Sau khi bà Mạnh Văn Châu bị bắt giữ ở Canada vào ngày 1/12, Trung Quốc không chỉ liên tiếp gây sức ép để buộc Canada phải thả người còn cáo buộc Canada vi phạm thỏa thuận song phương giữa hai nước khi không thông báo cho lãnh sự quán ngay lập tức vụ bắt bà Mạnh.
“Thật không may, chúng tôi không nhận được bất cứ thông báo nào từ chính phủ Canada ngay sau khi vụ việc xảy ra”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng phát biểu ngày 10/12. Tuy nhiên, nhà ngoại giao này từ chối cho biết Bắc Kinh đã phát hiện ra việc bà Mạnh bị bắt lúc nào.
Đáp lại cáo buộc từ phía Trung Quốc, Bộ Tư pháp Canada ngày 11/12 khẳng định rằng Tổng lãnh sự Trung Quốc ở Vancouver đã được thông báo về vụ bắt người cũng như việc bà có thể bị dẫn độ theo yêu cầu của Mỹ ngay trong ngày bà Mạnh bị bắt.
"Quyền tiếp cận lãnh sự được cung cấp. Đại sứ Trung Quốc ở Ottawa Lu Shaye cũng liên lạc với quan chức Canada cùng ngày để thảo luận về tình hình", thông báo của Bộ Tư pháp Canada nêu rõ.
Bà Mạnh Văn Châu bị Canada bắt hôm 1/12 theo yêu cầu từ nhà chức trách Mỹ do bị nghi ngờ lừa dối các ngân hàng quốc tế, nhằm sử dụng công ty con Skycom để bán nhiều thiết bị máy tính do Mỹ sản xuất cho Iran trong giai đoạn 2009-2014, vi phạm lệnh cấm vận thương mại mà Washington áp đặt với Tehran.
Vào tối ngày 8/12, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Le Yucheng đã triệu tập đại sứ Canada John McCallum tới để bày tỏ “sự phản đối mạnh mẽ” và chính thức đưa ra lời yêu cầu chính phủ Canada thả bà Mạnh.
Tiếp đó, ngày 9/12, Trung Quốc cho triệu tập đại sứ Mỹ Terry Branstad để tiếp tục bày tỏ sự phản đối vụ việc liên quan tới bà Mạnh và yêu cầu Mỹ "rút lại hành vi sai lầm".
Tân Hoa Xã, hãng thông tấn hàng đầu của Trung Quốc, ngày 8/12 đăng bài xã luận chỉ trích mạnh mẽ hành động bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu của Canada.
Tân Hoa Xã cho rằng bà Mạnh không vi phạm pháp luật của Canada, trong khi nước này lại tin lời phía Mỹ bắt người, đây là hành động không thể chấp nhận cả về luật pháp, lý và tình.
Theo Tân Hoa Xã, hành động bắt bà Mạnh Vãn Châu của Canada đã xâm phạm nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân Trung Quốc.
“Hơn thế, sau khi bắt giữ, mặc dù chưa xét xử định tội nhưng đương sự đã bị đối xử như phạm nhân trọng tội, đây là hành vi làm nhục nghiêm trọng và sự không tôn trọng đối với nhân cách của bà Mạnh”, bài xã luận của Tân Hoa Xã viết.
Ở động thái liên quan mới nhất, David Martin, luật sư bào chữa của bà Mạnh ngày 10/12 cho biết bà Mạnh sẵn sàng nộp khoản bảo lãnh 11,3 triệu USD để được tại ngoại, trong đó gồm 750.000 USD tiền mặt và gần 9,7 triệu USD vốn sở hữu trong các công ty. Tuy nhiên, hiện chưa có phán quyết cụ thể về việc này.
Xem thêm >> Nga đưa nhiều vận tải cơ đến Crimea sau vụ bắt tàu chiến Ukraine
