HoREA: Đánh thuế VAT đối với chuyển quyền sử dụng đất là thuế chồng thuế

Trong Dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất bỏ quy định chuyển quyền sử dụng đất không chịu thuế giá trị gia tăng - VAT (khoản 6, Điều 5, Luật Thuế giá trị gia tăng) để chuyển sang chịu thuế với mức thuế suất thông thường 10%.

Đồng thời, Bộ cũng đề xuất bỏ quy định giá tính thuế VAT đối với hoạt động kinh doanh bất động sản được trừ giá chuyển quyền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp ngân sách nhà nước tại điểm h khoản 1 Điều 7 Luật Thuế giá trị gia tăng.

Đối với đề xuất này, HoREA cho rằng việc quy định chuyển quyền sử dụng đất không thuộc đối tượng chịu thuế VAT là hoàn toàn đúng về mặt luật pháp, phù hợp với tình hình thực tiễn và có lý có tình, nhất là trong trường hợp chuyển nhượng nhà ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất.

"Bởi lẽ, tiền sử dụng đất dự án nhà ở là một khoản thu ngân sách nhà nước (gần tương tự như một khoản thuế) mà chủ dự án đã nộp; khi bán nhà ở kèm theo chuyển quyền sử dụng đất thì chủ dự án không phải nộp thuế VAT (nghĩa là người mua nhà không phải trả thêm khoản thuế này) theo quy định tại khoản 6 điều 5 Luật Thuế giá trị gia tăng.

"Nay, dự thảo Luật dự kiến áp dụng thuế VAT khi chuyển quyền sử dụng đất thì sẽ dẫn đến tình trạng ‘thuế chồng thuế’, làm tăng giá bán nhà mà người mua phải gánh thêm", HoREA nhận xét.

Về dự kiến của Bộ Tài chính nâng thuế suất thuế VAT với phương án 1 (từ 10% lên 12%) và phương án 2 (tăng theo lộ trình lên 12% kể từ ngày 1/1/2019 và 14% từ ngày 1/1/2021). HoREA cho rằng nên giữ mức thuế 10% từ nay đến năm 2021.

Lý do là các nước ASEAN vẫn đang duy trì thuế suất tương tự hoặc thấp hơn (Indonesia, Lào, Campuchia có thuế suất VAT 10%; Singapore 7%; Thái Lan 5%). Ngoài ra, lĩnh vực bất động sản - đặc biệt là nhà ở - sử dụng hàng ngàn sản phẩm của hơn 90 ngành sản xuất, thi công xây dựng, kinh doanh, dịch vụ, do đó việc đề xuất tăng thuế VAT lên 12% kể từ ngày 1/1/2019 sẽ dẫn đến mặt bằng giá nguyên nhiên vật liệu, nhận thầu thi công, nhân công... tăng lên khiến giá bán nhà tăng lên.

Hiệp hội cũng bày tỏ sự nhất trí với đề xuất bổ sung quy định về khống chế chi phí lãi vay của Bộ Tài chính. Theo đó, doanh nghiệp không được tính vào chi phí được trừ đối với phần chi trả lãi vay của khoản vay vượt quá nhiều lần vốn chủ sở hữu.

Tuy nhiên, HoREA cho rằng có sự không công bằng trong quy định của Bộ. Bởi tỷ lệ vốn vay/vốn chủ sở hữu áp dụng cho tổ chức tín dụng rất cao (12:1) trong khi các lĩnh vực khác lại khá thấp (lĩnh vực sản xuất là 5:1, các lĩnh vực còn lại là 4:1)

Ngoài ra, theo quy định của Luật kinh doanh bất động sản, đối với các dự án nhà ở từ 20ha trở lên thì vốn chủ sở hữu tối thiểu là 15% vốn đầu tư, như vậy chủ đầu tư có thể phải vay đến 85% - tương đương 5,7 lần vốn chủ sở hữu.

Do vậy, Hiệp hội kiến nghị xếp hoạt động kinh doanh bất động sản vào lĩnh vực sản xuất và lĩnh vực sản xuất thì được áp dụng tỷ lệ vốn vay gấp 6 lần vốn chủ sở hữu (6:1). Các lĩnh vực còn lại áp dụng tỷ lệ 5:1.