Bất động sản đang hút cạn tài sản của người dân Trung Quốc

Bất ổn tài chính lan rộng

Trong giai đoạn tăng trưởng bùng nổ vào những năm 1990-2000, các gia đình Trung Quốc đã đổ tiền tiết kiệm cả đời vào bất động sản khi họ chuyển đến các thành phố và leo lên nấc thang bất động sản. Với giá nhà liên tục tăng, đây là cách nhanh chóng để trở nên giàu có hơn.

Ngày nay, việc sở hữu một ngôi nhà có khả năng phá hủy sự giàu có hơn là tạo ra của cải.

Sự suy thoái kéo dài của ngành bất động sản trong ba năm qua đã gây ra tình trạng bất ổn tài chính lan rộng, đặc biệt là trong tầng lớp trung lưu.

“Đây là một bài học đau đớn”, Clara Liu, một công chức 36 tuổi sống cùng chồng tại Hàng Châu cho biết.

Năm 2022, họ đầu tư tiền tiết kiệm vào một căn hộ khác mà họ hy vọng sẽ cho thuê hoặc bán lại. Thay vào đó, căn hộ rộng khoảng 90m2 này vẫn trống vì giá nhà đã giảm mạnh. Họ không thể tìm được người mua mà không phải chịu khoản lỗ lớn.

“Tôi sẽ không bao giờ cân nhắc đến việc mua nhà để đầu tư nữa”, Liu cho hay.

Họ không đơn độc. Với 70% tài sản gia đình ở Trung Quốc được lưu trữ trong bất động sản, cứ mỗi 5% giá nhà giảm có thể phá hủy tới 2,7 nghìn tỷ USD tài sản.

Trong những tuần gần đây, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nói về “những bước đi thiết thực có lợi cho sinh kế của người dân và sưởi ấm trái tim của người dân”.

Nhưng nhiều người vẫn đang bị ảnh hưởng nặng nề vì cuộc khủng hoảng bất động sản, vốn là trung tâm của sự suy thoái kinh tế rộng lớn hơn của Trung Quốc. Khi mọi người lo sợ mất tiền từ tài sản lớn nhất của mình, họ đang tránh xa việc chi tiêu nói chung, làm suy yếu thêm nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Số liệu chính thức tuần này cho thấy nền kinh tế Trung Quốc chỉ tăng trưởng 0,7% trong quý II năm nay, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng, khiến mức tăng trưởng hàng năm ở mức tương đối thấp là 4,7%.

Bà Alicia García-Herrero, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á Thái Bình Dương tại Natixis, một ngân hàng đầu tư của Pháp, cho biết: “Tất cả những người tham gia vào lĩnh vực này vào giai đoạn cuối hiện đang phải đối mặt với mức giá thấp hơn nhiều so với lúc họ mua vào”.

Cách tiếp cận thận trọng

Tuần này, Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản sẽ tổ chức “Hội nghị toàn thể lần thứ ba”, một cuộc họp kinh tế được tổ chức khoảng năm năm một lần và mục đích chính để thúc đẩy các cải cách quan trọng.

Các nhà phân tích cho biết việc sử dụng hội nghị toàn thể năm nay để công bố sự hỗ trợ mạnh mẽ cho thị trường bất động sản sẽ là một trong những cách nhanh nhất để khôi phục niềm tin của người tiêu dùng và kích thích nền kinh tế đang chịu ảnh hưởng bởi nhu cầu suy giảm kinh niên.

"Cách hiệu quả nhất để kích thích nền kinh tế là thông qua hỗ trợ cho lĩnh vực bất động sản", theo công ty nghiên cứu Gavekal Dragonomics.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho biết các biện pháp hỗ trợ thị trường bất động sản khó có thể được đưa vào kế hoạch thúc đẩy tăng trưởng tại cuộc họp quan trọng của Đảng Cộng sản Trung Quốc tại Bắc Kinh.

Ngay cả khi các quan chức buộc phải làm nhiều hơn nữa, họ "có vẻ không muốn hành động ngay bây giờ", các nhà phân tích của công ty này đã viết trong một lưu ý vào đầu tuần qua.

Cho đến nay, ông Tập Cận Bình đã có cách tiếp cận thận trọng để phục hồi thị trường bất động sản đang suy yếu. Ông đã tránh các biện pháp quyết liệt để khởi động hoạt động kinh tế hoặc cung cấp hỗ trợ trực tiếp cho người tiêu dùng, điều mà các nhà kinh tế tự do tin rằng là cách nhanh nhất để thúc đẩy tăng trưởng.

Thay vào đó, chính phủ đã sử dụng các biện pháp từng phần để cố gắng khôi phục lòng tin mà không gây ra một chu kỳ nợ xấu khác.

Vào tháng 5 vừa qua, các quan chức đã hứa sẽ dễ dàng tiếp cận các khoản thế chấp hơn, đưa ra chương trình đổi nhà "cũ lấy mới" và dẫn đầu nỗ lực mua lại các dự án chưa hoàn thành và biến chúng thành nhà ở giá rẻ.

“Thành thật mà nói, họ đã thử mọi cách có thể rồi", bà Alicia García-Herrer nhận định.

Không có gì trong số này tạo ra sự khác biệt đáng kể. Giá nhà mới tại 70 thành phố lớn nhất Trung Quốc tiếp tục giảm vào tháng 6, giảm thêm 0,67% so với tháng 5, theo số liệu chính thức.

Hãy lấy trường hợp của Phật Sơn, một thành phố có 9 triệu dân gần thủ phủ sản xuất Quảng Châu. Các hạn chế đối với người không cư trú mua bất động sản ở đó đã được gỡ bỏ vào tháng 12, nhưng điều này không giúp cải thiện giá cả.

“Những người mua nhà ngày hôm nay đều là những người thực sự cần chúng”, Teng Lai, một đại lý bất động sản ở Phật Sơn cho biết. Không ai mua nhà để đầu tư và ngay cả những người mua vì nhu cầu thiết yếu cũng “đang chờ đợi và theo dõi xem giá có rẻ hơn vào ngày mai không”, ông nói.

Thay vì giải quyết vấn đề này, ông Tập Cận Bình lại ủng hộ các kế hoạch dài hạn nhằm biến Trung Quốc thành “siêu cường khoa học và công nghệ” bằng cách tập trung vào các công nghệ mới nổi như trí tuệ nhân tạo và sản xuất tiên tiến các mặt hàng như tấm pin mặt trời, xe điện và pin lithium-ion.

Theo ông Liu Jiayan, phó giáo sư về quy hoạch đô thị-nông thôn tại Đại học Thanh Hoa, bất động sản có thể là “trung tâm của sức mạnh quốc gia và sinh kế của người dân”, nhưng chính quyền phải đối mặt với sự cân bằng tinh tế giữa việc quản lý rủi ro nợ và làm cho nhà ở trở nên dễ mua hơn.