Tiến gần nguy cơ đóng cửa, chính phủ Mỹ đối mặt với những kịch bản nào?
Minh Đăng -
28/09/2023 15:22 (GMT+7)
(VNF) - Việc chính phủ Mỹ đóng cửa đã trở nên phổ biến trong những năm gần đây đến mức các nhà kinh tế có thể dự liệu được nền kinh tế sẽ bị tác động thế nào. Có thể tóm gọn một cách đơn giản là: Thời gian đóng cửa càng kéo dài thì hệ lụy càng lớn.
Các chuyên gia của Goldman Sachs nhận định khả năng chính phủ Mỹ đóng cửa hiện là 90% và có thể kéo dài từ hai đến ba tuần.
Khả năng đóng cửa tới 90%
Khoảng bốn tháng sau khi chính phủ Mỹ thoát khỏi tình huống bị vỡ nợ lần đầu tiên trong lịch sử, nền kinh tế lớn nhất thế giới lại tiếp tục đối diện nguy cơ đóng cửa chính phủ.
Các nhà lập pháp có nhiệm vụ phải thông qua 12 dự luật chi tiêu khác nhau để cấp ngân sách cho các cơ quan trong chính phủ nhưng tiến trình này rất tốn thời gian.
Vấn đề nợ đang là tâm điểm của sự bế tắc tại Nghị viện về dự luật chi tiêu nhằm duy trì chính phủ cho đến chu kỳ cấp vốn tiếp theo. Nếu Đảng Dân chủ của Tổng thống Joe Biden và Đảng Cộng hoà không thể đi tới một thoả thuận chung và thông qua ngân sách vào hạn chót là ngày 30/9, các bộ phận của chính phủ sẽ bị đóng cửa.
Bế tắc ngân sách xuất phát chủ yếu từ sự chia rẽ sâu sắc trong nội bộ đảng Cộng hòa về vấn đề thuế và chi tiêu, bao gồm cả gói viện trợ 24 tỷ USD cho Ukraine. Đến nay, các nỗ lực thuyết phục thành viên đảng Cộng hòa của Chủ tịch Hạ viện Mỹ đều thất bại.
Chủ tịch Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa Kevin McCarthy đã bác bỏ dự luật tài trợ tạm thời được thúc đẩy tại Thượng viện, qua đó đẩy Chính phủ Mỹ đến gần hơn với nguy cơ buộc phải đóng cửa một phần vào ngày 1/10 tới, ngày bắt đầu năm tài chính mới.
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 27/9 cho biết việc chính phủ đóng cửa không phải là điều không thể tránh khỏi, nhưng nếu xảy ra, rất nhiều công việc quan trọng có thể bị ảnh hưởng trong lĩnh vực khoa học và y tế.
Nếu Chính phủ Mỹ đóng cửa, 438 cơ quan chính phủ sẽ bị ảnh hưởng. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang sẽ phải nghỉ phép không lương. Hàng loạt dịch vụ công bị gián đoạn. Việc đóng cửa cũng sẽ khiến các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ, bao gồm báo cáo việc làm, lạm phát, chi tiêu tiêu dùng vốn đặc biệt quan trọng với các nhà hoạch định chính sách và đầu tư, sẽ bị đình chỉ công bố vô thời hạn.
Các chuyên gia của Goldman Sachs nhận định khả năng chính phủ Mỹ đóng cửa hiện là 90% và có thể kéo dài từ hai đến ba tuần.
Đóng cửa càng lâu hệ lụy càng lớn
Các nhà kinh tế ở Phố Wall và nội bộ chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã kết luận rằng việc đóng cửa trong thời gian ngắn sẽ khó có thể làm nền kinh tế chậm lại đáng kể hoặc đẩy nó vào suy thoái.
Nhưng việc đóng cửa kéo dài có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng và khả năng tái tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden. Bởi có loạt yếu tố bất lợi dự kiến sẽ đè nặng lên nền kinh tế Mỹ trong những tháng cuối năm nay, bao gồm lãi suất cao, việc nối lại hoạt động trả nợ đối với các khoản vay của sinh viên vào tháng tới và cuộc đình công có thể kéo dài của Nghiệp đoàn công nhân ngành ô tô Mỹ (UAW).
Việc ngừng hoạt động kinh doanh của chính phủ liên bang sẽ không chỉ làm giảm tốc độ tăng trưởng. Nó đồng thời sẽ tác động tới “niềm tin” của người tiêu dùng, vốn đã giảm mạnh vào tháng 9 (tháng thứ hai liên tiếp) trong bối cảnh giá xăng tăng cao.
Các nhà kinh tế của Goldman Sachs lưu ý rằng trong tháng mà các đợt đóng cửa trước đó bắt đầu, thước đo niềm tin của người tiêu dùng đã giảm trung bình 7 điểm, mặc dù phần lớn mức giảm đó đã đảo ngược trong tháng sau khi chính phủ mở cửa trở lại.
Ông Gregory Daco, nhà kinh tế trưởng tại EY-Parthenon, cho biết việc chính phủ đóng cửa sẽ không thay đổi đáng kể quỹ đạo của nền kinh tế. “Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là nếu nó kết hợp với những cơn gió ngược khác, nó có thể trở thành lực cản đáng kể đối với hoạt động kinh tế”, ông Daco nhấn mạnh thêm.
Các nhà kinh tế của Goldman Sachs đã ước tính rằng việc đóng cửa chính phủ sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng khoảng 0,2 điểm phần trăm mỗi tuần. Điều đó phần lớn là do hầu hết các công chức liên bang không được trả lương trong thời gian đóng cửa, ngay lập tức sẽ ảnh hưởng đến mức độ chi tiêu của họ.
