Nhà đầu tư nhỏ bị loại khỏi thị trường chứng khoán ?
Mai Phương - Thanh Xuân -
05/03/2021 07:31 (GMT+7)
Việc lãnh đạo Sở Giao dịch chứng khoán TP. HCM (HoSE) bày tỏ kế hoạch muốn nâng lô giao dịch tối thiểu từ 100 cổ phiếu/lệnh lên 1.000 cổ phiếu/lệnh khiến nhiều nhà đầu tư bất ngờ và lo lắng sẽ bị loại khỏi thị trường.
Tăng lô giao dịch tối thiểu lên 1.000 cổ phiếu tại HOSE sẽ loại bỏ nhiều nhà đầu tư nhỏ tham gia
Việc nâng lô giao dịch tối thiểu này được cho là nhằm khắc phục tình trạng nghẽn lệnh giao dịch trên sàn HoSE hiện nay.
Cổ phiếu blue-chips chỉ dành cho người giàu ?
Là nhà đầu tư lâu năm trên thị trường chứng khoán (TTCK), bà Phương Lan (quận Bình Thạnh, TP. HCM) bức xúc với dự định tăng lô tối thiểu lên 1.000 cổ phiếu của HoSE. Theo bà Phương Lan, đầu tư chứng khoán có một đặc điểm khác với kênh đầu tư như bất động sản là vì nhà đầu tư có thể bắt đầu với bất kỳ một số vốn nào, 1 triệu đồng hay vài chục tỷ đồng. Đây cũng là ưu điểm khi các nhà đầu tư nhỏ lẻ, những người về hưu có thể tham gia để gia tăng thu nhập. Do đó nếu việc nâng lô lên 1.000 cổ phiếu của HoSE được thực hiện sẽ không chỉ loại bỏ những nhà đầu tư nhỏ mà còn không thu hút thêm được NĐT mới tham gia vào thị trường.
Những lần gặp sự cố của sàn HoSE
8/12/2006: Trung tâm giao dịch chứng khoán TP. HCM (tiền thân của HoSE) bị ngưng hoạt động vì bảng điện tử không thể hiện số liệu. Khi đó sàn HoSE chỉ mới có 20 công ty CK và số lượng chỉ có khoảng một trăm ngàn tài khoản của nhà đầu tư.
27/5/2008: Lệnh mua bán của các nhà đầu tư không thể nhập vào hệ thống giao dịch của HOSE cũng do lỗi trục trặc service của hệ điều hành. Điều này khiến HoSE phải dừng giao dịch trong 3 phiên liên tiếp từ 27 - 29/5/2008.
22/1/2018: Hệ thống giao dịch của HoSE bị lỗi kết nối vào cuối phiên khiến thị trường treo cứng trong phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa. Sau đó HoSE tiếp tục ngừng giao dịch vào 2 ngày kế tiếp là 23 - 24/1/2018.
9/6/2020: HoSE phải hủy toàn bộ đợt giao dịch khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa do hệ thống giao dịch không thể khớp lệnh.
“Hầu hết nhà đầu tư khi mới bắt đầu tham gia chỉ sử dụng số vốn nhỏ phù hợp. Hơn nữa, đầu tư chứng khoán là dùng tiền nhàn rỗi, mà với thu nhập hiện tại của người Việt Nam mới đi làm, tiền tiết kiệm để dành hằng tháng chỉ cỡ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng. Việc nâng lô lên 1.000 cổ phiếu sẽ chặn đứng suy nghĩ đầu tư với số vốn nhỏ của nhiều người”, bà Phương Lan nói.
Thực tế, có nhiều nhà đầu tư lớn tuổi đã về hưu và xem đầu tư chứng khoán như một việc nghiêm túc kiếm thêm thu nhập. Thời gian thị trường èo uột, giao dịch chỉ 3.000 - 4.000 tỷ đồng/phiên hơn chục năm về trước, họ vẫn là những người kiên nhẫn bám trụ trên sàn. Ông Ngọc, một nhà đầu tư lớn tuổi, ngậm ngùi cho rằng với người về hưu như ông, tài khoản chứng khoán xoay quanh 100 - 200 triệu đồng.
