Lê Ngọc Ánh Minh - Chủ tịch điều hành Pacific Group -
30/11/2022 13:59 (GMT+7)
(VNF) - Vốn đầu tư vào hạ tầng hàng không rất lớn, ước tính đến 2030, Việt Nam cần hơn 400 ngàn tỷ đồng để phát triển các cảng hàng không mới và nâng cấp các cảng hàng không hiện hữu. Dù nguồn vốn này do nhà nước bố trí đầu tư hay xã hội hóa thì quốc gia vẫn phải tốn khoản đầu tư rất lớn.
Cần chính sách về cảng hàng không thế hệ mới
Hạ tầng hàng không nhìn từ kinh nghiệm Nhật Bản
Kinh nghiệm phát triển cảng hàng không tại Nhật Bản cho thấy, có giai đoạn mà các địa phương ồ ạt phát triển sân bay riêng nhưng việc khai thác một số sân bay không hiệu quả. Điển hình là sân bay quốc tế Kansai. Với tổng mức đầu tư vào khoảng 20 tỷ, được khai trương vào tháng 9/1994 sau 3 năm xây dựng và mỗi năm lỗ khoảng 560 triệu USD. Mãi đến 2015, Nhật Bản cho đấu thầu khai thác sân bay quốc tế Kansai, tổ hợp liên doanh Orix và Vinci trúng thầu nắm cổ phần chi phối, các cổ đông nhỏ lẻ như Hankyu Hanshin và Panasonic thì kinh doanh mới có lãi.
Có thể thấy việc sân bay quốc tế Kansai, là một sân bay lớn của khu vực Đông Á thua lỗ triền miên, phần lớn là do việc đầu tư sân bay dàn trải tại khu vực Kansai. Cụ thể vào năm 2005, sân bay quốc tế Chubu Centrair khai trương tại Nagoya, ngay phía đông Osaka. Tiếp đó, năm 2006, sân bay Kobe, cách sân bay Quốc tế Kansai chưa đầy 25km được khai trương rồi đến 2007 thì sân bay Tokushima ở Shikoku khánh thành đường băng kéo dài. Các sân bay gần kề sân bay quốc tế Kansai liên tục khai trương hoặc nâng cấp khiến áp lực cạnh gay gắt.
Ngày nay, việc đi lại bằng máy bay trở nên rất phổ biến do các hãng hàng không giá rẻ được hình thành nhiều và khách hàng có nhiều chọn lựa. Tuy nhiên, nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng sân bay là rất lớn. Điều đó đòi hỏi việc đầu tư cần cân nhắc cẩn trọng, nhất là việc tham khảo kinh nghiệm quốc gia đi trước như Nhật Bản là rất cần thiết để tránh đầu tư dàn trải.
Ông Lê Ngọc Ánh Minh
Cảng hàng không thế hệ mới
Nhà phát triển cảng hàng không địa phương cần nghiên cứu khả thi toàn diện và phát triển quan hệ gắn kết để phát triển kinh tế giữa cảng hàng không và cộng đồng địa phương. Dễ nhận thấy nguồn thu thuần hàng không của cảng hàng không địa phương không thể cao như các cảng ở khu vực trung tâm. Do vậy, nhà phát triển cảng hàng không địa phương, dù là nhà nước hay tư nhân, cần tính toán hài hòa lợi ích của cộng đồng địa phương cũng như tạo lập các khoản doanh thu phi hàng không cho cảng. Từ đó phương án đầu tư sẽ mang tính khả thi cao và cộng đồng địa phương được hưởng lợi.
Cách đây không lâu, khi quy hoạch cảng hàng không quốc tế Long Thành được công bố, các dự án bất động sản ở khu vực liền kề đã tạo các cơn sóng về giá. Các nhà phát triển bất động sản nhanh nhạy nhìn thấy đây là cơ hội đầu tư khu dân cư, khu đô thị, lấy lợi thế cho cộng đồng dân cư, đô thị mới là gần sân bay. Tiếp đến, đã có những cơn sốt đất khi tỉnh Bình Phước, tỉnh Quảng Trị họp và bày tỏ mong muốn đầu tư sân bay tại địa phương mình. Qua đó, chúng ta dễ nhận thấy có một mối quan hệ rất quan trọng giữa bất động sản thương mại là “khu dân cư mới, đô thị mới” với một sân bay (và ngay cả với một thương cảng hay một nhà ga tàu lửa). Khi các dự án hạ tầng này mới manh nha hình thành thì làn sóng đầu tư bất động sản đã ập đến.
Do vậy, trong quá trình thiết lập cảng hàng không địa phương, nhà phát triển và cơ quan quản lý cần tính toán chủ động tích hợp chuỗi bất động sản thương mại để hình thành cộng đồng dân cư mới và để tạo nguồn thu phi hàng không giúp cho dự án hoàn vốn khả thi hơn.
