TP.HCM tăng quy mô, mở cơ hội thu hút đầu tư

"Siêu đô thị” chiếm 1/4 GDP cả nước

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký Quyết định 759 phê duyệt Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Với đề án này, TP. HCM sẽ sáp nhập với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và tỉnh Bình Dương.

Hiện TP. HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu là 3 trong 6 tỉnh thành có tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) thuộc top đầu cả nước. Sau sáp nhập, TP. HCM sẽ có diện tích 6.772,6km2, dân số hơn 13,6 triệu người, là quy mô kinh tế lớn nhất cả nước so với các tỉnh, thành phố sau sáp nhập. Đây là bước chuyển mình về tổ chức hành chính và quy mô phát triển kinh tế của vùng Đông Nam Bộ, một "siêu đô thị" với sức mạnh kinh tế vượt trội.

Theo các chuyên gia, TP. HCM có đủ không gian để thiết kế, tổ chức phát triển kinh tế - xã hội hiệu quả hơn, giải quyết tốt các vấn đề đã và đang kìm hãm sự phát triển của thành phố như: năng lực cạnh tranh, sức hấp dẫn của thành phố trong thu hút đầu tư vốn đang suy giảm do những hạn chế về không gian phát triển, hạ tầng giao thông… TP. HCM có thể tổ chức các phân khu đô thị chức năng một cách thuận tiện, chuyển đổi và thu hút các dòng FDI thế hệ mới hiệu quả hơn.

Sau sáp nhập, TP. HCM cũng có điều kiện, tiềm năng rộng lớn hơn để phát triển kinh tế biển, kinh tế du lịch. Cụ thể, Nhà Bè - Cần Giờ - Vũng Tàu sẽ kết nối, mở ra không gian, cơ hội phát triển cho thành phố từ kinh tế biển. Trong 10 năm tới, với hệ thống đường cao tốc, các đường vành đai; hệ thống đường sắt đô thị kết nối cùng với hệ thống giao thông đường thủy, đường biển và cây cầu trên biển nối Cần Giờ - Vũng Tàu, sẽ tạo ra những lợi thế, tiềm năng mới để thành phố phát triển.

Theo số liệu từ Cục Thống kê, năm 2024, GRDP theo giá hiện hành của TP. HCM đạt gần 1,78 triệu tỷ đồng, tăng 7,17% và dẫn đầu cả nước. Việc sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu vào TP. HCM được xem là bước đi đột phá để tạo nên động lực mới cho nền kinh tế số 1 cả nước. Bình Dương là tỉnh xếp thứ 3 cả nước về GRDP với giá trị đạt 520.205 tỷ đồng năm 2024, tăng 7,78%. Nhờ lợi thế về các ngành công nghiệp nặng, cảng biển và dầu khí, Bà Rịa - Vũng Tàu có quy mô GRDP năm 2024 đạt 417.306 tỷ đồng, tăng 11,72%, đứng thứ 6 toàn quốc.

Như vậy, TP. HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu là 3 trong 6 địa phương có quy mô nền kinh tế lớn nhất cả nước. Tổng cộng, GRDP của vùng đô thị TP. HCM sau sáp nhập sẽ vào khoảng 2,71 triệu tỷ đồng, tương đương 114,3 tỷ USD, chiếm gần 24% tổng quy mô GDP cả nước.

Sau sáp nhập, TP. HCM sẽ sở hữu tiềm lực công nghiệp vượt trội nhờ hệ thống khu công nghiệp và cảng biển được mở rộng đáng kể. Tính đến cuối năm 2024, TP. HCM có khoảng 17 khu công nghiệp và 2 khu chế xuất, với tổng diện tích hơn 5.000 ha. Trong khi Bình Dương sở hữu 29 khu công nghiệp với tổng diện tích khoảng 12.600 ha và Bà Rịa - Vũng Tàu có 13 khu công nghiệp đang hoạt động, trải rộng trên hơn 7.200 ha. Tính chung 3 địa phương vào đơn vị hành chính mới sẽ có tổng 61 khu công nghiệp và khu chế xuất, với tổng diện tích 24.800 ha.

