Thanh toán bằng mã QR Code: 16 ngân hàng, 30 ngàn điểm chấp nhận

Các NHTM và công ty trung gian thanh toán thời gian qua đã phối hợp với các điểm bán lẻ hàng hóa dịch vụ để đưa QR Code vào thanh toán bằng các ứng dụng do mỗi tổ chức tự xây dựng và đăng ký với NHNN.

Tuy nhiên, thực tế mã QR Code hiện nay mới chỉ dừng lại ở việc thanh toán các sản phẩm có giá trị nhỏ lẻ và chủ yếu giới trẻ dùng để thanh toán một ly trà sữa, mua một bài hát trên mạng tặng nhau nhân ngày sinh nhật… Các giao dịch có giá trị lớn vẫn chưa được sử dụng nhiều khi thanh toán bằng QR Code, do người dân chưa quen nên vẫn dùng thẻ quẹt tại các máy POS.

Trong khi Chính phủ yêu cầu NHNN trước quý III/2019 phải báo cáo thực trạng của các NHTM và các tổ chức trung gian thanh toán áp dụng tiêu chuẩn QR Code để đảm bảo khả năng tương thích giữa các giải pháp thanh toán di động. Theo đó, hệ thống tài chính – ngân hàng phải có phương án cho phép nạp tiền mặt vào ví điện tử không qua tài khoản thanh toán ngân hàng, xác định hạn mức số tiền tối đa nạp ví điện tử và giá trị giao dịch hàng tháng. Tại Nghị quyết 02/NQ-CP về nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019 và định hướng năm 2021 còn chỉ đạo Bộ Tài chính liệt kê chi tiết danh mục các giao dịch bắt buộc phải thanh toán qua ngân hàng.

Theo Vụ Thanh toán NHNN, tính đến cuối năm 2018 cả nước có 16 ngân hàng đã triển khai dịch vụ thanh toán QR Code, toàn thị trường có hơn 30.000 điểm chấp nhận thanh toán QR Code. Ông Nghiêm Thanh Sơn - Phó vụ trưởng Vụ Thanh toán cho rằng, thanh toán di động hiện đang dần trở thành xu hướng mới, các công nghệ như mã QR, thanh toán tiếp xúc, phi tiếp xúc và số hóa thông tin thẻ ngày càng gia tăng. Một số ngân hàng hiện đang thí điểm các điểm giao dịch tự động hiện đại mới với nhiều chức năng hỗ trợ như mở tài khoản, rút nhận tiền mặt, thanh toán, chuyển tiền... hướng tới nâng cao trải nghiệm khách hàng.

Trong Chỉ thị 01/CT-NHNN, Thống đốc NHNN Việt Nam ký ban hành đầu năm 2019 trong đó chỉ đạo các TCTD ứng dụng công nghệ mới trong thanh toán điện tử như QR Code, thanh toán di động, thanh toán phi tiếp xúc, số hóa thẻ (tokenzation) ngân hàng…

Các TCTD áp dụng chuẩn cơ sở QR Code để đảm bảo khả năng tương thích giữa các giải pháp thanh toán trên nền QR Code. Thống đốc NHNN cũng yêu cầu các TCTD cung ứng dịch vụ tài chính gia tăng tiện ích cho khách hàng sử dụng dịch vụ thanh toán phải đảm bảo an toàn bảo mật cho người dùng.

Lãnh đạo một NHTM ở TP.HCM cho biết, mã QR Code tiết giảm rất nhiều thời gian thanh toán cho người tiêu dùng mà không phải mang theo thẻ, đặc biệt không phải ghi nhớ mật khẩu thẻ như các thẻ thanh toán ATM. Nguyên do, ngân hàng phát hành các mã QR Code không mất chi phí nhiều như phát hành thẻ và các quy trình thủ tục đăng ký mã số thẻ cũng phức tạp hơn trên nền mã QR Code. Tương tự như mã xác nhận mã hàng hóa trong các siêu thị, trung tâm thương mại tự gắn lên từng mặt hàng.

Thậm chí, các nhà bán hàng áp dụng mã QR Code còn thuận tiện cho khách hàng là dãy số trên mã phản hồi nhanh có thể gắn ở trên tường, bàn cà phê… để người tiêu dùng trực tiếp thanh toán mà không phải kêu chủ quán tính tiền.

Giới kinh doanh cho rằng thanh toán hàng hóa dịch vụ bằng mã QR Code người tiêu dùng chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh tải ứng dụng về là sử dụng được. Nhưng phương thức thanh toán QR Code đến nay mới chủ yếu áp dụng trong hoạt động thương mại điện tử, các cửa hàng truyền thống chưa thể thâm nhập được do không thể một sớm một chiều thay đổi được tập quán nhận tiền mặt của các cửa hàng tạp hóa, tạp phẩm… 

Bên cạnh đó tỷ lệ người dân có tài khoản ngân hàng sử dụng cho mục đích thanh toán theo thống kê của NHNN đến cuối năm 2018 cũng chỉ vào khoảng 11% tổng thanh toán trên thị trường... Vì vậy, các ngân hàng này cần thông tin rộng rãi các sản phẩm thanh toán phi tiếp xúc đến doanh nghiệp và người tiêu dùng mới có thể thúc đẩy được hoạt động thanh toán bằng mã QR Code.