'Trung Quốc đã đúng khi chặn mô hình lừa dối của Jack Ma'
Thảo Cao -
02/03/2021 07:12 (GMT+7)
Các chuyên gia chỉ trích đế chế công nghệ tài chính của Jack Ma là một mô hình kinh doanh "lừa dối núp bóng công nghệ", có thể gây rủi ro cho hệ thống tài chính Trung Quốc.
Trên Nikkei Asian Review, PGS Nan Li và John D. Van Fleet tại Trường Cao đẳng Kinh tế và Quản lý Antai (thuộc Đại học Shanghai Jiao Tong) gọi Ant Group của Jack Ma là "kẻ lừa đảo trên thị trường tài chính".
Hai chuyên gia khẳng định hành vi của tỷ phú doanh nhân nổi tiếng nhất Trung Quốc đã gây rủi ro cho hệ thống tài chính toàn cầu. "Sau khi Jack Ma chỉ trích hệ thống tài chính của Trung Quốc hôm 24/10, hệ thống đã đáp trả bằng cách khiến ông ta điêu đứng trong vài tuần", PGS Nan Li và John D. Van Fleet tại viết trên Nikkei Asian Review.
Đợt IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) trị giá 35 tỷ USD của Ant Group bị chặn đứng. Đến tháng 1, chính quyền Bắc Kinh tiếp tục công bố một loạt quy định, buộc Ant Group phải tái tổ chức thành một công ty holding. Các dịch vụ ngân hàng Internet, bảo hiểm, quản lý tài sản và trung gian tài chính khác sẽ bị phân tách rõ ràng.
Mô hình kinh doanh của Ant Group bị coi là có thể gây rủi ro cho hệ thống tài chính toàn cầu. Ảnh: Nikkei Asian Review.
"Mô hình lừa dối"
Theo PGS Nan Li và John D. Van Fleet, có hai nguyên nhân quan trọng nhất. Đầu tiên là mô hình của Ant Group có thể tạo ra rủi ro hệ thống ở cấp độ toàn cầu. Thứ hai, ban lãnh đạo của Ant đã cố gắng trốn tránh sự giám sát của các quy định về lĩnh vực tài chính. Thậm chí, họ cố tình loại bỏ từ "tài chính" khỏi tên công ty ngay trước khi nộp đơn IPO.
Cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 đã chứng minh rằng những mô hình không phù hợp với quy định sẽ tạo ra rủi ro đạo đức, xung đột lợi ích và một số vấn đề của cho vay lãi suất cao.
Trên thực tế, yếu tố chính giúp sự nghiệp kinh doanh của Ant phát triển là mô hình OTD. Theo đó, khoản vay mà Ant khuyến khích người tiêu dùng thực hiện có thể trở thành vay lãi suất cao nếu không được kiểm soát.
Với mô hình kinh doanh này, Ant sẽ chịu rất ít áp lực để kiểm soát rủi ro. Ngược lại, công ty có nhiều động lực tăng quy mô của các khoản vay
PGS Nan Li và John D. Van Fleet
Sau đó, công ty chuyển những nghĩa vụ cho vay đó sang dạng chứng khoán bảo đảm bằng tài sản, rồi bán cho các quỹ tương hỗ và quỹ thị trường tiền tệ.
Ngoài chứng khoán được đảm bảo bằng tài sản, Ant còn phân tán rủi ro tín dụng với các khoản cho vay vi mô. Những khoản vay này được thực hiện thông qua các thỏa thuận cho vay chung với những ngân hàng thương mại ở thành phố nhỏ hoặc nông thôn. Đó là một dạng khác của mô hình OTD.
Trong các thỏa thuận này, Ant cung cấp ít hơn 10% vốn, nhưng giữ lại hơn 50% lợi nhuận. Thêm vào đó, Ant có quyền quyết định khách hàng được vay hay không, cũng như những điều kiện và điều khoản của khoản vay.
"Với mô hình kinh doanh này, Ant sẽ chịu rất ít áp lực để kiểm soát rủi ro. Ngược lại, công ty lại có nhiều động lực tăng quy mô của các khoản vay, cho đến khi những cơ quan quản lý vào cuộc", PGS Nan Li và John D. Van Fleet lập luận.