Trước đây khi HoSE chỉ giao dịch lô tối thiểu 10 cổ phiếu thì cơ hội lựa chọn cổ phiếu của ông sẽ nhiều. Đầu năm nay khi bắt đầu nâng lên lô 100 cổ phiếu cũng khiến họ khó khăn hơn trong giao dịch. Chưa kể khi họ tìm hiểu được công ty tốt, muốn mua dần, tích cóp từ nguồn tiền nhàn rỗi thì việc tăng lô lên gấp 10 lần hiện nay sẽ không thể thực hiện được, và câu chuyện sẽ lặp lại như trên thị trường bất động sản. Đó là nếu để dành 10 năm đủ 2 tỷ đồng thì căn nhà muốn mua đã lên 3 - 4 tỷ đồng. Để dành 10 tháng đủ 200 triệu đồng thì cổ phiếu muốn mua đã tăng lên 250 triệu đồng.
Bức xúc của các nhà đầu tư là chuyện dễ hiểu. Nếu như việc nâng lên lô giao dịch tối thiểu 1.000 cổ phiếu, để mua được cổ phiếu VCF (Công ty Cổ phần VinaCafe Biên Hòa) hiện có giá 243.500 đồng/cổ phiếu thì nhà đầu tư phải có tối thiểu trong tài khoản gần 245 triệu đồng. Để mua 1.000 cổ phiếu RAL (Công ty Cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông) với giá hiện tại là 216.000 đồng/cổ phiếu, nhà đầu tư phải có tối thiểu 220 triệu đồng trong tài khoản.
Hay muốn mua 1.000 cổ phiếu SAB của Tổng công ty cổ phần bia - rượu - nước giải khát Sài Gòn với giá hiện tại 178.000 đồng thì phải có tối thiểu 180 triệu đồng... Theo ước tính, nếu nhà đầu tư có số vốn 100 triệu đồng thì ít nhất sẽ không có cơ hội chạm tay vào 13 mã cổ phiếu với giá từ 100.000 đồng/cổ phiếu trên sàn, hay nói cách khác, cơ hội lựa chọn chứng khoán sẽ bị thu hẹp so với hiện nay.
Tăng lô giao dịch tối thiểu lên 1.000 cổ phiếu tại HoSE sẽ loại bỏ nhiều nhà đầu tư nhỏ tham gia
Kẹt cổ phiếu lẻ, tiền tỷ bị “chôn”
Không chỉ nguy cơ khiến nhiều nhà đầu tư mất cơ hội tham gia TTCK mà việc nâng lô giao dịch tối thiểu tại HoSE sẽ khiến số tiền bị kẹt nằm “chết” trong tài khoản tăng cao.
Nếu tăng lên 1.000 cổ phiếu thì càng không thể chấp nhận và nó cũng không đảm bảo sẽ hết nghẽn lệnh tại HoSE. Bởi tình trạng nghẽn lệnh, sập sàn của HoSE thực tế đã diễn ra từ nhiều năm qua
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó chủ tịch VAFI
Sau nhiều năm để tài khoản chứng khoán “mốc meo”, bà Thanh Hạ (quận 3, TP. HCM) cuối năm 2020 đã khởi động lại tài khoản. Nhưng chỉ mới vừa giao dịch một thời gian ngắn thì thông báo tăng lô tối thiểu lên 100 cổ phiếu của HoSE từ ngày 4/1 đã khiến bà chóng mặt. 4 mã cổ phiếu bà sở hữu khi mua bán đều bị tồn lại vì không đủ số lượng 100 theo quy định hiện nay đành bỏ đó. Với các cổ phiếu lẻ thế này, chỉ khi nào công ty chứng khoán thông báo mua cổ phiếu lẻ thì nhà đầu tư mới bán được.
Bà Thanh Hạ kẹt 90 cổ phiếu của Tập đoàn Hòa Phát (HPG), tính đến phiên hôm qua 4/3, số tiền tương đương gần 2 triệu. Sắp tới, nếu quy định lô 1.000 cổ phiếu được áp dụng thì trong tài khoản có 999 cổ phiếu cũng bị xem là lẻ và phải chờ đến thời điểm công ty chứng khoán mua mới bán được. Bà Thanh Hạ cho hay giá bán cho công ty chứng khoán luôn là giá sàn, mà thời điểm quyết định bán và khớp lệnh mất nhiều ngày và hoàn toàn bất lợi cho nhà đầu tư.