Bà Rịa - Vũng Tàu có hệ thống cảng Cái Mép - Thị Vải đang xử lý công suất vận tải khoảng 10,8 triệu TEU/năm. Tân Cảng - Cát Lái của TP. HCM duy trì sản lượng hơn 5 triệu TEU/năm, giữ vai trò là cửa ngõ xuất nhập khẩu lớn nhất khu vực phía Nam. Sắp tới, siêu cảng Cần Giờ đi vào hoạt động với công suất thiết kế lên đến 16,9 triệu TEU/năm sẽ nâng tổng năng lực thông quan hàng hóa của TP. HCM sau sáp nhập đạt 32,7 triệu TEU/năm, tương đương với nhiều siêu cảng hàng đầu châu Á.

Sáp nhập cũng sẽ tạo điều kiện để TP. HCM tập trung nguồn lực phát triển các ngành công nghiệp chủ lực như thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp (IC), điện tử linh hoạt (PE), sản xuất chip, pin công nghệ cao và vật liệu mới. Đây đều những lĩnh vực được xem là xương sống của nền kinh tế đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong tương lai.

Tăng cơ hội thu hút vốn FDI

3 địa phương TP. HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đều là những trung tâm thu hút đầu tư mạnh mẽ, sở hữu nhiều khu công nghiệp lớn và các dự án sản xuất, hạ tầng quy mô toàn quốc. Trong đó, TP. HCM hiện dẫn đầu cả nước về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với lũy kế đến năm 2024 đạt gần 59 tỷ USD.

Thành phố đang triển khai hàng loạt đề án trọng điểm nhằm nâng tầm vị thế kinh tế như: Hình thành và phát triển trung tâm tài chính quốc gia theo định hướng quốc tế; Chương trình phát triển Trung tâm Logistics; Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ; các tuyến đường vành đai 2, 3 và 4; Trung tâm Hội chợ - Triển lãm Quốc tế; Đề án chống ngập và xử lý nước thải; Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2030.

TP. HCM và vùng đô thị mở rộng đang thúc đẩy hàng loạt dự án hạ tầng giao thông chiến lược, tạo động lực liên kết vùng và thúc đẩy tăng trưởng. Nổi bật là dự án nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất; các tuyến đường sắt đô thị trong TP. HCM; tuyến đường vành đai 3 liên kết TP. HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An; cao tốc TP. HCM - Mộc Bài; cao tốc TP. HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành; cao tốc Bến Lức - Long Thành; mở rộng vành đai 2 TP. HCM; mở rộng cao tốc TP. HCM - Long Thành - Dầu Giây…

Trong khi đó, Bình Dương cũng vươn lên vị trí thứ 2 cả nước về thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Địa phương này đã ghi nhận tổng vốn FDI lũy kế gần 43 tỷ USD đến cuối năm 2024, tập trung vào các lĩnh vực công nghệ cao, logistics, sản xuất công nghiệp, phát triển khu đô thị và hạ tầng.

Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đang nổi lên như một địa phương hút dự án quy mô lớn, mục tiêu thành trung tâm năng lượng tái tạo và mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng các ngành công nghiệp chiến lược như điện gió ngoài khơi, hóa dầu, khí hóa lỏng, công nghiệp sinh học, cảng biển và công nghệ cao. Tỉnh đang đẩy mạnh phát triển hạ tầng với các dự án trọng điểm như mở rộng cụm cảng container Cái Mép, tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu, nâng cấp cảng hàng không Côn Đảo, Dự án bến cảng tổng hợp Long Sơn, khu đô thị Hồ Tràm, bến cảng tổng hợp Long Sơn - Mỹ Xuân…

Bí thư Thành ủy TP. HCM Nguyễn Văn Nên cho hay cùng với việc sắp xếp tổ chức bộ máy, cần quan tâm đến mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp phát triển TP. HCM đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chủ yếu, kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất.

Bên cạnh đó, các đơn vị liên quan cần bám sát Nghị quyết 24, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị và chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, định vị lại TP. HCM là thành phố toàn cầu, phát triển thông minh, hiện đại, năng động, hội nhập; tăng trưởng xanh, bao trùm và bền vững; xã hội gắn kết, rộng mở, văn minh, kết tinh các giá trị tiên tiến của châu Á và thế giới.