AI: Cơ hội hay nguy cơ với các công ty công nghệ?

Các tập đoàn khổng lồ về công nghệ như Google và Microsoft cũng như các công ty công nghệ hàng đầu của Israel như Wix và Fiverr coi trí tuệ nhân tạo (AI) thông minh là một cơ hội kinh doanh. Trong nhiều năm qua, AI chiếm phần trọng tâm trong nghiên cứu của các công ty công nghệ. Tuy nhiên, chính sự phát triển của ứng dụng này lại đang trở thành một mối đe dọa đối với nhiều công ty.

Mùa hè năm ngoái, OpenAI cho ra mắt DALL-E, một công cụ AI cho phép tạo ra hình ảnh kỹ thuật số dựa trên miêu tả bằng lời nói. Đặc biệt trong những tuần gần đây, công ty này giới thiệu phần mềm ChatGPT. Có vẻ như một cuộc cách mạng đang bùng nổ trong thế giới công nghệ.

Một cuộc cách mạng đang bùng nổ…

Những lời hứa về AI trong vài thập kỷ qua đã trở thành hiện thực và các sản phẩm đang được cung cấp rộng rãi đến người dùng cá nhân. Chỉ với một nút bấm, bất kỳ ai cũng có thể nhận được thông tin hoặc thiết kế có cấu trúc, ở cấp độ cao, về bất kỳ chủ đề nào.

Trong một vài năm tới, ngành AI hứa hẹn sẽ cho chúng ta nghe một bản nhạc, chơi điện tử, dựng trang web và thậm chí xây dựng toàn bộ công ty thông qua một dòng lệnh trên bàn phím, chỉ trong vài phút.
Microsoft đã nhìn thấy quy mô của “miếng bánh” này. Sau một loạt thông tin úp mở, tuần trước, “gã khổng lồ” công nghệ này xác nhận đã đầu tư hàng tỷ USD vào OpenAI trong nhiều năm, mở rộng quan hệ đối tác với nhà phát triển ChatGPT, với chi phí bỏ ra lớn gấp bốn lần doanh thu.

Theo báo cáo, tổng cộng các khoản đầu tư của Microsoft lên tới 10 tỷ USD, cho phép tập đoàn này tích hợp công nghệ AI vào các sản phẩm của mình. Thương vụ này mang lại cho OpenAI mức định giá 29 tỷ USD và Microsoft sẽ nhận được 75% lợi nhuận cho đến khi khoản đầu tư được hoàn trả và sau đó sẽ được nắm giữ 49% cổ phần. Năm 2019, Microsoft đã đầu tư 1 tỷ USD vào OpenAI.

Trong khi đó, Google áp dụng một chiến lược khác. Hơn một thập kỷ trước, “ông lớn” công nghệ này đã thuê hàng ngàn chuyên gia AI từ các viện nghiên cứu và kỳ vọng sẽ cho ra mắt của một công nghệ tương tự, thậm chí một số người tin rằng sẽ còn thông minh hơn ChatGPT phiên bản sắp tới.

… đi kèm với những thách thức

Tuy nhiên, AI cũng đặt ra thách thức với chính Google, chủ yếu liên quan đến các nhà đầu tư và cổ đông, với những lo ngại ứng dụng có thể phá vỡ giao diện hiển thị quảng cáo của Google. Thay vì một trang 10 kết quả tìm kiếm và đường link thu phí, kết quả sẽ là một đoạn văn bản có cấu trúc. Ngoài ra, công nghệ mới cho phép AI chạy trên ngay máy tính khách, theo mô hình phi tập trung. Đây sẽ là thách thức với bản chất tập trung của Google, nơi các tính toán được tiến hành tại các trung tâm máy chủ khép kín của tập đoàn.

Những bước tiến mới của AI cũng đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với các mạng xã hội như Twitter, Instagram và Tiktok. Các công ty và cơ quan tình báo có thể sử dụng Chat AI và những phần mềm tương tự để truyền bá thông tin sai lệch hoặc nhân bản các nội dung họ muốn thông qua một dòng tweet, lượt chia sẻ, bình luận và lượt thích bằng cách thiết lập các bot thông minh có thể viết bài như con người, bằng tốc độ máy tính, với nhiều chủ đề khác nhau.

Bên cạnh nguy cơ tràn ngập nội dung, đây còn là mối đe dọa về tài chính đối với Twitter, Facebook và các mạng xã hội khác. Các nội dung được sản xuất tự động tràn ngập có thể làm sập máy chủ hoặc ít nhất là gây ra trục trặc kỹ thuật.