Hầu như tất cả nhà đầu tư đều có cổ phiếu lẻ trong tài khoản. Với gần 2,86 triệu tài khoản giao dịch chứng khoán hiện nay, trong đó nhà đầu tư cá nhân chiếm hơn 99%, thì chỉ cần 1 tài khoản bị kẹt cổ phiếu lẻ có giá trị 100.000 đồng cũng tương đương 280 tỷ đồng đã bị “chôn” lãng phí.
Chuyên gia tài chính, TS Đinh Thế Hiển phân tích sau 20 năm phát triển TTCK, nhiệm vụ của HoSE là phát triển thị trường, lôi kéo nhà đầu tư nhỏ tham gia nhưng hiện nay vẫn còn ở mức thấp. Tình trạng nghẽn lệnh diễn ra thường xuyên và HoSE không nhìn nhận đây là sai lầm và thiếu sót của mình, thiệt hại lớn cho thị trường, mà lại đã và dự kiến đưa ra những giải pháp tình thế ảnh hưởng đến nhà đầu tư là khó chấp nhận. Nhiều nhà đầu tư cá nhân hiện đang lo lắng tình trạng chặn đường truyền, ưu tiên cho một nhóm người. Dù rằng lo lắng này không đúng nhưng họ có quyền nghĩ như thế.
TS Đinh Thế Hiển nhấn mạnh trước đây mệnh giá của cổ phiếu khá đa dạng, có doanh nghiệp phát hành là 100.000 đến 1 triệu đồng/cổ phiếu. Nhưng sau đó Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đưa ra quy định thống nhất về mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu và giao dịch tối thiểu 10 cổ phiếu/lô cũng có lý do của nó là nhằm thu hút mọi thành phần xã hội tham gia, phát triển TTCK thành kênh huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế. Do vậy việc nâng lô lên 100 cổ phiếu để khắc phục tình trạng nghẽn mạng đã không ổn, nay đòi lên 1.000 cổ phiếu/lô là điều càng không thể chấp nhận. Hơn nữa, nhiều TTCK trên thế giới hiện đã giảm khối lượng giao dịch của mỗi lô chứng khoán xuống mức tối thiểu chỉ từ 1 - 10 cổ phiếu/lô.
Đẩy nhà đầu tư nhỏ ra khỏi thị trường
Cuối năm 2020, ngay khi HoSE công bố kế hoạch tăng lô giao dịch từ 10 cổ phiếu lên 100 cổ phiếu, Hiệp hội Các nhà đầu tư tài chính VN (VAFI) đã gửi văn bản đến UBCKNN phản đối chủ trương này. Văn bản của VAFI nhấn mạnh việc đó sẽ ngăn cản sự phát triển TTCK, loại bỏ 10 lần cơ hội được thử nghiệm đào tạo đầu tư chứng khoán thành công, đồng thời đẩy các nhà đầu tư nhỏ lẻ vào các cổ phiếu rác, cổ phiếu không chất lượng do cổ phiếu Blue-chips trở nên “rất đắt đỏ”. Tăng lô giao dịch tối thiểu lên cao là đẩy rủi ro mang tính đánh bạc cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Theo ước tính của VAFI, số lượng nhà đầu tư cá nhân với tài khoản trị giá nhỏ hơn hoặc bằng 300 triệu đồng chiếm khoảng 35 - 40% trên thị trường hiện nay, tương đương khoảng 1 triệu NĐT. Nếu lần này HoSE tăng lô giao dịch lên 1.000 CP sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ những nhà đầu tư này và đây là số lượng cực kỳ lớn.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó chủ tịch VAFI, nhận định từ cuối năm 2020 đến nay số lượng nhà đầu tư mới tham gia khá nhiều và đóng vai trò quan trọng giúp thị trường thăng hoa. Nếu nói rằng tăng lô giao dịch gấp 10 lần để không gặp sự cố đường truyền là không xác đáng. Vì trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước là đảm bảo cho hệ thống giao dịch ổn định, tạo ra một TTCK an toàn, bảo vệ cho nhà đầu tư. Nhưng việc tăng lô giao dịch tối thiểu lên cao là gián tiếp đuổi khách hàng ra khỏi thị trường này.
