Thuế quan: 'Liều thuốc chữa bách bệnh' cho nước Mỹ?
(VNF) - Được Tổng thống Donald Trump thúc đẩy mạnh mẽ, thuế quan đang trở thành công cụ kinh tế trọng tâm trong nỗ lực phục hồi sản xuất, cân bằng thương mại và tăng thu ngân sách cho Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và chính quyền của ông đang gấp rút hoàn tất các thỏa thuận thương mại trước thời hạn mà họ đặt ra, thời điểm mà thuế quan dự kiến sẽ tăng đối với hàng chục quốc gia trên toàn thế giới.
Những thông tin về việc tăng - hoãn thuế quan đã trở thành "món ăn hằng ngày" trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, đến mức đôi khi người ta khó nhớ nổi vì sao vị tổng thống này lại bắt đầu theo đuổi chiến lược thuế quan ngay từ những ngày đầu nhậm chức.
Tổng thống Trump đã đưa ra nhiều lý do khác nhau đề lý giải cho việc sử dụng thuế quan như một công cụ chính sách chủ chốt, song tựu trung lại có thể gói gọn trong bốn mục tiêu chính: Khôi phục năng lực sản xuất của nước Mỹ; tăng thu ngân sách liên bang; giảm thiểu thâm hụt cán cân thương mại; gây áp lực buộc các nước điều chỉnh chính sách có lợi hơn cho Mỹ.

Với Tổng thống Trump, thuế quan không đơn thuần là công cụ kinh tế, mà giống như một “liều thuốc chữa bách bệnh”, có thể cùng lúc hồi sinh ngành sản xuất trong nước, tạo thêm việc làm cho tầng lớp lao động, thu hẹp thâm hụt ngân sách, gây sức ép buộc các quốc gia khác phải nhượng bộ và thậm chí còn giúp người dân Mỹ giảm gánh nặng thuế.
Trong những tháng đầu nhiệm kỳ, ông Trump đã sử dụng thuế quan để thúc đẩy từng mục tiêu nêu trên. Một số công ty tuyên bố sẽ đầu tư xây dựng nhà máy tại Mỹ nhằm né tránh mức thuế cao. Doanh thu từ thuế quan đổ về ngân sách liên bang đạt hàng chục tỷ USD mỗi tháng.
Riêng trong tháng 4, thâm hụt thương mại của Mỹ giảm một nửa, một con số được coi là ấn tượng. Bên cạnh đó, ông Trump cũng khiến nhiều quốc gia phải bước vào bàn đàm phán sau khi tung ra những lời đe dọa tăng thuế, tất cả diễn ra mà không kéo theo sự gia tăng đáng kể của lạm phát.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế và giới lãnh đạo doanh nghiệp cho rằng thuế quan khó có thể tạo ra một làn sóng phục hưng công nghiệp mạnh mẽ tại Mỹ như kỳ vọng. Họ lập luận rằng, ngay cả khi thuế quan mang lại nguồn thu ổn định, thì con số ấy vẫn chỉ là "muối bỏ bể" so với khoản thâm hụt ngân sách khổng lồ.
Ngoài ra, các thỏa thuận thương mại hiện tại cũng khó có khả năng thúc đẩy mạnh mẽ nhu cầu hàng hóa Mỹ ở nước ngoài. Một số đối tác thương mại đã bắt đầu cho thấy rõ giới hạn của việc bị đe dọa bằng thuế quan, rằng chiến lược “gây áp lực tối đa” này không phải lúc nào cũng mang lại kết quả như mong đợi.
Gia tăng việc làm sản xuất
Hồi tháng 3, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trên chuyên cơ Không lực Một rằng: “Tôi nói với các bạn, cứ chờ xem. Chúng ta sẽ có việc làm. Các nhà máy sẽ mở cửa. Mọi thứ sẽ tuyệt vời”.
Để hiện thực hóa lời hứa đó, ông Trump tiếp tục thúc đẩy chính sách giảm thuế trong nước và đánh thuế cao đối với hàng hóa sản xuất ở nước ngoài. Trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ hồi tháng 3, ông một lần nữa đưa ra cảnh báo quen thuộc: “Nếu bạn không sản xuất sản phẩm của mình tại Mỹ… dưới thời chính quyền Trump, bạn sẽ phải trả thuế quan, và trong một số trường hợp, mức thuế đó sẽ rất cao”.

