Người dân thị trấn Cửa Việt (nay là thị trấn Đông Gio Linh) đã nhiều năm chứng kiến dòng nước từ thượng nguồn mùa lũ đổ về rất mạnh, song lại khó thoát ra biển do cửa sông bị thu hẹp. Thủy triều, bùn cát bồi lắng cùng các công trình xây dựng ven sông đang khiến cửa sông Thạch Hãn vốn từng rộng thoáng trở nên "nghẹt thở" trong những trận mưa cực đoan ngày càng dày đặc.
Ghi nhận thực địa cho thấy khu vực cửa sông Thạch Hãn, đoạn đổ ra Cửa Việt, đang chịu áp lực lớn từ hàng loạt công trình dân cư, dịch vụ hậu cần cảng biển, khu công nghiệp, bãi chứa vật liệu xây dựng… mọc lên dày đặc dọc hai bờ. Nhiều công trình âm thầm lấn chiếm lòng sông; một số đoạn bờ được gia cố bằng bê tông cứng thay vì sử dụng các giải pháp kết hợp chỉnh trị dòng chảy mềm dẻo, làm co hẹp đáng kể dòng thoát lũ.
Một cán bộ kỹ thuật từng tham gia tư vấn quy hoạch thoát lũ tại miền Trung cảnh báo: “Cửa Cửa Việt vốn không rộng, lại có hình thắt cổ chai. Nếu tiếp tục để các công trình dân sinh và logistics chiếm thêm diện tích lòng sông, khi xảy ra mưa lớn, nước sẽ không kịp thoát ra biển. Nguy cơ càng nghiêm trọng khi lũ dồn nhanh từ thượng nguồn.”
Vị chuyên gia này nhấn mạnh, việc nạo vét hay mở rộng cửa sông không thể thực hiện tùy tiện, bởi sẽ ảnh hưởng đến hệ sinh thái ven biển. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, không thể phớt lờ nguy cơ dòng nước bị dồn nén mà không có lối thoát.
“Không ai lại đi bịt ống xả của cả tỉnh,” vị chuyên giá cảnh báo.
Theo số liệu quan trắc, trong các đợt mưa lớn, lưu lượng đỉnh lũ trên sông Thạch Hãn có thể vượt mức 4.000 – 5.000 m³/s. Nếu cửa sông bị bồi lấp hoặc bị lấn chiếm mà không có biện pháp khơi thông, khả năng tiêu thoát sẽ bị suy giảm nghiêm trọng.
Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Huy – Chuyên gia nghiên cứu biến đổi khí hậu và quản lý rủi ro thiên tai – từng nhiều lần cảnh báo trên các phương tiện truyền thông về xu thế mưa cực đoan xảy ra với tần suất cao hơn, cường độ lớn hơn ở khu vực miền Trung.
Ông nhận định, “Hệ thống thủy lợi, đê điều và cửa thoát lũ tại các tỉnh miền Trung hiện không theo kịp tốc độ biến đổi khí hậu. Việc đô thị hóa cửa sông thiếu kiểm soát chỉ làm tăng nguy cơ lũ, chồng lũ tự nhiên lên rủi ro nhân tạo.”
Việc quy hoạch hệ thống tiêu thoát cần dựa trên mô hình thủy văn mới, có tính đến kịch bản biến đổi khí hậu đến năm 2050, thay vì chỉ dựa vào dữ liệu lịch sử.
“Nếu không thay đổi cách tiếp cận, thì ngay cả những trận mưa trung bình cũng có thể gây ra úng ngập nghiêm trọng,” ông cảnh báo.
Một vấn đề đáng lưu tâm là nhiều dự án lớn trong vùng ven biển Quảng Trị hiện đang được cấp phép mà chưa có đánh giá tác động tổng thể đến dòng chảy và hệ thống thoát lũ. Từ khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị, khu dịch vụ hậu cần cảng Cửa Việt, đến các khu dân cư bờ nam... nhiều công trình nằm sát mép nước, lấn sâu vào hành lang thoát lũ tự nhiên.
Trong khi đó, hệ thống tiêu thoát trong nội đô và các khu vực giáp ranh vẫn chủ yếu dựa vào hai dòng chính là sông Thạch Hãn và sông Hiếu. Nếu cửa sông bị “bóp nghẹt”, mọi nỗ lực đầu tư vào hồ điều hòa, đê bao hay cống ngăn triều cũng khó phát huy hiệu quả.
Một chuyên gia trong lĩnh vực tài nguyên – môi trường phân tích: “Việc bê tông hóa hai bên bờ, lấn sông, không chỉ làm biến đổi hình thái thủy lực mà còn khiến dòng chảy xoáy cục bộ, gây xói lở không đều, làm mất cân bằng tự nhiên.” Theo ông, nếu không kiểm soát chặt chẽ từ bây giờ, Quảng Trị có thể đối mặt với kịch bản cửa sông bị bồi lấp hoàn toàn – điều từng xảy ra tại một số tỉnh ven biển miền Trung.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, nhiều địa phương đã chủ động rà soát lại quy hoạch ven sông – đặc biệt là vùng hạ lưu. Với địa hình đặc thù “núi đổ ra biển” và mưa lớn cục bộ, tỉnh Quảng Trị cần sớm xây dựng bản đồ rủi ro ngập lụt mới, cập nhật đầy đủ kịch bản mưa lớn, triều cường và nước biển dâng kết hợp.
Từ góc độ chính sách, điều cần thiết hiện nay là thiết lập lại chỉ giới hành lang thoát lũ tại khu vực cửa sông Thạch Hãn – Cửa Việt. Không chỉ dừng lại ở việc giới hạn cấp phép dự án mới, mà cần xử lý dứt điểm các công trình vi phạm đã và đang cản trở dòng chảy.
Đồng thời, cần triển khai các mô hình dự báo lưu lượng nước theo thời gian thực, nhằm điều phối hiệu quả hoạt động của các hồ chứa thượng nguồn, kết hợp với đánh giá năng lực thoát lũ của cửa sông để chủ động trước các kịch bản thiên tai bất thường.
Thực tế cho thấy, Quảng Trị là địa phương thường xuyên chịu thiệt hại nặng nề do lũ lụt, điển hình là các trận mưa lịch sử trong tháng 10/2020. Việc để "họng xả" duy nhất – Cửa Việt – bị thắt nghẽn bởi các dự án thiếu đánh giá thủy văn là mối nguy tiềm ẩn cần được nhìn nhận nghiêm túc.
Các chuyên gia đều đồng thuận rằng, bài học từ các đợt thiên tai vừa qua là lời cảnh tỉnh rõ ràng: quản lý rủi ro thiên tai không thể tách rời quy hoạch phát triển kinh tế. Mỗi dự án phát triển ven sông cần được đặt trong tổng thể dòng chảy vùng, thay vì chỉ chú trọng vào lợi ích cục bộ.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
Cụm chung cư Ngô Gia Tự (phường Vườn Lài, TP. HCM) được xây từ năm 1968 và hiện xếp loại D. Đến nay, việc tháo dỡ để xây mới vẫn dang dở, dự án cũng chưa có nhà đầu tư.