“Chủ trương tăng lô giao dịch tối thiểu lên 100 cổ phiếu từ HoSE không chỉ đơn thuần là kỹ thuật đặt lệnh giao dịch mà nó gây cản trở cho sự phát triển thị trường, gây thua lỗ cho hàng vạn nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm về đầu tư chứng khoán. Nay nếu tăng lên 1.000 cổ phiếu thì càng không thể chấp nhận và nó cũng không đảm bảo sẽ hết nghẽn lệnh tại HoSE. Bởi tình trạng nghẽn lệnh, sập sàn của HoSE thực tế đã diễn ra từ nhiều năm qua.
"Điều này cho thấy công tác quản trị, quản lý tại HoSE yếu kém. Tại sao phần mềm giao dịch mới đã được khởi động gần 10 năm nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành? Với trình độ công nghệ thông tin phát triển mạnh như hiện nay thì việc sửa đổi, thay thế một phần mềm giao dịch không phải là quá khó để kéo dài đến 9 - 10 năm như vậy. Vậy chỉ có thể nói rằng yếu kém do con người”, ông Nguyễn Hoàng Hải nhấn mạnh.
Còn theo ông Hồ Quốc Tuấn, giảng viên Đại học Bristol (Anh), việc tăng lô giao dịch từ 100 lên 1.000 cổ phiếu là đi trái xu thế chung của thế giới khi các sở giao dịch lớn không ngừng giảm lô giao dịch xuống. Chẳng hạn, ở thị trường chứng khoán London (Anh), từ tháng 9/2010, những cổ phiếu giao dịch qua hệ thống IOB, nơi mà nhiều mã cổ phiếu có khối lượng giao dịch lớn nhất của thị trường Anh được xử lý thanh toán, có lô tối thiểu là 1 đơn vị.
Gần đây, nhiều áp lực là con số 1 đơn vị tối thiểu này cũng đã lỗi thời và cần bỏ đi, vì nhiều nền tảng giao dịch cho nhà đầu tư nhỏ cho phép giao dịch chỉ 1/10 cổ phiếu hoặc ít hơn. Chẳng hạn giao dịch cổ phiếu có giá cao tới 375.000 USD/cổ phiếu của Berkshire Hathaway hay hơn 3.000 USD/cổ phiếu của Amazon thì một nhà đầu tư qua nền tảng Robinhood cũng có thể dễ dàng sở hữu một phần rất nhỏ cổ phiếu.
(VNF) - Thị phần margin của nhóm công ty chứng khoán có ngân hàng hỗ trợ đã tăng từ dưới 40% cách đây 5 năm lên gần 60% hiện tại, phần lớn lấy từ thị phần của nhóm công ty ngoại.
(VNF) - Ngày 4/12 sắp tới, Masan Consumer (MCH) sẽ công bố thông tin chi tiết về kế hoạch niêm yết trên HoSE. Đây không chỉ là một bước chuyển quan trọng đối với doanh nghiệp mà còn là điểm nhấn đáng chú ý trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc cuối năm, thời điểm nhà đầu tư luôn tìm kiếm những tín hiệu rõ ràng để định hình kỳ vọng cho năm kế tiếp.
(VNF) - Ông Lê Văn Tuấn – Giám đốc Kế toán thuế Keytas đề xuất, có thể xem xét ngưỡng miễn thuế 750 triệu nhằm nuôi dưỡng nguồn thu trong dài hạn và khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân.
(VNF) - Làn sóng IPO tại Việt Nam đang tăng tốc mạnh mẽ, mở ra cơ hội gọi vốn cho doanh nghiệp và kỳ vọng sinh lời cho nhà đầu tư. Theo FIDEY Việt Nam, thị trường cần thêm nhiều doanh nghiệp chất lượng thực sự, nhưng bài toán lớn đặt ra là làm sao định giá đúng các doanh nghiệp trẻ và startup khi dữ liệu tài chính còn hạn chế và rủi ro tăng trưởng vẫn ở mức cao.
(VNF) - Theo đề xuất của Bộ Tài chính, sẽ giảm mức thuế suất ở bậc 2 và 3 của biểu thuế hiện hành nhằm đảm bảo giảm áp lực thuế đối với nhóm có thu nhập dưới 60 triệu/tháng.
(VNF) - Bước sang năm 2026, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn chưa từng có khi thuế, chi phí và áp lực thị trường ngày càng tăng mạnh, khiến biên lợi nhuận thu hẹp. Nhiều mô hình truyền thống không còn phát huy hiệu quả, một xu hướng mới đang nở rộ và được xem như “lối thoát” đáng tin cậy: kinh doanh theo mô hình Affiliate.