Chính sách này ban đầu đem lại một số chiến thắng mang tính biểu tượng. Vào tháng 2, Apple tuyên bố sẽ đầu tư 500 tỷ USD vào sản xuất tại Mỹ. GE Appliances cũng thông báo kế hoạch chi 500 triệu USD để chuyển một nhà máy từ Trung Quốc về sản xuất máy giặt trong nước. Đến tháng 6, General Motors cho biết sẽ đầu tư 4 tỷ USD để tăng sản lượng tại Mỹ. Nhiều công ty khác cũng công bố các khoản đầu tư tương tự.
Tuy nhiên, theo giới phân tích và chính các doanh nghiệp liên quan, phần lớn các quyết định đầu tư này được đưa ra từ trước hoặc hoàn toàn độc lập với chính sách thuế quan của Tổng thống Trump. Việc xây dựng một nhà máy sản xuất thường mất nhiều năm để quy hoạch, xây dựng và đưa vào vận hành – không thể chỉ quyết định trong vài tháng.
Một trở ngại lớn khác là tình trạng thiếu hụt lao động có tay nghề trong lĩnh vực sản xuất tại Mỹ. Tháng 5 vừa qua, Bộ Lao động Mỹ báo cáo có tới 414.000 vị trí việc làm trong ngành sản xuất vẫn chưa có người đảm nhiệm. Nguyên do đơn giản là không có đủ lao động Mỹ muốn hoặc có đủ kỹ năng để làm những công việc này. Bên cạnh đó, chi phí lao động ở Mỹ cũng cao hơn nhiều so với các quốc gia khác. Một số chuyên gia trong ngành ước tính nếu iPhone được sản xuất hoàn toàn tại Mỹ, giá thành mỗi chiếc có thể vượt mốc 3.000 USD.
Tăng nguồn thu ngân sách
Tổng thống Donald Trump gần đây tiếp tục đưa ra những ước tính đầy tham vọng về vai trò của thuế quan trong ngân sách liên bang, cho rằng Mỹ có thể thu được hàng nghìn tỷ USD mỗi năm từ thuế nhập khẩu, đủ để loại bỏ hoàn toàn thuế thu nhập cá nhân.
“Chúng ta sẽ kiếm được rất nhiều tiền, và sẽ cắt giảm thuế cho người dân Mỹ. Có thể chúng ta sẽ cắt giảm toàn bộ thuế thu nhập, vì tôi tin rằng thuế quan sẽ đủ để thay thế”, ông Trump tuyên bố vào tháng 4, ngay trước khi lên chuyên cơ Không lực Một trở về từ lễ tang của Giáo hoàng Francis.

Tuy nhiên, theo các nhà kinh tế, để biến điều đó thành hiện thực, mức thuế quan mà Mỹ áp dụng sẽ phải cao chưa từng có, vượt xa mức lịch sử mà chính quyền ông Trump đã từng áp dụng, hoặc thậm chí vượt ngưỡng 60% đến 70% mà ông đe dọa sẽ áp dụng cho một số quốc gia kể từ tháng 8 tới.
Hiện tại, chính phủ liên bang thu khoảng 3.000 tỷ USD mỗi năm từ thuế thu nhập, trong khi tổng giá trị hàng hóa nhập khẩu của Mỹ cũng vào khoảng 3.000 tỷ USD. Theo phân tích của ông Torsten Slok, kinh tế trưởng tại Apollo Global Management, để thay thế toàn bộ nguồn thu từ thuế thu nhập, thuế quan sẽ phải đạt tối thiểu 100% trên tất cả hàng nhập khẩu.
Nhưng câu chuyện không đơn giản như vậy. Khi giá hàng hóa tăng vì thuế, nhu cầu sẽ giảm, kéo theo doanh thu thuế thấp hơn kỳ vọng. Ông Orsten Slok, nhà kinh tế trưởng tại Apollo Global Management, ước tính để bù lại phần sụt giảm đó, thuế quan thực tế cần ở mức khoảng 200% mới có thể thay thế toàn bộ thuế thu nhập liên bang.
