Vàng tăng cao, kiến nghị nhập khẩu 1,5 tấn vàng để 'hạ nhiệt'

VGTA vừa có văn bản xin cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho 3 doanh nghiệp, bao gồm DOJI, SJC và PNJ. Các doanh nghiệp này sẽ nhập khẩu vàng nguyên liệu để chế tác vàng nữ trang. 

Theo VGTA, có một số nguyên nhân khiến giá vàng trong nước biến động mạnh là do giá vàng thế giới tăng mạnh ảnh hưởng đến giá vàng trong nước; nhu cầu mua vàng tăng theo tâm lý đám đông; nguồn cung vàng khan hiếm bởi hơn 10 năm nay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) không cho phép các doanh nghiệp nhập vàng.

Do đó, VGTA cho rằng, cần sớm sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP, bởi Nghị định 24 được ban hành ngày 3/4/2012 đến nay đã 12 năm. Nghị định 24 ra đời là cần thiết đã góp phần ổn định thị trường vàng, nhưng hiện bối cảnh thị trường đã có nhiều thay đổi.

Nghị định 24 lấy vàng miếng SJC là vàng chuẩn quốc gia và NHNN là cơ quan duy nhất sản xuất và cung ứng vàng miếng SJC cho thị trường. Trong khi Công ty SJC không được tự sản xuất vàng miếng SJC mà chỉ thực hiện gia công theo ủy quyền và dưới sự giám sát trực tiếp của NHNN.

VGTA cho rằng, về nguyên tắc biến động của giá vàng miếng SJC hàng ngày phản ánh quan hệ cung - cầu. Tuy nhiên, nguồn cung hạn chế do trong hơn 10 năm qua doanh nghiệp không được nhập vàng nguyên liệu, trong khi nhu cầu mua vàng của người dân tăng, dẫn đến giá vàng miếng SJC thường xuyên cao hơn giá vàng quốc tế quy đổi, có thời điểm lên đến 20 triệu đồng/lượng.

Hiện nay, các doanh nghiệp đang gặp rất nhiều khó khăn để xác định nguồn gốc của vàng nguyên liệu. Vì họ không có cơ sở, điều kiện và nghĩa vụ để xác minh nguồn gốc. Điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp thu mua vàng trên thị trường. Doanh nghiệp đang có tâm lý lo ngại về rủi ro kể cả về mặt pháp lý trong việc tổ chức thu mua vàng nguyên liệu.

VGTA đánh giá, nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, nguồn cung trong nước sẽ giảm, giá vàng trong nước luôn cao hơn giá vàng quốc tế, khiến người dân bị thiệt thòi, trong khi doanh nghiệp không thể xuất khẩu để tái tạo nguồn ngoại tệ. Đặc biệt, trong giá trị hàng trang sức mỹ nghệ xuất khẩu có tới từ 25-30% giá trị lao động.

Cũng theo VGTA, trong thời gian qua, sửa Nghị định 24/2012/NĐ-CP, bình ổn thị trường vàng trong nước là vấn đề nóng được nhiều người quan tâm. Sau 12 năm thực hiện, Nghị định 24 đã đạt những thành công và hoàn thành sứ mệnh. Bên cạnh đó, Nghị định 24 đã bộc lộ nhiều hạn chế, gây nên những ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế, thị trường như chênh lệch giá vàng thế giới và trong nước ngày càng cao…

Trước tình hình hiện nay, nhiều chuyên gia kinh tế cũng thống nhất đề xuất bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thực hiện cấp phép sản xuất vàng miếng cho một số doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện. Theo một số chuyên gia, ngoài việc xoá bỏ độc quyền nhập khẩu vàng, để “cởi trói” cho thị trường, cần thiết xóa bỏ độc quyền vàng miếng SJC và xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng.

Với phân tích trên, VGTA đã có văn bản xin cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu trong phạm vi có kiểm soát cho 3 doanh nghiệp, bao gồm DOJI, SJC và PNJ để chế tác vàng nữ trang với lượng nhập là 1,5 tấn vàng/năm (mỗi doanh nghiệp nhập 500 kg vàng/năm).

Ông Huỳnh Trung Khánh, Phó Chủ tịch VGTA cho biết, các doanh nghiệp sẽ không nhập cùng lúc tất cả 1,5 tấn vàng mà sẽ chia làm nhiều lần nhập, tùy theo quyết định của NHNN.

Theo nhìn nhận của VGTA, việc đưa ra con số 1,5 tấn là không lớn, phù hợp với thị trường, bởi nhu cầu vàng nữ trang trong nước lên tới 20 tấn.

Đại diện VGTA cho biết, nhập khẩu vàng sẽ giúp thị trường phong phú hơn. Khi đó, giá vàng trong nước sẽ giảm, chênh lệch giá vàng trong nước - quốc tế được rút ngắn lại, thay vì cách quá xa như hiện nay. Như vậy, người dân được hưởng lợi và thị trường vàng sẽ bình ổn.

Theo VGTA, trước mắt khi chưa ban hành Nghị định mới thay Nghị định 24, Hiệp hội kiến nghị Thủ tướng, Phó Thủ tướng, Thống đốc NHNN xem xét cho cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho các doanh nghiệp. 

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 44/NQ-CP phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3 năm 2024 và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương.

Theo đó, Chính phủ yêu cầu NHNN khẩn trương rà soát, xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động thị trường vàng để phát triển thị trường vàng ổn định, lành mạnh, minh bạch, hiệu quả, bền vững, không để tình trạng vàng hóa nền kinh tế.

Đáng chú ý, Chính phủ thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả, kịp thời các nhiệm vụ, giải pháp bình ổn thị trường vàng, xử lý tình trạng chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; khẩn trương rà soát, xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động thị trường vàng để phát triển thị trường vàng ổn định, lành mạnh, minh bạch, hiệu quả, bền vững, không để tình trạng vàng hóa nền kinh tế.