Jack Ma trở thành hình mẫu khởi nghiệp tại Trung Quốc như thế nào?
Hà Thu -
12/09/2018 07:34 (GMT+7)
Trước khi nổi tiếng toàn cầu, Jack Ma chỉ là một giáo viên tiếng Anh, cố gắng thuyết phục bạn bè rằng ngày nào đó, họ sẽ mua đồ trên internet.
Ông chủ Alibaba - Jack Ma.
Ông chủ Alibaba - Jack Ma hiện là người giàu nhất Trung Quốc, với 39, 1 tỷ USD tài sản, và là diễn giả được chào đón tại nhiều sự kiện quốc tế, như Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos. Và dù chỉ một năm sau, Jack Ma không còn là lãnh đạo Alibaba nữa, di sản của ông sẽ còn tồn tại rất lâu.
Jack Ma đã làm được nhiều điều hơn là chỉ gây dựng một đế chế thương mại điện tử. Tầm nhìn của ông đã thay đổi cả Trung Quốc.
Ông đã chứng minh được một doanh nghiệp tư nhân, có ý tưởng đột phá vẫn có thể phát triển mạnh trong một nền kinh tế bị kiểm soát chặt. Thành công của ông cũng giúp ngành công nghệ Trung Quốc cạnh tranh với Thung lũng Silicon, giúp nền kinh tế này dần tiến tới vượt qua Mỹ.
“Ông ấy là hình mẫu cho thế hệ chúng tôi”, Peiran Wei (36 tuổi) cho biết. Anh tự tin đồng sáng lập một hãng công nghệ nhỏ có tên VideoUp, chủ yếu nhờ ảnh hưởng của Jack Ma và Alibaba.
Câu chuyện cá nhân của Jack Ma còn trở thành huyền thoại trong trường học Trung Quốc. Ông sinh năm 1964 trong một gia đình nghèo ở Hàng Châu, học tiếng Anh bằng cách dẫn khách du lịch tham quan quanh thành phố.
Sau một thời gian làm giáo viên, Jack Ma chuyển hướng kinh doanh. Năm 1999, ông thành lập Alibaba cùng 17 người khác. Ông cho biết mình không phải người sành công nghệ nhất, cũng không không minh nhất. Tuy nhiên, ông đã chứng minh được mình là một lãnh đạo truyền được cảm hứng cho nhân viên, sẵn sàng cạnh tranh với đối thủ ngoại và tạo ra tầm nhìn hiện đại hóa nền kinh tế Trung Quốc.
“Những người thông minh cần một kẻ ngốc lãnh đạo họ”, Jack Ma nói, “Bạn sẽ chiến thắng dễ dàng hơn nếu có những người có góc nhìn khác nhau”.
Alibaba đã mang thương mại điện tử đến những ngôi làng xa xôi của Trung Quốc, sau đó mở rộng mảng kinh doanh sang trí tuệ nhân tạo, chăm sóc sức khỏe và phim Hollywood. Chưa đầy 20 năm sau khi thành lập, công ty này đã có vốn hóa hơn 420 tỷ USD - cao nhất châu Á. Cách tiếp cận và dung hòa giữa việc kinh doanh và chính sách quản lý tại Trung Quốc của Jack Ma đã mở đường cho làn sóng khởi nghiệp mới tại Trung Quốc
“Ông ấy thành lập công ty với 18 người, trong một căn hộ. Thậm chí bây giờ, mỗi lần đi qua đó, tôi đều nhớ ngay đến ông ấy”, Wei cho biết, “Nó là một căn chung cư cũ, nhưng vẫn khiến tôi hào hứng”.
Một trong những người đầu tiên nhìn ra tiềm năng của Jack Ma là ông chủ SoftBank - Masayoshi Son. Ông đã đầu tư 20 triệu USD vào Alibaba năm 2000 và hiện nắm số cổ phần trị giá 120 tỷ USD tại đây.
“Ông ấy không có kế hoạch kinh doanh, cũng chưa có doanh thu. Nhưng ánh mắt ông ấy rất kiên định. Từ dáng đi, tôi đã có thể kết luận ông ấy là một lãnh đạo tài ba”, Son cho biết trong một buổi phỏng vấn.
Việc Alibaba huy động được số tiền kỷ lục - 25 tỷ USD trong IPO năm 2014 là lời nhắc nhở các nhà đầu tư mạo hiểm, rằng họ hoàn toàn có thể kiếm cả gia tài từ các startup Trung Quốc.
