VPBank bán 49% vốn tại FE Credit cho Sumitomo Mitsui

Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank, HoSE: VPB) vừa thông báo đã ký kết thỏa thuận với Tập đoàn Tài chính Sumitomo Mitsui (Tập đoàn SMBC) để bán 49% vốn điều lệ tại Công ty Tài chính TNHH MTV Việt Nam Thịnh Vượng (FE Credit). Công ty Tài chính Tiêu dùng SMBC (SMBCCF), một công ty con do Tập đoàn SMBC sở hữu 100% vốn, là pháp nhân đứng ra mua phần vốn góp này.

"Thông qua giao dịch này, FE Credit kỳ vọng sẽ nhận được sự hỗ trợ về nguồn vốn, năng lực quản trị điều hành và các kiến thức kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng tại châu Á từ Tập đoàn SMBC, đặc biệt là từ SMBCCF – công ty tài chính tiêu dùng đang dẫn đầu tại thị trường Nhật Bản. Đồng thời, giao dịch này sẽ bổ sung một nguồn vốn lớn cho VPBank, góp phần nâng cao tiềm lực tài chính của ngân hàng để nắm bắt các cơ hội đầu tư mới trên thị trường", thông cáo viết.

Đối với Tập đoàn SMBC, khoản đầu tư vào FE Credit là một phần trong chiến lược trung hạn nhằm mở rộng nền tảng kinh doanh tại châu Á của tập đoàn này. SMBC kỳ vọng khoản đầu tư này tạo ra sức mạnh cộng hưởng theo cả hai chiều: chia sẻ bí quyết kinh doanh của mình và tiếp thu bí quyết kinh doanh của đối tác.

Theo tờ Nikkei Asia, vào đầu tháng 10 tới, SMBCCF sẽ chính thức mua lại 49% cổ phần của FE Credit từ VPBank. Tổng vốn đầu tư vào khoảng 1,4 tỷ USD. Đây là khoản đầu tư lớn nhất của một ngân hàng Nhật Bản vào một tổ chức tài chính Việt Nam.

Tiền thân là khối tín dụng tiêu dùng trực thuộc VPBank, tháng 2/2015, FE Credit đã chuyển đổi hoạt động với tư cách là pháp nhân độc lập, được nhận diện với thương hiệu FE Credit.

Đầu năm 2020, Ngân hàng Nhà nước đã chấp thuận cho FE Credit tăng vốn điều lệ, chuyển đổi sang mô hình công ty cổ phần.

Được biết mới đây, ngày 22/4/2021, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã có Quyết định số 684/QĐ-NHNN về việc sửa đổi, bổ sung Giấy phép thành lập và hoạt động của FE Credit.

Cụ thể, NHNN sửa đổi, bổ sung Điều 2 Giấy phép số 64/GP-NHNN ngày 30/10/2017 của Thống đốc NHNN về thành lập và hoạt động FE Credit. Theo đó, vốn điều lệ của FE Credit tính đến thời điểm hiện tại là 10.928 tỷ đồng.

Trước đó, Công ty Chứng khoán VNDirect cho biết VPBank đã lên kế hoạch bán FE Credit từ năm 2017. Tuy nhiên, ngân hàng đã hủy bỏ kế hoạch do tại thời điểm đó, FE Credit đóng góp một nửa lợi nhuận doanh nghiệp. Những năm gần đây, FE Credit chỉ chiếm 1/3 lợi nhuận ròng hợp nhất của ngân hàng.

Tình trạng này là do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) siết chặt quy định liên quan tới cho vay tiêu dùng. Cụ thể, vào tháng 11/2019, NHNN đã ban hàng Thông tư 18/2019/TT-NHNN quy định cho vay cá nhân không thế chấp (cho vay bằng tiền mặt) không được phép vượt quá 70% tổng dư nợ cho vay tiêu dùng của một công ty tài chính, kể từ năm 2021. Tỷ lệ này sẽ giảm xuống 60% vào năm 2022, 50% vào năm 2023 và 30% vào năm 2024.

Bên cạnh đó, dịch Covid-19 bùng phát đã tác động tiêu cực đến phân khúc khách hàng đại chúng, vốn là trọng tâm của công ty tài chính tiêu dùng này. Một số công ty tài chính tiêu dùng đã phải thay đổi hoạt động kinh doanh nhằm chuẩn bị trước các thách thức hiện nay. FE Credit, đã cắt giảm 4.400 nhân viên trong năm 2020 nhằm giảm chi phí hoạt động.

FE Credit đã duy trì vị thế dẫn đầu trong giai đoạn 2015 – 2020, với tổng dư nợ cho vay trong giai đoạn 2015 – 2019 đạt tăng trưởng kép 34%, chiếm gần 50% thị phần giai đoạn này. Theo nhận định của VNDirect, FE Credit đã thành công trong việc tận dụng sự bùng nổ của thị trường tài chính tiêu dùng giai đoạn đầu. Do đó, mặc dù chính thức gia nhập thị trường tiêu dùng muộn hơn so với các đối thủ, FE Credit đã nhanh chóng chiếm được thị phần bằng chiến lược tăng trưởng mạnh mẽ và khác biệt.

Tuy nhiên, do dư nợ cho vay duy trì mức tăng trưởng cao, lợi nhuận ròng ghi nhận xu hướng giảm do chi phí vốn cao và nợ xấu tăng nhanh. Việc tăng trưởng mạnh dư nợ cho vay đặt áp lực lên nguồn vốn của ngân hàng, khiến chi phí sử dụng vốn của VPBank thường xuyên duy trì cao nhất trong các ngân hàng đã niêm yết.

Chuyên gia của VNDirect cho rằng việc bán cổ phần FE Credit tại thời điểm này là hợp lý. Với VPBank, một đối tác chiến lược nước ngoài kết hợp với FE Credit sẽ cải thiện chi phí vốn của doanh nghiệp và giúp kiểm soát rủi ro.

Công ty chứng khoán này kỳ vọng việc mua lại FE Credit sẽ tạo dựng chỗ đứng cho nhà đầu tư chiến lược trong thị trường tài chính tiêu dùng tại Việt Nam. Công ty cũng đã sở hữu một lượng lớn khách hàng và đã phục vụ hơn 10 triệu khách hàng. Bên cạnh đó, ngành cho vay tiêu dùng của Việt Nam được dự báo sẽ có xu hướng phát triển trong vài năm tới, nhờ dân số trẻ, mức thu nhập tăng và tỷ lệ sở hữu nhà, xe và hàng hóa lâu bền ngày càng gia tăng.