Giá trị là gì?

Giá trị là gì?

Giá trị (value) là khái niệm dùng để chi giá trị trao đổi hay giá trị kinh tế của một tài sản hay sản phẩm.

Trước đây các nhà kinh tế nhu Adam Smith và Ricardo nhấn mạnh rằng giá trị trao đổi của một tài sản hay sản phẩm được tính bằng lượng lao động cần thiết để sản xuất ra nó. Như vậy, các nhà kinh tế cổ điển cho rằng tăng chi phí cung ứng dài hạn - tức số tiền trả cho các nhân tố sản xuất tạo thành giá trị hàng hóa.

Nhưng sau đó, các nhà kinh tế như Marshall và Wiliam Jevons lại cho rằng ích lợi của một sản phẩm đối với người tiêu dùng cũng cần được xem xét. Hiện nay, các nhà kinh tế cho rằng cả các yếu tố cung và các yếu tố cầu đều có ý nghĩa quan trọng trong quá trịnh xác định giá trị một sản phẩm.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Phân biệt giá trị với các khái niệm khác

Các-mác cho rằng sản phẩm lao động mang giá trị sử dụng và giá trị tiềm năng - phần giá trị của sản phẩm dôi dư mà cá thể tạo ra chúng nhưng không tiêu thụ hết. Khi tham gia vào quá trình trao đổi giá trị sử dụng giãn rộng ra phần giá trị tiềm năng và tạo thành giá trị trao đổi.

Có thể hiểu rằng, giá trị trao đổi vẫn chỉ là giá trị sử dụng trong quy mô xã hội, ở đó diễn ra sản xuất hàng hóa và trao đổi hàng hóa. Giá trị sử dụng được biểu hiện bằng tiền nếu xã hội áp dụng định chế tiền tệ, đó là giá cả. Xuất phát từ đây ý nghĩ về quy luật giá trị, hay là "giá cả xoay quanh giá trị". Có thể suy ra rằng sự chênh lệch giữa giá trị và giá cả chính là phần giá trị tiềm năng.

Như vậy phạm trù giá trị không chỉ thu hẹp trong phạm vi trao đổi vì giá trị tiềm năng chưa thuộc quan hệ trao đổi. Nghĩa là không thể phân định được ranh giới giữa giá trị kinh tế, theo Mác và những nhà kinh tế học cổ điển khác, và giá trị nói chung.