“Chúng tôi đang cụ thể hóa định hướng phát triển Măng Đen trở thành vùng du lịch sinh thái mang tầm cỡ quốc gia, gắn việc phát triển du lịch và các ngành kinh tế khác với việc phát triển cộng đồng dân cư, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững và giữ gìn văn hóa đặc thù của địa phương. Quy hoạch đợt đầu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030”, ông Lê Ngọc Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum thông tin.

Thời gian qua, Măng Đen đang được biết đến là một trong những điểm đến của khách du lịch. Bởi khu vực này được ví là “Đà Lạt”thứ 2 của vùng đất Tây Nguyên. Với những tiềm năng về du lịch, UBND tỉnh Kon Tum đang có những phương hướng phát triển Măng Đen trở thành vùng du lịch sinh thái mang tầm cỡ quốc gia. Để tìm hiểu rõ hơn về câu chuyện này, chúng tôi đã có buổi trao đổi với ông Lê Ngọc Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum.

Măng Đen có những điều kiện thuận lợi như thế nào để phát triển du lịch sinh thái hiện nay thưa ông? Và để phát huy tiềm năng của nơi này, tỉnh đã đề ra những giải pháp đột phá gì?

Ông Lê Ngọc Tuấn: Cao nguyên Măng Đen thuộc huyện Kon Plông nằm về phía Đông tỉnh Kon Tum, cách TP. Kon Tum khoảng 60km theo tuyến quốc lộ 24 đi Quảng Ngãi. Đây là khu vực có khí hậu thời tiết mát mẻ quanh năm, có nhiều cảnh quan đẹp, đặc biệt là khu rừng nguyên sinh, rừng thông lâu năm, nhiều thác nước, suối hồ. Chính vì vậy, nơi này có tiềm năng lớn về du lịch.

Bên cạnh đó, với cảnh quan thiên nhiên kỳ thú và khí hậu mát mẻ Măng Đen được ví như Đà Lạt thứ hai của Việt Nam. Măng Đen là khu vực cao nguyên có điều kiện tự nhiên phong phú và còn lưu giữ truyền thống văn hóa bản địa. Khu vực này sẽ trở thành một vùng du lịch sinh thái phát triển với các đặc thù riêng hấp dẫn khách du lịch trong và ngoài nước.

Với vị trí nằm trên con đường huyết mạch Quố lộ 24 của tỉnh với khu vực Quảng Ngãi và hai khu kinh tế lớn của cả nước là Dung Quất và Nhơn Hội, đô thị KonPlong sẽ là hạt nhân phát triển và là trung tâm dịch vụ du lịch phục vụ Khu du lịch sinh thái Măng Đen.

Với những lợi thế trên, UBND tỉnh Kon Tum đã có chủ trương phát triển vùng huyện Măng Đen thành một khu du lịch sinh thái cấp quốc gia, trong đó có đô thị Kom Plông là động lực để thúc đẩy sự phát triển vùng phía Đông của Tỉnh. Chủ trương này đã được Thủ tướng Chỉnh phủ đồng ý tại buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh Kon Tum ngày 18/01/2009, (Thông báo số 35/TB-VPCP ngày 05/02/2009 của Văn phòng Chính phủ).

Ngoài ra, Măng Đen còn có thể trở thành động lực phát triển phía Đông Bắc của tỉnh Kon Tum. Việc lập Quy hoạch xây dựng vùng du lịch sinh thái quốc gia Măng Đen và đô thị Kon Plông còn nhằm bảo vệ và phát huy giá trị thiên nhiên của khu vực, xác định rõ các khu chức năng để quản lý đầu tư và xây dựng tại Măng Đen, làm tiền đề đưa khu vực này thành vùng du lịch sinh thái quốc gia là cần thiết và cấp bách.

Chúng tôi đang cụ thể hóa định hướng phát triển Măng Đen trở thành vùng du lịch sinh thái mang tầm cỡ quốc gia, gắn việc phát triển du lịch và các ngành kinh tế khác với việc phát triển cộng đồng dân cư, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững và giữ gìn văn hóa đặc thù của địa phương. Quy hoạch đợt đầu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030.

