Triển lãm ô tô lớn nhất nước Đức tại Munich (kết thúc ngày 14/9) đã chứng kiến sự đối lập rõ rệt giữa truyền thống và xu hướng mới. Tại trung tâm lịch sử của thành phố, những “gã khổng lồ” Đức chiếm lĩnh không gian quen thuộc: trước nhà hát opera tân cổ điển, BMW đặt chiếc SUV điện iX3 trên bệ đá lấp lánh. Còn tại cung điện thời Phục Hưng Residenz, Mercedes-Benz dựng hẳn một studio thiết kế mô phỏng lưới tản nhiệt khổng lồ để trình diễn mẫu GLC cải tiến.
Thế nhưng, các sảnh triển lãm chính tại vùng ngoại ô lại mang một diện mạo hoàn toàn khác. Tại đây, những thương hiệu xe điện non trẻ của Trung Quốc không chỉ áp đảo về số lượng mà còn vượt trội về công nghệ và giá cả, khiến các tên tuổi lâu đời của châu Âu bị lu mờ.
BYD, Xpeng, Changan và Dongfeng giới thiệu loạt mẫu xe điện với công nghệ hiện đại, giá bán cạnh tranh hơn hẳn so với sản phẩm phương Tây, đồng thời công bố kế hoạch mở rộng quy mô tại châu Âu - thị trường trọng điểm trong chiến dịch xuất khẩu toàn cầu.
Tuy nhiên, sự hứng khởi ở trời Âu lại đối lập hoàn toàn với thực trạng trong nước: ngành ô tô Trung Quốc đang chìm trong một cuộc chiến giá kéo dài do tình trạng dư thừa công suất.
Thành công ban đầu của ngành xe điện Trung Quốc bắt nguồn từ chiến lược hỗ trợ mạnh mẽ của chính phủ. Khoảng 15 năm trước, Bắc Kinh nhận ra các hãng xe nội địa khó cạnh tranh trong phân khúc xe xăng dầu, nhưng có thể dẫn đầu ở lĩnh vực xe điện nếu được “bơm” đủ trợ cấp và chính sách ưu đãi.
Làn sóng đầu tư bùng nổ, hàng chục công ty mới ra đời, đưa thị trường xe điện trở thành mảnh đất màu mỡ. Năm nay, xe điện dự kiến chiếm tới 60% tổng doanh số ô tô trong nước.
Hiện có khoảng 130 công ty ô tô nội địa Trung Quốc cùng nhau tranh giành thị phần, song chỉ có ít doanh nghiệp đạt sản lượng cao. Các kết quả phân tích cho thấy nếu tất cả các nhà máy hoạt động hết công suất, lượng xe sản xuất sẽ gấp đôi nhu cầu thực tế. Hệ quả là một cuộc chiến giá khốc liệt đã diễn ra.
Theo tập đoàn tài chính Nomura, giá bán trung bình của xe điện Trung Quốc đã giảm 19% trong 2 năm qua, xuống còn khoảng 165.000 nhân dân tệ (23.000 USD), thậm chí một số mẫu xe giảm giá tới 35%.
Dù doanh số ô tô toàn thị trường vẫn tăng trưởng, dự kiến đạt 24 triệu xe trong năm 2025 (tăng 7%) nhưng lợi nhuận của nhiều hãng đã sụt giảm nghiêm trọng. Trong 5 tháng đầu năm nay, lợi nhuận ròng toàn ngành (bao gồm cả hãng xe nước ngoài) giảm 12% so với cùng kỳ, xuống 178 tỷ nhân dân tệ.
Ngay cả những cái tên dẫn đầu cũng chịu áp lực: Geely giảm lợi nhuận ròng 14% trong nửa đầu năm; còn nhà sản xuất lớn nhất Trung Quốc BYD gây sốc khi báo cáo lợi nhuận quý II giảm tới 30% dù doanh thu vẫn tăng 14%. Các nhà cung cấp linh kiện cũng lao đao, nhiều đơn vị phải ngừng hoạt động vì bị chậm thanh toán tới nửa năm.
