Chính thức gỡ vướng Pre-funding, khối ngoại không cần đủ tiền khi đặt mua chứng khoán

Thông tư 68/2024/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư quy định về giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch chứng khoán; bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin trên thị trường chứng khoán (Thông tư 68) chính thức có hiệu lực từ ngày hôm nay.

Thông tư mới có nội dung đáng chú ý trong việc gỡ vướng nút thắt liên quan đến việc nhà đầu tư tổ chức nước ngoài có thể giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền (Non Pre-funding solution - NPS) và chính thức đưa ra lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh.

Cụ thể, Thông tư 68 đã bổ sung Điều 9a quy định về “Giao dịch mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền khi đặt lệnh của NĐTNN là tổ chức”. Theo đó, công ty chứng khoán sẽ phải xác định hạn mức nhận lệnh mua cổ phiếu không yêu cầu có đủ tiền của nhà đầu tư tổ chức nước ngoài vào đầu ngày giao dịch và lưu giữ tài liệu, thông tin xác định hạn mức này.

Hạn mức nhận lệnh mua cổ phiếu được tính bằng tổng các khoản có khả năng chuyển đổi thành tiền nhưng không vượt quá hiệu số giữa 2 lần vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán và dư nợ cho vay giao dịch ký quỹ chứng khoán. Trường hợp vượt quá hạn mức đầu tư quy định, công ty chứng khoán không được tiếp tục thực hiện nghiệp vụ trên cho đến khi đáp ứng hạn mức đầu tư. Đồng thời, công ty chứng khoán cũng phải áp dụng các biện pháp cần thiết trong thời hạn tối đa 1 năm để tuân thủ hạn mức đầu tư.

Điều 4 của Thông tư 68 cũng sửa đổi Điều 5 Thông tư số 96/2020/TT-BTC về ngôn ngữ công bố thông tin trên TTCK. Cụ thể: “ngôn ngữ công bố thông tin trên thị trường chứng khoán là tiếng Việt. Tổ chức niêm yết, công ty đại chúng (CTĐC), Sở giao dịch chứng khoán, VSDC thực hiện công bố thông tin đồng thời bằng tiếng Anh theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều này. Thông tin công bố bằng tiếng Anh phải bảo đảm thống nhất với nội dung thông tin công bố bằng tiếng Việt. Trường hợp có sự khác biệt hoặc có cách hiểu khác giữa thông tin bằng tiếng Việt và tiếng Anh thì thông tin bằng tiếng Việt được áp dụng”.

Thông tư 68 cũng quy định về lộ trình công bố thông tin bằng tiếng Anh của CTĐC. Theo đó, tổ chức niêm yết, CTĐC quy mô lớn công bố thông tin định kỳ đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/01/2025; Tổ chức niêm yết, CTĐC quy mô lớn công bố thông tin bất thường, công bố thông tin theo yêu cầu và công bố thông tin về các hoạt động khác của CTĐC đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/01/2026;

CTĐC không thuộc đối tượng quy định tại điểm a, b khoản này công bố thông tin định kỳ đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/01/2027; Công ty đại chúng không thuộc đối tượng quy định tại điểm a, b khoản này công bố thông tin bất thường, công bố thông tin theo yêu cầu và công bố thông tin về các hoạt động khác của công ty đại chúng đồng thời bằng tiếng Anh kể từ ngày 01/01/2028.

Theo FTSE Russell, việc phân loại thị trường trong các chỉ số cổ phiếu toàn cầu FTSE được đánh giá liên tục. Để đảm bảo tính minh bạch, các thị trường đang được xem xét để phân loại lại/chuyển sang trạng thái thị trường phát triển, thị trường mới nổi tiên tiến, thị trường mới nổi thứ cấp, hoặc thị trường cận biên sẽ được đưa vào danh sách theo dõi của tổ chức này.

Riêng thị trường Việt Nam có thể phân loại lại từ trạng thái thị trường cận biên thành thị trường mới nổi thứ cấp.

Với việc nâng hạng lên thị trường mới nổi, theo ước tính sơ bộ từ SSI Research, dòng vốn từ các quỹ ETF có thể lên đến 1,6 tỷ USD, chưa tính đến dòng vốn từ các quỹ chủ động (FTSE Russel ước tính tổng tài sản từ các quỹ chủ động gấp 5 lần so với các quỹ ETF).

Trong khi đó, BSC Research dự kiến đến tháng 9/2025, FTSE sẽ chính thức nâng hạng chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi. Trong khi đó, khả năng đến tháng 6/2025 sẽ được đưa vào danh sách theo dõi của MSCI. Sau khi được FTSE Russell nâng hạng chứng khoán sẽ hút 1,5 tỷ USD và nếu MSCI nâng hạng sẽ hút thêm khoảng 2 tỷ USD.

Thay đổi tại Thông tư được đánh giá là bước tiến rất quan trọng để gỡ “nút thắt” để đáp ứng các tiêu chuẩn nâng hạng thị trường thị trường chứng khoán từ cận biên lên mới nổi thứ cấp theo tiêu chí của FTSE Russell.