Thực tế, thuế quan hiện nay không mang lại khoản thu nào tiệm cận con số trên. Theo Bộ Tài chính Mỹ, kể từ khi Tổng thống Trump nhậm chức đến nay, tổng số thu từ thuế quan chưa đến 100 tỷ USD, với mức trung bình khoảng 20 tỷ USD mỗi tháng trong những tháng gần đây.
Ngoài ra, một số loại thuế quan "trừng phạt" mà chính quyền ông Trump áp đặt không được thiết kế để kéo dài lâu dài. Ví dụ, thuế 25% đối với Canada và Mexico hay 20% đối với Trung Quốc được áp dụng nhằm gây sức ép buộc các nước này kiểm soát dòng chảy fentanyl vào Mỹ. Tổng thống Trump từng khẳng định, nếu mục tiêu này đạt được, “mức thuế sẽ được gỡ bỏ.”
Thuế quan Mỹ: Cửa đàm phán khép dần từ 9/7, ‘mưa thuế’ bắt đầu 1/8
'Làn sóng' tỷ phú Trung Quốc sinh hàng chục con tại Mỹ qua mang thai hộ
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
Điều gì đang 'níu chân' kinh tế Trung Quốc?
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
Trả tiền để được ôm: Cách phụ nữ trẻ Trung Quốc giải tỏa căng thẳng
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
Sau vàng và bạc, một kim loại quan trọng phá kỷ lục giá
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
Than đá và bài toán tài chính nan giải của Trung Quốc
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
'Bão' phá sản toàn cầu năm 2025: Khi những ông lớn lần lượt gục ngã
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
CEO Nvidia đã ‘xoay chuyển cục diện’ tại Nhà Trắng như thế nào?
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
Ứng viên Chủ tịch Fed lộ diện, hai tên tuổi được giới đầu tư toàn cầu kỳ vọng
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
Những chiếc 'bồn cầu vàng' và một góc nhìn về kinh tế Trung Quốc
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
Tesla bất ngờ ra mắt vợt pickleball trị giá 350 USD
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
Kinh tế Trung Quốc bước vào giai đoạn chuyển biến lịch sử
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
Từ thú chơi đến thị trường tỷ USD: Gen Z và làn sóng sưu tầm thẻ trên eBay
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
Fed hạ lãi suất, vàng và chứng khoán 'thăng hoa' giữa biến động toàn cầu
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
Biến động tài sản tỷ phú năm 2025: Giới siêu giàu lập đỉnh mới
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
Tỷ phú 27 tuổi của Polymarket: Khi một ý tưởng táo bạo đủ sức định hình cả ngành crypto
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
Trung Quốc tung 'át chủ bài' trong cuộc đua AI với Mỹ
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
EU cứng rắn chưa từng có: ‘Đóng băng vô thời hạn’ 246 tỷ USD tài sản Nga
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
Cú sập 40 tỷ USD và bản án 15 năm làm rúng động ngành tài sản số
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
Mỹ trừng phạt 3 cháu trai của Tổng thống Venezuela
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
Ukraine dồn dập tấn công 'huyết mạch' tài chính của Nga
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
Bùng nổ trong năm 2025, chứng khoán Việt là 'ngôi sao đang lên'
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50%, Trung Quốc nói bị ‘xúc phạm’
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
Lập kỷ lục thặng dư thương mại 1.000 tỷ USD: Trung Quốc mạnh hơn hay dễ tổn thương hơn?
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
Fed hạ lãi suất, Phố Wall thăng hoa
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
TT Trump tiếp tục công kích Fed sau quyết định giảm lãi suất
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
'Làn sóng' tỷ phú Trung Quốc sinh hàng chục con tại Mỹ qua mang thai hộ
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
Thăm cao tốc Đồng Đăng – Trà Lĩnh 23.000 tỷ trước ngày thông tuyến
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.

































































