Nhiều công ty con khó khăn, dự báo Vinachem khó thoái vốn

Lợi nhuận quý I/2019 sụt giảm

Công ty cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao (LAS) vừa công bố báo cáo tài chính quý I/2019. Theo đó, doanh thu đạt 657,2 tỷ đồng, giảm 31% so với quý I/2018, cùng với chi phí tài chính tăng gần gấp đôi, trong khi chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp ở mức cao, khiến lợi nhuận trước thuế thu chỉ còn gần 5 tỷ đồng, giảm 87% so với quý cùng kỳ năm ngoái.

Thị trường phân bón trong nước trong giai đoạn bão hòa, tiêu thụ sản phẩm gặp khó khăn, LAS đã tăng chiết khấu cho các đại lý và giảm giá bán trực tiếp, nhưng sản lượng tiêu thụ vẫn giảm, hàng tồn kho tăng. Công ty phải giãn nợ, lùi thời gian thanh toán và tăng vay nợ ngân hàng để bổ sung nguồn vốn, khiến chi phí tài chính tăng cao.

Trước đó, năm 2018, doanh thu của Công ty giảm 8,24% so với năm 2017 và bằng 87% kế hoạch; lợi nhuận trước thuế giảm 19% và bằng 72% kế hoạch.

Ðại hội đồng cổ đông 2019 của LAS đã thông qua mục tiêu lấy lại sự tăng trưởng trong năm nay, với lợi nhuận trước thuế dự kiến 162 tỷ đồng, tăng 4% so với năm 2018. Kế hoạch này đang gặp thách thức khi quý I chỉ hoàn thành được 3% mục tiêu lợi nhuận cả năm.

Tại Công ty cổ phần Phân bón Bình Ðiền (BFC), doanh thu quý I/2019 giảm 24,4%, lợi nhuận giảm 87,4% so với cùng kỳ năm 2018. Tại Ðại hội đồng cổ đông 2019, trả lời cổ đông về kế hoạch doanh thu và lợi nhuận giảm lần lượt 3% và 7% so với thực hiện năm 2018, ông Ngô Văn Ðông, Tổng giám đốc BFC cho biết, sự biến đổi khí hậu diễn ra phức tạp, giá thành nhiều loại nông sản (hồ tiêu, lúa…) có xu hướng giảm, cạnh tranh gay gắt của thị trường trong nước và phân bón nhập khẩu là những khó khăn mà Công ty phải đối mặt trong năm nay.

Ba doanh nghiệp sản xuất săm lốp mà Vinachem đang sở hữu chi phối cũng vừa báo cáo lợi nhuận quý I/2019 giảm sâu so với cùng kỳ.

Báo cáo tài chính quý I/2019 của Công ty cổ phần Công nghiệp Cao su Miền Nam (CSM) cho thấy, doanh thu tăng 8,5%, nhưng chi phí quản lý, chi phí bán hàng và chi phí tài chính đồng loạt tăng, khiến lợi nhuận chỉ còn vỏn vẹn 2,5 tỷ đồng, chưa bằng một nửa quý I/2018. Lợi nhuận trước thuế trong quý I/2019 của Công ty cổ phần Cao su Ðà Nẵng (DRC) và Công ty cổ phần Cao su Sao Vàng (SRC) lần lượt giảm 19% và 50% so với cùng kỳ năm ngoái. Trước đó, năm 2018, lợi nhuận của cả 3 doanh nghiệp này giảm mạnh so với năm 2017 và đánh dấu đà giảm lợi nhuận năm thứ tư liên tiếp.

Danh sách các đơn vị thành viên mà Vinachem đang sở hữu chi phối có lợi nhuận kém tích cực trong quý đầu năm 2019 còn có Công ty cổ phần Bột giặt NET (NET), Công ty cổ phần Phân lân Ninh Bình (NFC), Công ty cổ phần Phân lân nung chảy Văn Ðiển (VAF)… Một số doanh nghiệp khác có lợi nhuận tăng trưởng trong quý I, nhưng kế hoạch cả năm nhìn chung khá thận trọng.

Kế hoạch thoái vốn của Vinachem

Ngày 5/1/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 16/QÐ-TTg phê duyệt Ðề án tái cơ cấu Vinachem giai đoạn 2017-2020. Theo đó, với mục tiêu bảo đảm cơ cấu hợp lý, nâng cao năng lực, hiệu quả sản xuất - kinh doanh và sức cạnh tranh, một loạt đơn vị thành viên đang niêm yết trên sàn chứng khoán sẽ được Vinachem thoái vốn, giảm tỷ lệ sở hữu.