Trong bối cảnh đó, các hãng xe nước ngoài càng thêm khó khăn. Từng là kẻ thống trị thị trường, nay họ bị lép vế hoàn toàn trước sức bật của thương hiệu nội địa.
Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, thị phần xe nội địa tăng từ 34% năm 2020 lên 69% chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025. UBS nhận định các hãng nước ngoài “không thể cạnh tranh trong cuộc chiến giá với doanh nghiệp Trung Quốc”.
Chính phủ Bắc Kinh bắt đầu lo ngại trước “sự thoái hóa” - một thuật ngữ tiếng Trung mô tả vòng luẩn quẩn tự hủy hoại của tình trạng cạnh tranh quá mức. Sau khi BYD khởi động một đợt giảm giá lớn vào tháng 5, làn sóng giảm giá lan rộng, buộc giới chức phải can thiệp.
Tháng 6, Bộ Công nghiệp Trung Quốc đã triệu tập các hãng xe, yêu cầu ngừng giảm giá và đẩy nhanh thanh toán cho nhà cung cấp. Một số doanh nghiệp lớn cam kết thanh toán trong vòng 60 ngày, song trên thực tế, các chương trình khuyến mại ngầm như miễn phí bảo hiểm, hỗ trợ tài chính 0% hay sạc điện miễn phí vẫn tiếp tục.
Bà Stella Li, Phó chủ tịch BYD, thẳng thắn thừa nhận: “Có quá nhiều nhà sản xuất ô tô, khoảng 100 hãng cần bị loại bỏ, và thậm chí nếu chỉ còn 20 hãng thì vẫn là quá nhiều”.
Trong khi đó, nỗ lực tái cấu trúc ngành chưa đem lại kết quả. Chính phủ Trung Quóc nhiều lần thúc đẩy sáp nhập các tập đoàn lớn, như kế hoạch hợp nhất Changan và Dongfeng, nhưng vấp phải sự phản đối của các địa phương vì lo ngại mất việc làm và nguồn thu thuế.
Các hãng nhỏ, thua lỗ, vốn nổi lên nhờ tín dụng giá rẻ và ưu đãi hào phóng trong giai đoạn 2010, cũng tiếp tục tồn tại nhờ bảo hộ từ chính quyền địa phương - nơi coi đây là dự án “con cưng”.
Ở một góc độ khác, cuộc chiến giá cũng đang dần định hình và làm “sàng lọc” ra những doanh nghiệp có sức cạnh tranh thực sự. Các ông lớn như BYD, Geely, Chery cùng nhóm khởi nghiệp như Xpeng, Li Auto hay thậm chí Huawei và Xiaomi - nay đã lấn sân sản xuất ô tô - đều cho thấy khả năng thích ứng và duy trì lợi nhuận. Nhờ tối ưu chi phí, các doanh nghiệp này có thể duy trì mức giá thấp trong thời gian dài.
Đồng thời, xuất khẩu trở thành “vị cứu tinh”. Dưới áp lực kép từ sự cạnh tranh trong ngành và sự giám sát ngày càng chặt chẽ của chính phủ, các tập đoàn ô tô Trung Quốc tích cực đẩy mạnh xuất khẩu.
Từ năm 2021 - 2024, lượng xe Trung Quốc xuất khẩu tăng gấp 4 lần, đưa nước này vượt Nhật Bản để trở thành nhà xuất khẩu ô tô số 1 thế giới. Trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 8 năm nay, Trung Quốc đã xuất khẩu 4,3 triệu xe, trong đó có 1,5 triệu xe điện - tăng vọt so với chưa đầy 1 triệu xe trong cả năm 2020. Đây là sự thay đổi lớn đối với một ngành công nghiệp vốn lâu nay do châu Âu, Nhật Bản và Mỹ thống trị.