Việc tạo ra hình ảnh dựa trên AI, chẳng hạn như các phần mềm Midjourney và Stable Diffusion, cũng có thể gây thiệt hại đáng kể cho các công ty trong lĩnh vực thiết kế và chỉnh sửa hình ảnh. Ví dụ, Adobe có thể sẽ phải vất vả giữ chân khách hàng để họ không rời bỏ các phần mềm trả phí như Photoshop và chuyển sang các công cụ ghép và chỉnh sửa ảnh cơ bản miễn phí.

Hiện Israel đã có một số doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho phép các doanh nghiệp tự tạo nội dung quảng cáo chất lượng cao bằng công nghệ AI, như dịch vụ của Bria hay của Astria. Các công cụ này cho phép tùy theo sản phẩm, ngôn ngữ và thương hiệu, doanh nghiệp có thể sản xuất một loạt hình ảnh, clip hư cấu chất lượng cao dựa trên đầu vào là ảnh chụp sản phẩm hoặc thuyết trình bằng lời nói. Tất cả sẽ có sau một số lần bấm nút.

Công ty Lightricks của Israel, được biết đến chủ yếu với ứng dụng chỉnh sửa ảnh selfie có tên Facetune, gần đây đã buộc phải đánh giá lại hướng phát triển phía trước sau cơn địa chấn công nghệ Chat AI. Giám đốc điều hành Zeev Farbman nói: "Chúng ta đang ở giữa một cuộc cách mạng. Trong mọi cuộc họp của ban giám đốc hoặc ban quản lý, chúng ta đều nói về AI - có một sự thay đổi cơ bản ở đây, thậm chí ngay cả ở cách sử dụng tài nguyên đám mây của chúng ta".

Xuất thân từ lĩnh vực xử lý hình ảnh, các giám đốc của Lightricks đã được tiếp xúc với AI trước khi khái niệm này được quảng cáo rầm rộ, do đó họ đã có sự chuẩn bị. Dựa trên mã nguồn mở của Stable Diffusion, Lightricks đang phát triển sản phẩm cho phép người dùng thực hiện một số hiệu ứng, chẳng hạn tùy chọn thay đổi kiểu tóc, hoặc màu sắc và kiểu dáng quần áo ngay sau khi chụp.

Mới đây, công ty thậm chí đã bắt đầu quảng cáo phần mềm thiết kế Photoleap, như một công cụ AI tự tạo cho máy tính để bàn, cung cấp các khả năng tương tự như Midjourney và Stable Diffusion.

Giám đốc Farbman nói: “Đây là một hồi chuông cảnh tỉnh với cả ngành. Mọi người đều biết rằng họ sẽ phải tích hợp các sản phẩm đã hoặc sẽ phát triển đồng nhất với các công cụ AI tân tiến. Nếu không làm thế, và nếu không thay đổi một cách sâu sắc, các dự án họ đang triển khai sẽ dễ dàng đổ vỡ”.

Cảm thấy dường như đang bị đe dọa, Wix - một công ty của Israel cung cấp công cụ cho phép các doanh nghiệp vừa và nhỏ thiết lập trang web riêng để bán hàng - từ lâu cũng phải lưu tâm đến AI.

Các công ty khởi nghiệp khác cũng đang huy động hàng triệu USD để phát triển các dịch vụ cho phép thiết lập các trang web phức tạp chỉ bằng một nút bấm. Ví dụ, startup có tên Durable tại San Francisco, Mỹ, gần đây đã huy động được 6,5 triệu USD để phát triển sản phẩm "thiết lập trang web trong vòng 30 giây". Công cụ AI của Durable định vị các từ khóa có liên quan, viết các đoạn mô tả, tìm kiếm các hình ảnh miễn phí để sử dụng cho trang web và thiết lập các mẫu đăng ký cho khách hàng tiềm năng.

SPIRITT của Israel cũng vậy, với sản phẩm AI cho phép các công ty lập ứng dụng (app) chỉ trong một tuần, dường như startup này cũng đang giành giật thị trường của Wix, mặc dù chủ yếu hướng đến khách hàng là các công ty phần mềm.

Thị trường AI sáng tạo vẫn còn ở giai đoạn sơ khai nhưng theo ông Yorai Fainmesser, nhà đầu tư tại DisruptiveAI, không ít công ty khởi nghiệp, bao gồm hàng chục công ty của Israel, đã thành công trong việc khẳng định vị thế của mình trong ngành và một số đã có lãi.

Hầu hết các startup này đều dựa trên AI sáng tạo cấp cao để phát triển các giải pháp quy trình cho doanh nghiệp và tổ chức. Sau một thời gian dài các công ty mày mò tìm hướng đi do thị trường vẫn đầy hoài nghi về công nghệ AI, những thông tin sốt dẻo trong vài tháng qua đã khiến nhiều khách hàng tìm kiếm giải pháp dựa trên AI, dẫn đến sự phát triển nhanh chóng của các startup về AI.