Hồi tháng 7, hãng smartphone Trung Quốc - Xiaomi huy động được 4, 7 tỷ USD sau khi IPO ở Hong Kong. Giá trị các vụ đầu tư mạo hiểm tại Trung Quốc tăng từ 4, 4 tỷ USD năm 2013 lên 62, 6 tỷ USD năm 2017, theo hãng nghiên cứu Preqin. Năm nay, Trung Quốc còn có khả năng vượt Mỹ về cả số IPO và số vốn đầu tư mạo hiểm huy động được.
“Môi trường khởi nghiệp tại Trung Quốc sẽ không như ngày nay nếu không có Jack Ma”, William Bao Bean tại công ty đầu tư mạo hiểm SOSV cho biết, “Sự nổi tiếng của Jack Ma và thành công của Alibaba đã giúp khởi nghiệp trở thành một lựa chọn nghề nghiệp được chấp nhận rộng rãi hơn, góp phần hình thành một trong những thị trường công nghệ lớn nhất thế giới”.
Jack Ma không chỉ thành công về kinh doanh. Ông còn phá vỡ khuôn mẫu về một lãnh đạo doanh nghiệp Trung Quốc - thường là những ông chủ ít khi lên hình của các công ty quốc doanh lớn như PetroChina hay China Mobile. Jack Ma từng ăn mặc và nhảy như Michael Jackson. Ông còn đội mũ lông chim và hát trong tiệc của công ty.
“Với rất nhiều người, ông ấy chính là bộ mặt của Internet Trung Quốc”, Bean kết luận.
(VNF) - Ông Nhâm Hà Hải, CEO kiêm người đại diện theo pháp luật của Công ty Cổ phần Chứng khoán An Bình (ABS), vừa bất ngờ nộp đơn xin thôi việc theo nguyện vọng cá nhân, kết thúc gần ba năm dẫn dắt công ty.
(VNF) - Ông Phạm Thiếu Hoa, Chủ tịch Công ty cổ phần Vinhomes vừa được bổ nhiệm là Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed
(VNF) - Ngày 17/10/2025, trong không gian trang trọng với sự tham dự của hơn 400 khách mời quốc tế, đại diện Chính phủ Singapore, các doanh nhân ASEAN và truyền thông quốc tế, giải thưởng danh giá Doanh nhân Xuất sắc ASEAN - ASEAN Entrepreneurial Excellence Award 2025 đã tôn vinh Anh hùng Lao động Thái Hương của Việt Nam “với tầm nhìn truyền cảm hứng mạnh mẽ về thực phẩm sạch, an toàn, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục chất lượng cao không chỉ ở Việt Nam mà còn đang ngày càng mở rộng ra thế
(VNF) - Từ một ca sĩ trẻ bước ra từ dòng nhạc đồng quê, Taylor Swift đã trở thành biểu tượng của kỷ nguyên nghệ sĩ tự chủ, nơi tài năng, chiến lược và bản lĩnh kinh doanh hòa quyện thành sức mạnh định hình cả một nền công nghiệp.
(VNF) - Trong môi trường kinh doanh khốc liệt, bà Lâm Thúy Ái – Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Sản xuất – Thương mại Mebipha chọn con đường sản xuất – thương mại, lĩnh vực đòi hỏi bản lĩnh và kỷ luật cao. Hơn hai thập kỷ điều hành doanh nghiệp, bà không nói nhiều về bình đẳng giới mà chứng minh bằng hành động và kết quả. Câu chuyện của bà là lát cắt điển hình về vai trò phụ nữ trong thương trường Việt: từ hoài nghi đến khẳng định bằng năng lực và sự bền bỉ. Nhân Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10, VietnamFi
(VNF) - Trong cuộc trò chuyện cùng VietnamFinance, Doanh nhân Nguyễn Ngọc Mỹ - Phó Chủ tịch Tập đoàn Alphanam đã chia sẻ về tư duy lãnh đạo của một nữ doanh nhân thế hệ mới. Cô chọn sự hài hòa giữa công việc và gia đình, giữa toàn cầu và bản sắc Việt, giữa lý trí của người lãnh đạo và cảm xúc của người phụ nữ.
(VNF) - Trong hành trình vừa quản lý quỹ đầu tư, khởi nghiệp, vừa nuôi dạy con cái, doanh nhân - nhà đầu tư Thái Vân Linh chia sẻ cách bà cân bằng giữa nhiều vai trò, vượt qua áp lực và xây dựng nền tảng gia đình vững chắc. Bà tin rằng thành công không chỉ nằm ở kết quả, mà ở khả năng hiện diện đầy đủ trong từng vai trò của cuộc sống.