Dẫn đầu xu hướng này là BYD, với doanh số bán ra nước ngoài tăng hơn gấp đôi, đạt trên 630.000 xe chỉ trong 8 tháng. Gần đây, công ty cho biết tự tin có thể đạt 940.000 xe xuất khẩu vào cuối năm, vượt xa mục tiêu ban đầu 800.000 xe mà CEO Vương Truyền Phúc đề ra.
Ở chiều ngược lại, các hãng xe nước ngoài phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc lại đứng trước viễn cảnh u ám. Hai hãng xe Mỹ là Ford và General Motors đang dần mất chỗ đứng tại Trung Quốc. Toyota (Nhật Bản) chống chịu tốt hơn nhưng cũng đang tụt thị phần. Nissan thì lao dốc không phanh. Các hãng xe châu Âu vừa thua tại Trung Quốc, vừa đối mặt nguy cơ thất thế ngay trên “sân nhà” trước sức ép từ các đối thủ Trung Quốc.
Bà Li, Phó chủ tịch BYD, cho rằng Bắc Kinh “sẽ không để” cuộc chiến giá cả tiếp diễn. Theo bà, nếu các hãng xe cạnh tranh bằng đổi mới và công nghệ, xem ai sáng tạo hơn, ai giỏi hơn, thì điều đó sẽ giúp toàn ngành trở nên mạnh mẽ hơn.
Ông Thomas Schemera, Giám đốc điều hành toàn cầu của GAC Motor (một hãng ô tô quốc doanh Trung Quốc) nhận định rằng quá trình hợp nhất các doanh nghiệp đã bắt đầu diễn ra và coi đây là một phần của “sự cạnh tranh bình thường”.
Theo các chuyên gia, một cuộc chiến giá kéo dài sẽ buộc ngành công nghiệp ô tô toàn cầu phải tinh gọn, hiệu quả và đổi mới mạnh mẽ hơn. Trong bức tranh ấy, những tập đoàn xe điện Trung Quốc, vốn được rèn giũa bởi cạnh tranh khốc liệt trong nước, có thể trở thành những kẻ chiến thắng cuối cùng, vươn lên mạnh mẽ cả ở quê nhà lẫn thị trường quốc tế.
Tags:
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
(VNF) - Doanh số bán lẻ của Trung Quốc tăng trưởng với tốc độ yếu nhất kể từ đại dịch Covid-19, trong khi đầu tư tiếp tục suy giảm, cho thấy những rủi ro ngày càng lớn đối với nền kinh tế sau nhiều tháng trì trệ.
(VNF) - Ngày càng nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc sẵn sàng chi từ 20 đến 50 nhân dân tệ (tương đương 3–7 USD) để được những người đàn ông gọi là “man mums” ôm trong vòng 5 phút, giúp giải tỏa căng thẳng và cảm giác cô đơn.
(VNF) - Năm nay, giá đồng tăng vọt, liên tiếp thiết lập các mức kỷ lục mới. Đà tăng này được dự báo sẽ tiếp tục kéo dài sang năm 2026.
(VNF) - Than đá là trụ cột bảo đảm tăng trưởng, việc làm và ổn định xã hội của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và giảm phát thải, việc loại bỏ than đá trở thành một bài toán tài chính – ngân sách phức tạp, ảnh hưởng đến hàng triệu việc làm, tài sản công và sự ổn định của nhiều địa phương phụ thuộc vào than.
(VNF) - Làn sóng phá sản doanh nghiệp lan rộng trong năm 2025, từ các tập đoàn hàng chục tỷ USD tại Mỹ và châu Âu đến hàng trăm nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở các nền kinh tế mới nổi như Việt Nam. Điều đáng chú ý là không chỉ các doanh nghiệp nhỏ yếu, mà nhiều thương hiệu lâu đời, từng được xem là "quá lớn để sụp đổ", cũng không thoát khỏi vòng xoáy khủng hoảng.
