[VNF cuối tuần] Kinh tế thị trường và rổ trứng Ba Huân
Thụy Khanh -
12/08/2018 09:09 (GMT+7)
(VNF) - Dù có lịch sử hơn 20 năm phát triển và là doanh nghiệp lớn về cung ứng sản phẩm gia cầm, Công ty Cổ phần Ba Huân vẫn như một đứa trẻ khi lăn lộn trong nền kinh tế thị trường.
Bà Phạm Thị Huân tại dây chuyền sản xuất của Công ty Cổ phần Ba Huân
Ngày 6/8, lá đơn kêu cứu lên Thủ tướng của Ba Huân được công bố trên truyền thông. Chỉ một ngày sau đó, VinaCapital tuyên bố dừng đầu tư vào Ba Huân. Một ngày sau nữa, hai bên chính thức ký thỏa thuận chấm dứt đầu tư. Tất cả nhanh như một cơn gió. Thật giống như tình cảnh hôn nhân đời thường “ba hôm trước ấm như lửa, ba hôm nữa lạnh như băng”.
Chuyện VinaCapital và Ba Huân đã gây ra vô số tranh cãi trong giới đầu tư cũng như dư luận xã hội. Người trách VinaCapital cũng có, kẻ chê Ba Huân cũng nhiều. Nhưng trách hay chê một bên hoặc cả hai bên, đều phải thừa nhận rằng doanh nghiệp Việt vẫn còn quá trẻ con với nền kinh tế thị trường.
Ba Huân – một trong những doanh nghiệp cung cấp trứng và thịt gia cầm hàng đầu Việt Nam, không thể nói rằng VinaCapital “đánh lừa” mình bằng việc cài cắm điều khoản bất lợi trong hợp đồng. Ba Huân cũng không thể nại lý do kêu cứu là do hợp đồng được viết bằng tiếng Anh. Hợp tác làm ăn hàng chục triệu USD, hai bên thương lượng tới 6 tháng mới ký kết mà nói do đọc không kỹ hợp đồng thì đến trẻ con cũng khó nghe.
Quan hệ kinh tế thì phải do thị trường điều chỉnh, ấy vậy mà Ba Huân lại gửi đơn xin Thủ tướng cứu xét. Miệng nói kinh tế thị trường, tay đâm đơn khiếu nại thì ai còn dám hợp tác?
Bà Phạm Thị Huân là một doanh nhân lăn lộn nhiều năm trên thương trường, gây dựng cơ nghiệp từ hai bàn tay trắng. Nhưng có lẽ, bà chưa hiểu nhiều về quỹ đầu tư. Quỹ đầu tư thường chỉ muốn tái cơ cấu tài chính, tìm/thay thế/ép buộc nhà quản lý điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh để hướng tới mục tiêu doanh thu, từ đó đẩy giá trị công ty lên gấp nhiều lần. Sau đó, quỹ đầu tư sẽ thoái vốn để chốt lời.
VinaCapital là một quỹ đầu tư lớn và chuyên nghiệp. Sự chuyên nghiệp của quỹ đầu tư này thể hiện rất rõ ở việc họ luôn nắm cửa thắng trong cuộc làm ăn. Không chỉ đưa ra tỷ suất hoàn vốn rất cao (22%, cao gấp 3 lần lãi suất vay vốn ngân hàng), VinaCapital còn yêu cầu Ba Huân phải chịu phạt hoàn vốn cộng dồn với lãi suất 22% hoặc chuyển giao tối thiểu 51% cổ phần nếu không hoàn thành kế hoạch kinh doanh sau ba năm từ khi nhận vốn đầu tư.
Có lẽ Ba Huân đã quá “ngờ nghệch” khi đặt bút ký vào hợp đồng bởi doanh số phụ thuộc vào quá nhiều yếu tố: sức sản xuất, cầu tiêu thụ, sức khỏe của nền kinh tế quốc dân… - trong số đó, rất nhiều yếu tố mà doanh nghiệp không thể kiểm soát được. Nếu so ra, việc đi vay ngân hàng để lấy vốn sản xuất còn rẻ hơn so với cổ tức phải trả cho quỹ đầu tư, chưa nói đến độ an toàn còn cao hơn gấp bội.
Tuy nhiên, cho dù Ba Huân thoát được “cửa tử”, giới đầu tư cũng không thể chấp nhận cung cách làm ăn không được thì xin nhà nước “bảo hộ”. Bởi đó là cung cách quá phản cảm đối với nền kinh tế thị trường.
Thị trường là lời ăn lỗ chịu, là chiến trường, là sinh tử. Chữ ký đã hạ xuống hợp đồng cũng như mũi tên bắn đi, làm sao có thể lấy lại. Lý thuyết “bàn tay vô hình” đến hôm nay vẫn được thế giới công nhận rộng rãi. Bàn tay hữu hình của nhà nước có thể can thiệp vào thị trường, nhưng chỉ là hạn hữu để khắc phục những thất bại của kinh tế thị trường.