Phân khúc bất động sản thứ nhì có quan hệ có lợi với sân bay mới chính là bất động sản công nghiệp, gồm các khu hoặc cụm công nghiệp, các khu vực kho vận, logistics khi được quy hoạch và thiết kế liên đới với sân bay địa phương (có thể tập trung vào các ngành nghề sản xuất có nhu cầu vận chuyển hàng không) sẽ tạo lập một hệ sinh thái sản xuất kinh doanh, tạo nguồn thu phi hàng không thứ hai cho dự án sân bay địa phương.
Nhà làm chính sách và nhà phát triển cảng hàng không địa phương có thể tham khảo khái niệm mới: phát triển sân bay địa phương là xây dựng cộng đồng, không chỉ sân bay. Sân bay là cánh cửa dẫn đến cộng đồng và khu vực.
Khuyến khích khai thác phương tiện bay cá nhân động cơ điện
Như đã nêu ở trên, tại Nhật Bản trước đây, việc hình thành các sân bay gần kề Sân bay quốc tế Kansai đã làm giảm lượng khách của sân bay này. Điều này sẽ dễ xảy ra tại Việt Nam khi các địa phương không quá xa các cảng hàng không trung tâm như Long Thành, Nội Bài, Đà Nẵng xin lập cảng hàng không riêng cho địa phương mình.
Hiện nay trên thế giới, việc sản xuất và thử nghiệm các hệ ô tô bay, mô tô sử dụng động cơ điện bay theo phương thức thẳng đứng (eVTOL) đã trở nên phổ biến.
Tại triển lãm hàng không Singapore vào tháng 2/2022 vừa qua, hãng xe bay Volocopter của Đức đã trình diễn các chuyến taxi hàng không, phương tiện bay cá nhân eVTOL (sử dụng động cơ điện, cất hạ cánh theo phương thẳng đứng) tại khu vực Marina Bay. Hãng Volocopter đã ký kết hợp tác với Ủy ban Phát triển Kinh tế Singapore (EDB) về việc thiết lập cơ sở hạ tầng cho dịch vụ taxi bay. Xe taxi hàng không đô thị của hãng, VoloCity, có phạm vi hoạt động 35 km và tốc độ 90 km/h, trong khi mẫu xe 4 chỗ, VoloConnect, có thể di chuyển với tốc độ 180 km/h trên 100km. Đến 2024, Singapore sẽ có dịch vụ taxi hàng không bay từ thành phố Singapore đến các thành phố của Malaysia và Indonesia trong cự ly khoảng 20 phút. Hạ tầng “sân bay” chỉ là diện tích nhỏ gọn như bãi đáp trực thăng tại các tòa nhà cao tầng (diện tích mặt bằng vào khoảng 20mx20m).
Vào đầu tháng 10/2022, tại Dubai, Tiểu Vương quốc Ả rập Thống Nhất, hãng Xpeng Trung Quốc đã bay trình diễn ô tô bay hai chỗ ngồi tự động X2 động cơ điện eVTOL. Đến cuối tháng 10/2022, tại Helishow cũng tại thành phố Dubai hãng SkyDrive Nhật Bản đã có các phiên gặp gỡ và thuyết trình với các khách hàng tiềm năng từ Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh (GCC), toàn bộ Trung Đông, Tiểu lục địa Ấn Độ và Châu Phi. Trước đó, hãng ô tô bay SkyDrive và Chính quyền Thành phố Osaka đã ký kết hợp tác dịch vụ taxi hàng không phục vụ tại Triển lãm Quốc tế Osaka 2025 (Osaka Expo 2025).
Ngoài Đức, Trung Quốc và Nhật Bản, Singapore thì các quốc gia trên thế giới đang tích cực phát triển phương tiện bay cá nhân sử dụng động cơ điện, không phát thải để phục vụ nhu cầu đi lại giữa các đô thị đông dân để giảm phụ thuộc vào đường bộ. Việt Nam có chính sách đổi mới về khoa học công nghệ được quốc tế đánh giá rất tích cực. Công nghệ ngành giao thông vận tải được chào đón và khai thác khá hiệu quả có thể kể đến như dịch vụ gọi xe Grab, Go-Jek. Việc sớm tạo lập chính sách thu hút đầu tư và khai thác phương tiện bay cá nhân eVTOL tại Việt Nam, trước tiên là tại các thành phố đông dân như Hà Nội, Hải Phòng, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Cần Thơ… sẽ làm giảm áp lực đầu tư vào các sân bay địa phương gần kề sân bay trung tâm vì phương tiện bay cá nhân có độ tích hợp công nghệ tự động cao, không cần quỹ đất lớn và kết cấu hạ tầng hàng không phức tạp và có thể tích hợp khai thác mái của các tòa nhà đô thị.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh
thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu
cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng
thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao
đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.