(VNF) - CEO Nvidia Jensen Huang đã từng bước xoay chuyển lập trường của Nhà Trắng, mở đường cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Trung Quốc. Động thái này phản ánh vai trò ngày càng lớn của Nvidia trong các tính toán chiến lược về công nghệ, thương mại và an ninh của Mỹ.
(VNF) - Sau khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất thêm 25 điểm vào tuần trước, sự chú ý của giới đầu tư và thị trường tài chính ngay lập tức chuyển sang việc lựa chọn Chủ tịch Fed tiếp theo. Báo cáo mới nhất từ Nhà Trắng cho thấy TT Trump đang cân nhắc hai ứng viên sáng giá là Kevin Hassett và Kevin Warsh.
(VNF) - Trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng suy yếu, các trung tâm thương mại ở Trung Quốc tìm cách thu hút khách bằng những “chiêu trò” gây tò mò như nhà vệ sinh có đàn piano hay bồn cầu bằng vàng. Câu hỏi đặt ra là liệu các biện pháp mang tính bề nổi này có thể giải quyết được tận gốc bài toán tiêu dùng hay không.
(VNF) - Hãng xe điện Tesla của Elon Musk vừa bất ngờ ra mắt chiếc vợt pickleball trị giá 350 USD, đánh dấu bước mở rộng danh mục sản phẩm phong cách sống. Động thái này phản ánh chiến lược của công ty trong việc không chỉ dừng lại ở ô tô mà còn khai thác thị trường tiêu dùng cao cấp và sản phẩm giải trí – thể thao.
(VNF) - Nền kinh tế Trung Quốc đang bước vào một sự chuyển biến mang tính lịch sử khi tình trạng suy thoái đầu tư ngày càng trở nên rõ nét. Trong năm nay, đầu tư vào 3 lĩnh vực trụ cột gồm sản xuất, cơ sở hạ tầng và bất động sản được dự báo sẽ đồng loạt suy giảm. Đây được xem là một bước ngoặt đáng chú ý đối với nền kinh tế từng định hình lại trật tự toàn cầu bằng nhiều thập kỷ tăng trưởng dựa vào vốn đầu tư.
(VNF) - Từng được xem là thú chơi gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X–9X, thẻ bài sưu tầm như Pokémon hay Yu-Gi-Oh! đang chứng kiến sự trở lại mạnh mẽ trên các nền tảng thương mại điện tử. Dữ liệu từ eBay cho biết Gen Z Mỹ đang chi tiêu ngày càng nhiều cho thẻ bài và các vật phẩm sưu tầm, biến một trào lưu văn hoá thành thị trường kinh doanh và đầu tư có quy mô đáng kể.
(VNF) - Quyết định hạ lãi suất của Fed trong tuần qua đã kích hoạt làn sóng tăng mạnh trên Phố Wall và củng cố sức hấp dẫn của vàng. Cùng lúc, Trung Quốc và Nga tăng dự trữ vàng, trong khi EU đóng băng vô thời hạn tài sản Nga, phản ánh xu hướng dịch chuyển dòng tiền và tái cơ cấu dự trữ trong bối cảnh kinh tế – địa chính trị toàn cầu đầy biến động.
(VNF) - Năm 2025 chứng kiến biến động lớn về tài sản của giới tỷ phú trên toàn cầu khi tổng giá trị tài sản đạt mức cao kỷ lục, chủ yếu nhờ đà tăng của cổ phiếu công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Tại Việt Nam, số lượng tỷ phú không thay đổi nhiều, song tài sản của một số cá nhân, đặc biệt người giàu nhất Việt Nam, tăng mạnh theo diễn biến thị trường chứng khoán.
(VNF) - Ở tuổi 27, CEO của nền tảng thị trường dự đoán Polymarket Shayne Coplan đã trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới khi công ty được định giá 9 tỷ USD. Hành trình của chàng trai bỏ học để xây dựng startup trong phòng tắm đến gương mặt nổi bật ngành crypto toàn cầu phản ánh sức mạnh của ý tưởng táo bạo, trí tuệ đám đông và bước chuyển mình của cả một lĩnh vực công nghệ.