Bên cạnh đó, tình đã xác định các kế hoạch, chương trình đầu tư và cơ chế quản lý phù hợp với việc tôn tạo, khai thác các cảnh quan thiên nhiên, tạo cơ sở để đáp ứng các nhu cầu và thu hút dự án đầu tư phát triển vùng du lịch và các khu thắng cảnh. Đây sẽ là cơ sở để thực hiện các quy hoạch cụ thể, khai thác tiềm năng, thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên và phát huy giá trị của vùng du lịch, đồng thời bảo tồn sinh thái và nền văn hóa mang đậm bản sắc của địa phương.

Cơ sở hạ tầng giao thông là yếu tố quan trọng giúp kết nối và đưa khách du lịch về với Măng Đen, tỉnh nhà đã đầu tư cơ sở hạ tầng như thế nào để phục vụ vấn đề này?

Ông Lê Ngọc Tuấn: Kon Tum tọa lạc tại khu vực ngã 3 Đông Dương với các cửa khẩu sang Lào, Campuchia, giáp Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, kết nối trực tiếp với hành lang kinh tế Đông Tây gồm Myanmar – Thái Lan – Lào – Campuchia – Việt Nam. Kon Tum cũng là điểm khởi đầu của trục phát triển kinh tế Bờ Y – Pleiku – Quy Nhơn, cách Đà Nẵng chừng 300 km, cách các khu kinh tế Chu Lai, Dung Quất, Nhơn Hội từ 110 - 160 km.

Do đó, Kon Tum có vị trí chiến lược hết sức quan trọng về quốc phòng, an ninh và là khu vực bảo vệ môi trường sinh thái quan trọng của cả nước. Nếu được đầu tư hạ tầng giao thông kết nối đồng bộ, Kon Tum có thể khai thác hết các thế mạnh về kinh tế nông nghiệp, du lịch, trở thành trung tâm phát triển mới của khu vực Tây Nguyên và duyên hải miền Trung.

Những năm qua, mặc dù hệ thống giao thông đã được chú trọng đầu tư, nâng cấp, phá thế ngõ cụt về giao thông song do địa hình nhiều khu vực ở Kon Tum bị chia cắt mạnh bởi núi cao và sông suối nên việc đi lại rất khó khăn. Hệ thống giao thông của tỉnh đang thiếu hụt cả đường sắt, đường hàng không, trong khi đó việc vận chuyển hàng hóa và đi lại bằng đường thủy cũng không thuận tiện do đặc thù sông suối Tây Nguyên nhỏ và dốc.

Kon Tum kết nối với các tỉnh khác chủ yếu dựa vào đường bộ nên chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Tỉnh Kon Tum hiện chưa có đường cao tốc, tuyến giao thông xương sống chỉ là đường Hồ Chí Minh. Vì vậy rất khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội kết hợp với bảo đảm quốc phòng an ninh.

Tỉnh đã trình Chính phủ đề xuất bổ sung Cảng hàng không Măng Đen vào quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc. Nếu được chấp thuận, dự án sẽ đóng góp thế nào cho sự phát triển của tỉnh?

Ông Lê Ngọc Tuấn: Với những khó khăn trên, trong tháng 9 vừa qua, chúng tôi đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất bổ sung Cảng hàng không Măng Đen vào Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. 

Theo đó, Cảng hàng không Măng Đen dự kiến xây dựng tại thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông, được quy hoạch là sân bay cấp 4E. Đây là sân bay dân dụng kết hợp mục đích quân sự, quốc phòng, quy mô 350 ha với nguồn vốn đầu tư dự kiến khoảng 4.000 tỷ đồng.