Ước tính đó phù hợp với nghiên cứu trước đây của các nhà kinh tế tại Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Phố Wall và các chính quyền tổng thống trước đây. Các nhà kinh tế của chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Donla Trump cũng tính toán rằng việc đóng cửa kéo dài một tháng vào năm 2019 đã làm giảm mức tăng trưởng 0,13 điểm phần trăm mỗi tuần.
Sau khi việc đóng cửa kết thúc, Văn phòng Ngân sách Quốc hội ước tính rằng tổng sản phẩm quốc nội thực tế đã giảm 0,1% trong quý IV/2018 và 0,2% trong quý I/2019. Mặc dù văn phòng cho biết phần lớn mức tăng trưởng bị mất sẽ được phục hồi, nhưng nó ước tính rằng GDP hàng năm vào năm 2019 sẽ thấp hơn 0,02% so với dự kiến, gây ra khoản lỗ khoảng 3 tỷ USD.
Nhờ khả năng tăng trưởng của nền kinh tế và niềm về sự phục hồi trở lại nên các đợt đóng cửa trước đây đã để lại rất ít vết sẹo vĩnh viễn cho nền kinh tế Mỹ. Một số nhà kinh tế lo ngại điều đó có thể không xảy ra vào thời điểm hiện tại.
Các nhà kinh tế dự đoán tốc độ tăng trưởng sẽ chậm lại trong những tháng cuối năm, làm tăng nguy cơ suy thoái nếu việc đóng cửa kéo dài vài tuần.
Bà Diane Swonk, nhà kinh tế trưởng tại KPMG, cho biết bà dự kiến GDP của Mỹ sẽ tăng khoảng 4% trong quý III và sau đó giảm xuống còn khoảng 1% trong quý IV. Bà cho biết việc đóng cửa trong hai tuần sẽ có tác động hạn chế, nhưng kéo dài trong cả quý sẽ gặp nhiều vấn đề hơn, có khả năng khiến GDP rơi vào vùng âm.
Bà Swonk cho biết việc đóng cửa cũng có thể khiến các nhà đầu tư lo lắng và đẩy lợi suất trái phiếu kho bạc lên cao, dẫn đến chi phí đi vay cao hơn.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã cắt giảm lãi suất xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm sau một cuộc họp căng thẳng, phơi bày những rạn nứt sâu sắc giữa các nhà hoạch định chính sách về việc nên ưu tiên xử lý thị trường lao động suy yếu hay lạm phát vẫn ở mức cao.
(VNF) - Giới đầu tư đặt cược tới 90% vào khả năng Fed tiếp tục hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm. Nếu kịch bản này xảy ra, quyết định của Fed có thể tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ lên USD, vàng, Bitcoin và toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu trong những tháng tới.
(VNF) - Thặng dư thương mại kỷ lục của Trung Quốc một lần nữa phơi bày sức mạnh công nghiệp của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đồng thời phản ánh mức độ mất cân đối đang gia tăng trong cấu trúc tăng trưởng của nước này.
(VNF) - Thỏa thuận thương mại giữa Indonesia và Washington đang đối mặt nguy cơ sụp đổ khi các quan chức Mỹ ngày càng thất vọng trước điều họ cho là Jakarta "bội ước" những điều khoản đã thống nhất hồi tháng 7.
(VNF) - Bạc đang cạnh tranh quyết liệt với vàng. Kim loại quý này đã tăng giá hơn gấp đôi kể từ đầu năm và vừa lập kỷ lục mới trong ngày 9/12 khi lần đầu tiên vượt mốc 60 USD/ounce trên Sàn giao dịch hàng hóa New York. Tính từ đầu năm 2025, giá bạc đã tăng 102% bỏ xa vàng khi “chỉ” tăng 59%.
(VNF) - Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng bùng phát tại tòa nhà văn phòng ở trung tâm Jakarta khiến ít nhất 22 người thiệt mạng, trong đó có một phụ nữ mang thai. Lực lượng chức năng Indonesia huy động hàng trăm nhân viên cùng gần 30 xe chữa cháy để dập lửa, song thiệt hại về người vẫn ở mức đặc biệt nghiêm trọng.
(VNF) - Một tòa án Trung Quốc yêu cầu Malaysia Airlines bồi thường 3,3 triệu USD cho gia đình 8 nạn nhân MH370, 11 năm sau ngày chiếc máy bay biến mất bí ẩn.
(VNF) - Cảng thương mại tự do Hải Nam không chỉ là bàn đạp giúp phục hồi kinh tế Trung Quốc, mà còn là biểu tượng cải cách mở cửa của Bắc Kinh trong thời đại mới.
(VNF) - Mới đây, tập đoàn truyền thông Paramount đã đưa ra đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ USD, cao hơn so với thỏa thuận 82,7 tỷ trước đó của Netflix.
(VNF) - Lần đầu tiên, thặng dư thương mại của Trung Quốc với phần còn lại của thế giới vượt mốc 1.000 tỷ USD. Con số này đặt ra câu hỏi về hiệu quả các nỗ lực kiềm chế dòng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc của nhiều nền kinh tế phát triển, đặc biệt là của Tổng thống Mỹ trong nhiệm kỳ hiện tại.
(VNF) - Kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất vào ngày 10/12 đang đẩy giá vàng tăng, trong khi giá USD được dự báo sẽ suy yếu trong năm 2026.
(VNF) - Sự hỗn loạn xoay quanh một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc đang phơi bày mức độ trầm trọng của cuộc khủng hoảng bất động sản nước này.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.