Trong đó, cả 3 công ty sản xuất săm lốp mà Vinnachem đang sở hữu chi phối là CSM, DRC và SRC sẽ được giảm tỷ lệ sở hữu xuống dưới 50% vốn điều lệ (định hướng trước mắt là giảm về 36%).

Ðối với nhóm phân bón, hóa chất, danh sách các công ty mà Vinachem sẽ giảm tỷ lệ sở hữu là LAS, VAF, NFC, Hóa chất cơ bản Miền Nam (CAV), Thuốc sát trùng Việt Nam, Bột giặt NET, Bột giặt LIX, Pin Ắc quy Miền Nam (PAC)…

Tiến độ thoái vốn của Vinachem tại các doanh nghiệp diễn ra khá chậm, một mặt do có những khó khăn trong xác định giá trị doanh nghiệp, mặt khác là thị trường chứng khoán có diễn biến kém thuận lợi.

Tại Ðại hội đồng cổ đông 2019 của các doanh nghiệp trên, thông tin về tiến trình Vinachem thoái vốn được cổ đông rất quan tâm. Trả lời về vấn đề này, Ban chủ tọa đại hội DRC cho biết, Vinachem dự kiến hoàn thành thoái vốn trong 6 tháng đầu năm 2019.

Còn Ðoàn chủ tịch đại hội CSM chia sẻ, CSM đã thực hiện xong phần kiểm toán tại doanh nghiệp và trình hồ sơ lên Ban Chỉ đạo Ðổi mới và Phát triển doanh nghiệp Trung ương. Ðối với tiến độ chung của Vinachem, đã có 3 trong số 15 đơn vị được xét. CSM sẽ là một trong những đơn vị tiếp theo. Thời điểm đấu giá thoái vốn dự kiến vào đầu quý III/2019.

Theo quy định của pháp luật hiện nay cũng như thực tế các thương vụ bán vốn nhà nước thời gian qua, khi thoái vốn, sẽ có 2 mức giá làm cơ sở tham chiếu. Một là thị giá cổ phiếu, vốn phụ thuộc nhiều vào yếu tố thị trường và hai là giá trị doanh nghiệp được xác định để thoái vốn, bám sát hơn giá trị tài sản. Trong 2 mức giá này, mức giá nào cao hơn sẽ được chọn làm giá khởi điểm.

Với xu hướng kết quả kinh doanh suy giảm trong 3 năm trở lại đây của nhiều doanh nghiệp thuộc Vinachem, giá cổ phiếu của các doanh nghiệp này có diễn biến giảm mạnh, thậm chí thị giá thấp hơn đáng kể so với giá trị sổ sách. Trong bối cảnh này, mức giá khởi điểm bán vốn theo giá trị doanh nghiệp được xác định nhiều khả năng sẽ cao hơn giá cổ phiếu trên sàn.

Thông thường, những thương vụ như vậy sẽ chỉ hấp dẫn nhà đầu tư tổ chức muốn sở hữu tỷ lệ lớn để tham gia quản trị, điều hành, thay đổi hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp. Ở góc độ nhà đầu tư tài chính, tính hấp dẫn không cao, bởi họ có thể mua trực tiếp cổ phiếu trên sàn với giá thấp hơn.

Chẳng hạn, thương vụ thoái vốn của Bộ Xây dựng tại Tổng công ty Viglacera (VGC) tháng 3/2019 có giá khởi điểm cao hơn thị giá, nên không có nhà đầu tư cá nhân tham gia, chỉ có 3 nhà đầu tư tổ chức đăng ký mua. Các đợt thoái vốn của Bộ Công thương tại Sabeco hay Tổng công ty Ðầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước thoái vốn tại Nhựa Bình Minh trước đó cũng có đối tượng mua là các tổ chức.

Trong bối cảnh kết quả kinh doanh đang trên đà suy giảm, khả năng thành công của các đợt thoái vốn do Vinachem thực hiện trong thời gian tới được dự báo sẽ phụ thuộc nhiều vào mức độ thu hút nhà đầu tư tổ chức tham gia.

Trong trường hợp này, nhà đầu tư sẽ quan tâm hơn đến doanh nghiệp có tỷ lệ bán vốn lớn, có những tài sản giá trị nhưng chưa khai thác tốt như đất đai, hoặc doanh nghiệp sản xuất mà đối tác có thể kết hợp hoàn thiện chuỗi giá trị của họ.