Không chỉ đáp ứng nhu cầu đi lại, vận chuyển hàng hóa, hỗ trợ công tác quốc phòng an ninh của một tỉnh biên giới, sân bay Măng Đen được xây dựng và đi vào hoạt động sẽ là động lực quan trọng, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, kết nối Kon Tum với các tỉnh trong khu vực, các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước cũng như kết nối Kon Tum với thế giới. Đây sẽ là dự án động lực của Kon Tum trong giai đoạn 2021 – 2025.

Việc đề xuất xây dựng sân bay tại Măng Đen, Kon Plông dựa trên cơ sở khoa học, thực tiễn cũng như bám sát quy hoạch tỉnh Kon Tum thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 sẽ được trình Thủ tướng Chính phủ trong thời gian tới. 

Kon Tum cũng xác định tập trung đầu tư phát triển du lịch tại khu du lịch Măng Đen. Sân bay Măng Đen dự kiến xây dựng có độ cao cách mực nước biển khoảng 1.200 m, do đó có "tiểu khí hậu" như một Đà Lạt thu nhỏ. Triển khai dự án tại đây sẽ có một số thuận lợi như: có quỹ đất sạch do địa phương quản lý, giao thông kết nối thuận lợi, gần quốc lộ 24 nối Quảng Ngãi với Kon Tum, tốc độ gió thấp. Mặt bằng nơi triển khai dự án bằng phẳng, khối lượng đào đắp không nhiều, thuận tiện cho việc bố trí đường cất hạ cánh.

Theo kế hoạch, sân bay Măng Đen có công suất thiết kế từ 3 - 5 triệu hành khách/năm. Thời gian thực hiện trong 4 năm, từ năm 2023 - 2027. Nếu được Chính phủ đồng ý triển khai, chúng tôi sẽ chọn thiết kế mang đậm bản sắc văn hóa Tây Nguyên cho dự án sân bay này, tạo nên một điểm nhấn kiến trúc thu hút du khách đến Kon Tum.

Ngoài ra, Quốc lộ 24 nối tỉnh Kon Tum và Quảng Ngãi dài trên 168 km (qua Quảng Ngãi 68 km, Kon Tum 100 km) đang được tiến hành. Đây là tuyến giao thông đặc biệt quan trọng, huyết mạch nối các tỉnh Bắc Tây Nguyên với khu công nghiệp Dung Quất, các trung tâm kinh tế, các cảng biển lớn như Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định. Đồng thời, chúng tôi cũng đang nghiên cứu để xây dựng tuyến cao tốc Quảng Ngãi – Măng Đen.

Việc xây dựng sân bay Măng Đen sẽ được triển khai như thế nào?

Ông Lê Ngọc Tuấn: Việc xây dựng sân bay tại Măng Đen là hợp lý, vừa đảm bảo khoảng cách cần thiết với các sân bay lân cận, đồng thời thúc đẩy phát triển du lịch tại khu vực Măng Đen, Kon Plông và các huyện xung quanh. Chưa kể, khi sân bay đi vào hoạt động thì người dân khu vực miền núi phía Tây Quảng Ngãi giáp ranh Kon Tum cũng sẽ hưởng lợi vì thời gian di chuyển tới sân bay của Kon Tum còn gần hơn về trung tâm TP. Quảng Ngãi.

Chúng tôi đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ giao địa phương làm cơ quan có thẩm quyền triển khai thực hiện dự án theo quy định của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Tỉnh sẽ chủ động huy động mọi nguồn lực, kêu gọi và thu hút các nhà đầu tư đủ tiềm lực, kinh nghiệm tham gia dự án. Đến nay đã có một số nhà đầu tư quan tâm, đề xuất triển khai dự án cảng hàng không Măng Đen. Chúng tôi cam kết huy động 100% vốn xã hội hóa để triển khai hiệu quả.

Trên thế giới và ngay cả ở Việt Nam, mô hình sân bay do tư nhân đầu tư đã chứng minh vai trò to lớn trong việc thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển, giải bài toán khó khăn về ngân sách. Chúng tôi cam kết sẽ chỉ giao đất cho những nhà đầu tư đủ năng lực, nhằm triển khai dự án đạt tiến độ và chất lượng đề ra.