẳng định đây là các hoạt động bình thường của quân đội Mỹ, cũng như việc Mỹ đưa các tàu đi qua Biển Đông.

Xem thêm >> Cận kề ngày cất cánh, Bamboo Airways quyết định thuê 3 tàu bay chưa qua sử dụng