Sự trở lại của 'cổ phiếu chu kỳ'

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang chứng kiến những rung lắc nhất định khi chỉ số VN-Index tiến tới mốc 1.700 điểm. Các cổ phiếu từng là đầu tàu kéo chỉ số trong thời gian trước đó như nhóm ngân hàng, nhóm Vingroup không còn duy trì được động lực tăng; trong khi đó, nhóm chứng khoán dù được hỗ trợ bằng thông tin nâng hạng nhưng do tăng quá nhanh trong thời gian trước đó nên đà tăng cũng đang có dấu hiệu tạm thời khựng lại.

Trong bối cảnh môi trường tín dụng vẫn đang duy trì xu hướng nới lỏng, việc thị trường “tạm nghỉ” và xuất hiện những phiên rung lắc là bình thường để “thay đầu tàu”. Sự chú ý đang dồn vào các cổ phiếu có thể hưởng lợi đáng kể từ sự kiện nâng hạng thị trường chứng khoán như HPG, VCB, FPT, VNM, VIC, MSN. Trên thực tế, các cổ phiếu này cũng đã ghi nhận những phiên đột phá trong vài tuần gần đây dù thị trường rung lắc đáng kể. Ngay cả VNM – cổ phiếu có sức ì rất lớn – cũng bất ngờ tăng mạnh trong vài phiên gần đây, theo đó, trong 4 phiên gần nhất, thị giá VNM đã tăng từ 59.800 đồng/cổ phiếu lên 64.700 đồng/cổ phiếu, tương ứng mức tăng 8,2%, với 1 phiên tăng trên 3% và 2 phiên tăng trên 2%.

Bên cạnh các cổ phiếu có thể hưởng lợi đáng kể từ sự kiện nâng hạng thì còn một nhóm cổ phiếu nữa cũng đang cho thấy những dấu hiệu tích cực đáng chú ý, có thể trở thành tâm điểm của thị trường trong thời gian tới. Đó là các cổ phiếu thường được gọi là “cổ phiếu chu kỳ”.

Hồi năm 2023, giới đầu tư chứng khoán bỗng dồn sự chú ý vào chu kỳ kinh tế. Tầm quan trọng của chu kỳ kinh tế được đẩy lên ở thời kỳ đó là do thị trường chứng khoán nói riêng và nền kinh tế nói chung vừa trải qua giai đoạn rất khó khăn sau khi “siết” thị trường trái phiếu doanh nghiệp và lãi suất tiền gửi ngân hàng tăng vọt; sau đó dần hồi phục khi guồng quay của chu kỳ kinh tế dần chuyển dịch theo xu hướng đi lên, các cổ phiếu hưởng lợi trong giai đoạn đầu đi lên của nền kinh tế ngày càng lộ diện và ghi nhận màn trình diễn khá ấn tượng. Từ đó, giới đầu tư chứng khoán mổ xẻ rất kỹ về chu kỳ kinh tế, ảnh hưởng của chu kỳ kinh tế đến thị trường chứng khoán cũng như các cổ phiếu hưởng lợi trong các giai đoạn trong chu kỳ kinh tế.

Mặc dù các cổ phiếu thuộc các nhóm ngành khác nhau đều chịu ảnh hưởng ít nhiều của chu kỳ kinh tế nhưng ở thời điểm đó, “cổ phiếu chu kỳ” là cái tên ngắn gọn thường được dành cho các cổ phiếu hưởng lợi rõ rệt trong giai đoạn mở rộng của chu kỳ kinh tế, điển hình là cổ phiếu nguyên vật liệu, cổ phiếu xây dựng và cổ phiếu bán lẻ. Đây là các nhóm ngành “nhạy” với chu kỳ kinh tế và chịu ảnh hưởng lớn bởi chu kỳ kinh tế, trong khi các nhóm ngành khác như chứng khoán, ngân hàng cũng hưởng lợi trong giai đoạn mở rộng của chu kỳ kinh tế, nhưng không chịu ảnh hưởng lớn bởi chu kỳ kinh tế mà còn chịu ảnh hưởng đáng kể bởi nhiều yếu tố khác, nên không đặc trưng như cổ phiếu nguyên vật liệu, cổ phiếu xây dựng và cổ phiếu bán lẻ.