Việc can thiệp của Chính phủ vào từng doanh nghiệp lại càng phải hạn chế và đôi khi chỉ là bất đắc dĩ. Chẳng hạn như hồi năm 2008, Chính phủ Mỹ buộc phải bơm 85 tỷ USD vào AIG, tập đoàn bảo hiểm lớn nhất thế giới, nhằm tránh cho thị trường tài chính nước này có một kết cục tồi tệ hơn, sau một loạt sự ra đi của Lehman Brothers, Washington Mutual, Merill Lynch.
Ý chí chính trị, dù tốt đến thế nào, cũng không thể giá đỡ cho quan hệ kinh tế. Kinh tế cần phải và tất yếu tự vạch đường đi cho mình.
Lịch sử M&A Việt Nam không thiếu những cuộc hôn nhân hạnh phúc như cái cách Mekong Capital đưa Thế Giới Di Động lên đỉnh vinh quang. Nhưng lịch sử cũng ghi nhận nhiều trường hợp ông chủ bị đẩy khỏi công ty do mình sáng lập sau khi nhận vốn từ quỹ đầu tư.
Vấn đề rõ ràng chỉ là cách thức bắt tay giữa hai đơn vị. Doanh nghiệp khôn ngoan sẽ dùng vốn như hoàng đế sai khiến tướng sĩ. Ngược lại, doanh nghiệp kém khôn ngoan sẽ chịu cảnh gậy đập lưng mình, như cách nói của Karl Marx, giống như “một phù thủy đã mất đi quyền năng kiểm soát ma giới và không thể triệu hồi sức mạnh từ chúng thông qua các câu thần chú được nữa”.
(VNF) - Ông Lê Khánh Lâm - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn RSM Việt Nam cho rằng, 10 - 12% mức thuế suất hợp lý để ngay cả công ty Mỹ tại Việt Nam cũng vận hành một cách hiệu quả
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, việc phát triển kinh tế tư nhân không thể là bài toán tách rời từng nhóm chủ thể, mà phải là chiến lược toàn diện dựa trên cấu trúc hệ sinh thái liên kết đa tầng. Để kiến tạo một hệ sinh thái như vậy, điều kiện tiên quyết là phải dỡ bỏ “trần thể chế” và thiết kế lại chính sách theo “số đo riêng” cho từng tầng doanh nghiệp, thay vì “may đồng phục” như hiện nay.
(VNF) - GS-TS. Vũ Minh Khương - Trường Chính sách công Lý Quang Diệu, Đại học Quốc gia Singapore nhấn mạnh, cần có tầm nhìn chiến lược dài hạn từ nay đến năm 2030 – 2045 nhằm tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển bền vững. Hiện nay, việc quản lý chủ yếu thiên về kiểm soát tuân thủ quy định, trong khi nhiều quy định này chưa thực sự tạo động lực cho tăng trưởng trong tương lai.
(VNF) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, Việt Nam đang đặt ra mục tiêu đầy “tham vọng” là tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 và xa hơn là đạt mức tăng trưởng hai con số (10% trở lên) trong những năm tiếp theo. Để hiện thực hóa tham vọng này, theo các chuyên gia, cải cách mô hình quản lý kinh tế sẽ giúp bộ máy phát triển một cách trơn tru, có thể giúp cải thiện tăng trưởng GDP lên 1 - 2%, thêm cơ hội tăng trưởng 2 con số.
(VNF) - Theo PGS. TS. Trần Đình Thiên, việc lấn biển phải đặt trong câu chuyện muốn phát triển thì phải đánh đổi. Định hướng lấn biển để có không gian phát triển phải nghĩ một cách tích cực, đừng để mất cơ hội của Đà Nẵng và cũng là cơ hội của đất nước.
(VNF) - Theo ông Võ Hoàng Hải - Phó Tổng Giám đốc Nam Á Bank, sự tăng trưởng trong GDP có lan tỏa được đến người dân không khi họ vẫn thắt chặt chi tiêu, tỷ lệ nợ đối với tiêu dùng cá nhân còn rất hạn chế?
(VNF) - PGS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: Cộng đồng doanh nghiệp tiên phong cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp phát triển doanh nghiệp dân tộc.Đã đến lúc khu vực doanh nghiệp tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc "xin – cho".
(VNF) - Bình luận về mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong tương lai, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính ngân hàng, Kinh tế trưởng BIDV, khẳng định hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica
Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi
nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Năm 2025, DN phải đối mặt với nhiều khó khăn cả trong và ngoài nước. Thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều biến động khi cuộc chiến thuế quan này càng nóng lên, nhu cầu trong nước phục hồi chậm... Trong khi đó những điểm nghẽn về môi trường kinh doanh, thiếu vốn vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP là 8%, thì tăng trưởng tín dụng 16% là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, mục tiêu này có đạt được hay không phải dựa trên khả năng hấp thụ vốn của thị trường.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm
trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết:
Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Ông Lê Khánh Lâm - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn RSM Việt Nam cho rằng, 10 - 12% mức thuế suất hợp lý để ngay cả công ty Mỹ tại Việt Nam cũng vận hành một cách hiệu quả
(VNF) - Dự kiến 2 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh là Bãi Vọt - Hàm Nghi và Hàm Nghi - Vũng Áng sẽ thông tuyến chính trước dịp lễ 30/4 và 1/5.