(VNF) - Mỹ là nơi khai sinh các mô hình trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ nhất và nắm quyền kiểm soát các loại chip máy tính tiên tiến nhất. Thế nhưng, giữa cuộc cạnh tranh AI toàn cầu, Trung Quốc lại sở hữu một lợi thế mang tính quyết định: một lưới điện khổng lồ và rẻ nhất thế giới.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) ngày 12/12 quyết định đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro (tương đương 246 tỷ USD) tài sản nhà nước của Nga, thay vì tiếp tục cơ chế gia hạn 6 tháng một lần như trước đây.
(VNF) - Ngày 11/12, doanh nhân người Hàn Quốc Do Kwon, nhà sáng lập Terraform Labs, đơn vị đứng sau hai đồng tiền TerraUSD và Luna, đã bị tòa án liên bang Mỹ tuyên phạt 15 năm tù. Bản án được đưa ra gần 3 năm sau cú sập gây thiệt hại ước tính 40 tỷ USD, được thẩm phán mô tả là “một vụ gian lận mang tính thế hệ”.
(VNF) - Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép đối với chính quyền Tổng thống Nicolás Maduro khi áp đặt lệnh trừng phạt lên ba cháu trai của ông, cùng nhiều cá nhân, doanh nghiệp và tàu vận tải bị cáo buộc tham gia vận chuyển dầu cho Caracas. Động thái này là một phần trong chiến dịch siết nguồn thu tài chính của Venezuela và mở rộng nỗ lực trấn áp hoạt động buôn lậu ma túy tại khu vực Caribe.
(VNF) - Ukraine ngày 11/12 cho biết máy bay không người lái tầm xa của họ đã tấn công một giàn khoan dầu lớn ngoài khơi Biển Caspi trong tuần này. Chiến dịch này phản ánh nỗ lực mở rộng mục tiêu của Kyiv nhằm bóp nghẹt nguồn thu từ năng lượng - nguồn lực quan trọng nhất giúp Nga duy trì cuộc chiến.
(VNF) - Các chuyên gia quốc tế nhận định thị trường chứng khoán Việt Nam đã bùng nổ trong năm 2025, và dư địa tăng trưởng còn rất rộng mở trong thời gian tới.
(VNF) - Mexico nâng thuế nhập khẩu lên 50% khiến Trung Quốc phản ứng gay gắt, gọi đây là hành động bảo hộ “mang tính xúc phạm” và cảnh báo tác động tiêu cực tới thương mại song phương.
(VNF) - Trung Quốc ghi nhận thặng dư thương mại kỷ lục 1.000 tỷ USD, đặt ra câu hỏi liệu sức mạnh xuất khẩu có che giấu những điểm yếu ngày càng lớn của nền kinh tế hay không?
(VNF) - Sau tin Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất, Phố Wall tăng điểm mạnh. Trong khi đó, giá vàng cũng bật tăng nhưng cuối cùng vẫn quay trở về vùng 4.205 USD/ounce, gần như không đổi so với trước đó.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 10/12 cho rằng quyết định mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) về việc hạ lãi suất chuẩn thêm 0,25 điểm phần trăm là chưa đủ mà lẽ ra phải “mạnh tay gấp đôi”.
(VNF) - Ngày càng nhiều tỷ phú Trung Quốc âm thầm có hàng chục đứa con sinh ra tại Mỹ thông qua mang thai hộ. Hiện tượng này làm lộ rõ những khoảng trống pháp lý, sự dịch chuyển dòng tiền xuyên biên giới cùng các thách thức ngày càng lớn đối với chính sách quốc tịch và cơ chế giám sát của Mỹ.
(VNF) - Dự án cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh có tổng chiều dài 121km, phân kỳ thành 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư gần 23000 tỷ đồng và dự kiến thông tuyến vào ngày 19/12 tới đây.