Trước đây, HPG là một trong những cổ phiếu có tính chu kỳ tiêu biểu nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam và thời gian qua cũng đang cho thấy sự đi lên bền bỉ. Từ phiên 26/8 đến phiên 15/9, thị giá HPG đã tăng từ 25.950 đồng/cổ phiếu lên 30.350 đồng/cổ phiếu, tương đương tăng gần 17%, dù VN-Index chỉ tăng 4,4%.

Không chỉ HPG mà các cổ phiếu thép như HSG, NKG cũng “nóng” lên trong các phiên gần đây. Trong khoảng thời gian từ phiên 26/8 đến phiên 15/9, cổ phiếu HSG chứng kiến 2 phiên tăng kịch trần; dù sau đó có sự trồi sụt nhất định nhưng trong khoảng thời gian này, thị giá HSG vẫn tăng khoảng 15%. Cổ phiếu NKG còn gây ấn tượng hơn khi ghi nhận tới 3 phiên tăng kịch trần trong cùng khoảng thời gian, thị giá NKG nhờ đó tăng tới gần 29%.

Sự đột phá của cổ phiếu nguyên vật liệu còn có thể thấy rõ ở các cổ phiếu như: KSB với 2 phiên tăng kịch trần liên tiếp 12/9 và 15/9; HT1 với phiên tăng kịch trần ngày 10/9 và phiên tăng mạnh 4,38% ngày 15/9; VLB tăng 4 phiên liên tiếp 10/9 (tăng 1,33%), 11/9 (tăng 2,86%), 12/9 (tăng 3,45%) và 15/9 (tăng 1,25%); DHA tăng 4 phiên liên tiếp 9/9 (tăng 0,2%), 10/9 (tăng 1,94%), 11/9 (tăng 2,9%), 12/9 (tăng 5,06%)…

CTD của nhóm xây dựng cũng gây ấn tượng mạnh với mức tăng kịch trần trong phiên 15/9. Trước đó, cổ phiếu này đã ghi nhận 4 phiên tăng liên tiếp.

Cổ phiếu bán lẻ cũng không kém cạnh. Nổi bật nhất là MWG khi tăng kịch trần trong phiên 26/8 và tiếp tục đà tăng tới nay với nhiều phiên bứt phá. Trong khoảng thời gian từ phiên 26/8 đến 15/9, thị giá MWG đã tăng từ 68.800 đồng/cổ phiếu lên 79.500 đồng/cổ phiếu, tương đương mức tăng gần 16%. Ở phiên gần nhất 16/9, thị giá MWG tiếp tục hơn 1%, đưa giá cổ phiếu vượt mốc 80.000 đồng/cổ phiếu, cũng là phiên tăng thứ 4 liên tiếp. Đây cũng là mức giá cao nhất lịch sử của MWG (xét theo giá điều chỉnh).

Các cổ phiếu bán lẻ khác như FRT cũng ghi nhận 5 phiên tăng liên tiếp từ 10/9 đến 16/9, DGW tăng 5 phiên liên tiếp từ 9/9 đến 15/9. Ngoài ra, một cổ phiếu có yếu tố bán lẻ là MSN cũng diễn biến khả quan.

Những tín hiệu thời gian qua đang cho thấy khả năng cao nền kinh tế Việt Nam đang ở giai đoạn đầu mở rộng trong chu kỳ kinh tế. Số liệu mới nhất từ Cục Thống kê (Bộ Tài chính) cho biết tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 8/2025 tăng hai con số (10,6%) so với cùng kỳ năm ngoái. Luỹ kế 8 tháng năm nay, mức tăng là 9,4%, cao hơn mức tăng 8,9% cùng kỳ năm 2024.

Bên cạnh đó, việc tín dụng mở rộng nhanh chóng và thậm chí là việc lạm phát chịu áp lực tăng cũng là những dấu hiệu của giai đoạn mở rộng trong chu kỳ kinh tế. Trên thực tế, GDP Việt Nam đang tăng tốc trong thời gian qua và mức tăng năm nay có thể đạt trên 8% và hướng tới đạt trên 10% vào năm 2026. Nếu duy trì được xu hướng này, việc “cổ phiếu chu kỳ” trở thành tâm điểm của thị trường chứng khoán là dễ hiểu.