Do chỉ phải chi ít hơn 10% vốn, Ant không gánh nhiều rủi ro. Tuy nhiên, phần lợi nhuận cao thúc đẩy công ty gia tăng quy mô của các khoản vay. Ảnh: Reuters.
Theo bản cáo bạch IPO, Ant sở hữu hơn 50% thị phần trong tổng khối lượng giao dịch thanh toán di động của Trung Quốc. Tính từ tháng 6/2019 đến tháng 6/2020, nền tảng xử lý khoảng 18.000 tỷ USD giao dịch thanh toán kỹ thuật số và phục vụ hơn 1 tỷ người dùng.
Tính đến tháng 6/2020, Ant có 1.700 tỷ NDT (265 tỷ USD) cho vay tiêu dùng trên bảng cân đối kế toán, nhiều hơn dư nợ thẻ tín dụng của bất cứ ngân hàng nào tại Trung Quốc.
Theo các chuyên gia, nếu cơ quan quản lý Bắc Kinh không vào cuộc, mô hình kinh doanh OTD của Ant không chỉ dụ dỗ người tiêu dùng Trung Quốc gánh khoản nợ khó chi trả, mà còn đè bẹp những ngân hàng thương mại vừa và nhỏ tại đất nước tỷ dân. Điều đó sẽ có tác động tiêu cực đến toàn bộ hệ thống tài chính của Trung Quốc và lan rộng ra phần còn lại của thế giới.
Núp bóng công nghệ
Vào tháng 7/2020, ngay trước khi nộp đơn IPO, Ant Financial quyết định từ bỏ từ "financial" (tài chính) và đổi tên thành Ant Group. Thay vì các sàn giao dịch Thượng Hải và Thâm Quyến - nơi niêm yết của những công ty tài chính, Ant cố niêm yết trên Shanghai STAR Market. Đó là sàn giao dịch dành cho các nhà đổi mới công nghệ cao.
Tuy nhiên, dựa trên bản cáo bạch của Ant, chưa đến 10% doanh thu của công ty thực sự đến từ đổi mới công nghệ. Trong khi đó, hơn 90% số tiền Ant kiếm được nhờ vào các dịch vụ tài chính như thanh toán, phát hành khoản vay và dịch vụ quản lý tài sản.
Việc nâng cao hiệu quả nhờ công nghệ cũng chỉ đóng một phần nhỏ trong doanh thu kinh doanh của Ant. Tuy nhiên, công ty của ông Ma vẫn tự định vị là "công ty công nghệ" và nhờ đó luồn lách khỏi sự giám sát thích hợp.
Một lý do khác khiến Ant muốn gắn mác công ty công nghệ là nhằm đẩy định giá. Các cổ phiếu công nghệ thường được giao dịch với tỷ lệ P/E (hệ số giá trên lợi nhuận) gấp ba lần cổ phiếu tài chính. Do đó, nếu được coi là một công ty tài chính, định giá IPO của Ant có thể bốc hơi khoảng 20 tỷ USD.
Chưa đến 10% doanh thu của Ant thực sự đến từ đổi mới công nghệ. Ảnh: Reuters.
Ant, Tencent Holdings và các công ty cung cấp nền tảng ví điện tử khác đã mang đến những cải tiến mới nhằm giảm chi phí giao dịch, thúc đẩy trao đổi hàng hóa và dịch vụ, góp phần đáng kể vào tăng trưởng kinh tế và thậm chí giúp chống dịch Covid-19.
Hơn nữa, cùng với một số ngân hàng thương mại lớn, họ đã chứng minh rằng công nghệ thông tin dựa trên Internet có thể nâng cao hiệu quả trong việc đánh giá và quản lý rủi ro tín dụng thông qua thu thập và phân tích dữ liệu.
"Tuy nhiên, chúng ta có thể có cả đổi mới công nghệ tài chính lẫn các biện pháp bảo vệ theo quy định thích hợp", hai chuyên gia tại Trường Cao đẳng Kinh tế và Quản lý Antai nhấn mạnh.
Áp đặt quy định đối với ngành công nghiệp công nghệ tài chính giờ trở thành bài toán mới của chính quyền Bắc Kinh. "Trong vài tháng qua, các cơ quan quản lý Trung Quốc đã làm việc chăm chỉ để ngăn chặn một 'kẻ lừa đảo' trên thị trường tài chính", PGS Nan Li và John D. Van Fleet nhận xét.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.