Một thị trường nữa có thể sẽ chứng kiến những thay đổi cơ bản trong thời gian tới, và đặc biệt là các ngành nghề liên quan đến sản xuất văn bản và hình ảnh, là thị trường tư vấn, nhà thầu và chuyên gia tự do. Công nghệ mới có thể “lấn sân” thị trường của các công ty như Fiverr, một nền tảng môi giới việc làm cho các chuyên gia hoạt động tự do trên khắp thế giới.

AI giúp tiết kiệm thời gian và chi phí, khiến Fiverr sẽ phải giảm giá dịch vụ. Ngoài ra, các khách hàng tiềm năng có thể sẽ không tìm kiếm nhà cung cấp dịch vụ thông qua Fiverr mà sử dụng các phần mềm AI để tự sản xuất nội dung và hình ảnh.

Fiverr đã chuẩn bị đón nhận cuộc cách mạng này vào đầu năm nay bằng cách tung ra một số công cụ giúp các nhà cung cấp dịch vụ cải thiện công việc, chẳng hạn như trình tạo logo và thiết kế đồ họa tự động, hay âm thanh hóa văn bản. Mới nhất, Fiverr đã trở thành nền tảng dịch vụ chuyên môn tự do đầu tiên mở danh mục nhà cung cấp dịch vụ sử dụng AI. Khách hàng có thể dễ dàng tìm thấy các biên tập viên, họa sỹ minh họa và nhà thiết kế, cũng như các lập trình viên sử dụng các công cụ AI.

Giám đốc điều hành Fiverr Micha Kaufman nói: "Fiverr không cần cung cấp các công cụ như Midjourney hoặc DALL-E cho người dùng hoặc chuyên gia tự do. Nhưng một lớp chuyên gia về công cụ này đã xuất hiện ở đây. Họ biết cách sử dụng chúng tốt hơn tôi và bạn rất nhiều. Chúng tôi sẽ giúp họ tiếp cận thị trường hiện đang ‘khát’ những dịch vụ như vậy".

Sự phát triển của AI cũng đang đe dọa ngành công nghiệp game. Các xu hướng game mới và game 3D đang đe dọa sự tồn tại của những “gã khổng lồ” trò chơi điện tử, bao gồm Playtika, Moon Active và King.com.

Thành công của các công ty này phụ thuộc chủ yếu vào sự lan tỏa của một trò chơi cụ thể, thay vì yếu tố kỹ thuật. Ngoài ra, OpenAI cũng góp mặt vào sự đổi mới trong lĩnh vực này, với công cụ Point-E có khả năng tạo ra các nhân vật 3D chỉ bằng một đoạn viết.

Công ty khởi nghiệp Latitude của Mỹ đã huy động được 3 triệu USD đầu tư cho một công cụ cho phép người dùng tạo các trò chơi phiêu lưu khá đơn giản dựa trên ChatGPT và trình tạo hình ảnh. Ở từng cấp độ, người chơi chỉ cần nhấp chuột vào một trong các tùy chọn được thể hiện dưới dạng văn bản, việc còn lại trình tạo đồ họa sẽ thực hiện và biến thành trò chơi.

Một startup khác là Scenario đã gọi vốn được 6 triệu USD cho công cụ hỗ trợ các nhà phát triển trò chơi, rút ngắn quy trình thiết kế và hoạt hình hóa bằng máy học. Hiện các quy trình này vẫn được thực hiện thủ công.

Công nghệ AI và những ứng dụng đã quen thuộc với giới công nghệ từ lâu, nhưng kể từ mùa Hè năm ngoái, công nghệ này đã trở nên nổi tiếng sau khi các công cụ mở ra trực tiếp đến tay người dùng.

Giám đốc phụ trách AI tại Playtika Assaf Asbag nhận định: "AI sáng tạo không phải là một hiện tượng mới. Phải thừa nhận rằng chúng tôi gần đây mới đặt tên cho nó, nhưng quá trình kỳ diệu này đã diễn ra trong nhiều năm".

Về nguy cơ của làn sóng các công cụ AI mới, Giám đốc Asbag không tỏ ra lo ngại: "Đây là thời điểm thú vị và tôi tò mò muốn trở thành một phần của nó. Không còn nghi ngờ gì nữa, AI sẽ tạo ra sự thay đổi mang tính cách mạng trong thế giới giải trí và trò chơi, như những gì đã diễn ra trong nhiều lĩnh vực khác như xe tự hành, thuốc chữa bệnh, người máy và thám hiểm không gian".