(VNF) - Theo Thuế Hà Nội, thành phố đang dẫn đầu cả nước trong chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, chuẩn hoá dữ liệu tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử.
(VNF) - Ngày Truyền thống ngành Chứng khoán Việt Nam, thị trường ghi dấu một dấu mốc quan trọng khi lần đầu tiên có doanh nghiệp cán mốc vốn hoá 1 triệu tỷ đồng.
(VNF) - Để đảm bảo người nộp thuế dễ dàng tuân thủ nghĩa vụ, tiết giảm chi phí xã hội, đại diện Trọng Tín Tax kiến nghị, người bán hàng online trên sàn TMĐT chỉ cần lập hoá đơn tổng hợp theo kỳ thay vì từng lần bán hàng.
(VNF) - Cổ phiếu KSV có nguy cơ bị huỷ niêm yết do Vimico chưa đáp ứng đủ điều kiện về cơ cấu cổ đông của công ty đại chúng. Cơ cấu quá cô đặc cũng là nguyên nhân dẫn đến những pha "tăng sốc", giảm sâu" của cổ phiếu thời gian vừa qua.
(VNF) - Cổ phiếu GTD của Giầy Thượng Đình đã tăng trần 8 phiên liên tiếp, ghi nhận đà tăng gấp 2,9 lần kể từ khi có thông tin thoái vốn của UBND TP. Hà Nội.
(VNF) - Vụ việc chị Nguyễn Thị Thu Th. ở Quảng Trị chuyển nhầm gần 500 triệu đồng vào tài khoản một người quen nhưng nhiều lần yêu cầu vẫn không được hoàn trả đang thu hút sự chú ý. Dù cơ quan công an đã vào cuộc, người nhận tiền vẫn né tránh làm việc, đặt ra nhiều vấn đề pháp lý liên quan quyền sở hữu và trách nhiệm hoàn trả tài sản.
(VNF) - Những thay đổi về thuế năm 2026 cùng sự biến động của thị trường đang tạo nên áp lực lớn cho cả hộ kinh doanh nhỏ và người làm thuê. Nhưng nhìn từ góc độ kinh tế – vận hành – con người, nhiều chuyên gia nhấn mạnh, đây không chỉ là giai đoạn khó khăn mà còn là thời điểm để trưởng thành trong cách làm ăn.
(VNF) - Trước những vướng mắc, bất cập về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT), đặc biệt lĩnh vực nông nghiệp, Bộ Tài chính đã đề xuất cách tháo gỡ “điểm nghẽn” trong việc hoàn loại thuế này.
(VNF) - Mức phạt đối với hành vi lập hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành có thông tin sai lệch theo Nghị định 306 được nâng lên 500–600 triệu đồng, tăng đáng kể so với khung 400–500 triệu đồng quy định tại Nghị định 156.
(VNF) - Là doanh nghiệp phát hành trái phiếu chưa từng trễ hạn thanh toán và đang đưa ra mức lãi suất lên tới 10%/năm, F88 hiện được đánh giá sở hữu dòng trái phiếu đại chúng khá hấp dẫn, hứa hẹn thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nhờ tính ổn định và mức sinh lời cạnh tranh.
(VNF) - Kế hoạch cấm xe máy chạy xăng theo giờ trong Vành đai 1 Hà Nội từ 2026 tạo ra áp lực đối với doanh số xe 2 bánh của Honda - "gà đẻ trứng vàng" của VEAM.
(VNF) - Ông Vũ Đăng Linh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (HoSE: MWG) đã nhấn mạnh việc tập đoàn đang đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc hệ sinh thái nhằm chuẩn bị cho kế hoạch IPO độc lập các chuỗi kinh doanh trong những năm tới.
(VNF) - Cổ phiếu MSB tăng kịch trần với thanh khoản đột biến sau thông tin về thương vụ đấu giá của VNPT. Tập đoàn này sẽ thoái toàn bộ cổ phần MSB với giá khởi điểm 18.239 đồng/cp.
(VNF) - Thị phần margin của nhóm công ty chứng khoán có ngân hàng hỗ trợ đã tăng từ dưới 40% cách đây 5 năm lên gần 60% hiện tại, phần lớn lấy từ thị phần của nhóm công ty ngoại.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.