(VNF) - Nữ doanh nhân Trương Lý Hoàng Phi cho rằng trong kỷ nguyên mới, phụ nữ Việt Nam không chỉ là người tham gia mà sẽ góp phần định hình những giá trị mới bằng trí tuệ, bản lĩnh và sự nhân văn.
Trong khi Ngân Collagen quảng cáo mình là bà chủ thương hiệu mỹ phẩm lớn, Lê Trung cũng tự giới thiệu là chủ tịch công ty thiết kế. Cả hai luôn xuất hiện với hình ảnh xa hoa.
(VNF) - Hà Anh nhìn nhận việc phát triển tri thức, kỹ năng và phong cách sống như một chiến lược đầu tư lâu dài. Theo cô, phụ nữ thành công là người biết quản lý tài nguyên quý nhất của mình – thời gian, năng lượng và tri thức – để sinh lời và mang lại giá trị cho cuộc đời.
(VNF) - Sau gần 30 năm làm việc tại Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta (Fimex, HoSE: FMC), ông Phạm Hoàng Việt, Tổng giám đốc, đã nộp đơn xin nghỉ việc từ ngày 31/12/2025.
(VNF) - Không chỉ là câu chuyện tình yêu, đám cưới này còn được ví như “liên minh quyền lực” giữa hai họ lớn trong giới kinh doanh Việt Nam. Một bên là thế lực trụ cột trong lĩnh vực bán lẻ, bất động sản và dịch vụ; bên kia là đế chế kế thừa từ ngành dệt may truyền thống vươn lên tầm tập đoàn đa ngành.
(VNF) - Thông tin về đám cưới sắp tới của Hoa hậu Việt Nam 2020 Đỗ Thị Hà đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của công chúng. Không chỉ bởi cô là một trong những hoa hậu kín tiếng nhất showbiz, mà còn vì thân thế của vị hôn phu – thiếu gia Nguyễn Viết Vương, người đang nắm giữ vai trò quan trọng tại Tập đoàn Sơn Hải, doanh nghiệp nổi tiếng trong lĩnh vực xây dựng hạ tầng giao thông.
(VNF) - Cùng với Shark Bình (Nguyễn Hòa Bình), doanh nhân Đào Minh Phú – cựu Tổng Giám đốc Tập đoàn NextTech – vừa bị khởi tố với cáo buộc “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”. Sự việc thu hút dư luận không chỉ bởi quy mô tài chính của dự án AntEx/VNDT, mà còn bởi hành trình thăng trầm của một gương mặt từng được xem là “người kế nhiệm” của Shark Bình trong hệ sinh thái NextTech.
(VNF) - Ngân 98 chỉ đạo hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả thông qua doanh nghiệp “vỏ bọc” và lợi dụng hình thức “hàng tặng kèm” tuồn thực phẩm giả ra thị trường.
(VNF) - Chia sẻ với VietnamFinance nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10), ông Phạm Hồng Điệp - Chủ tịch Công ty Cổ phần SHINES bày tỏ: đã đến lúc doanh nhân không chỉ làm kinh tế, mà còn phải tham gia kiến tạo chính sách, đồng hành cùng chính quyền và giới khoa học trong “vòng tuần hoàn tri thức.
(VNF) - Nổi tiếng với biệt danh Shark (cá mập) khi tham gia game show truyền cảm hứng khởi nghiệp, nhưng sau đó chính các doanh nhân này lại dính vào vòng lao lý.
(VNF) - Ông Mai Hữu Tín - Chủ tịch Tập đoàn U&I, cho rằng tinh thần của Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân đang mở ra một giai đoạn mới, nơi nhà nước và doanh nghiệp cùng phối hợp hành
động. Đây chính là “thời điểm đẹp nhất” để các doanh nhân trẻ nắm bắt cơ hội, khẳng định vai
trò, đưa khát vọng khởi nghiệp và cống hiến của mình vào những dự án cụ thể, góp phần hiện
thực hóa mục tiêu xây dựng một nền kinh tế tư nhân mạnh mẽ, độc lập và hội nhập toàn cầu
(VNF) - 39 năm doanh nghiệp, 35 năm luật sư, 20 năm ngân hàng, 13 năm trọng tài viên VIAC, đó là một tổng kết ngắn gọn nhưng đầy sức nặng về luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI. Ông là một trong những luật sư hàng đầu về doanh nghiệp - ngân hàng và cũng là một cá tính đặc biệt trong giới luật gia Việt Nam.
(VNF) - Ông Nhâm Hà Hải, CEO kiêm người đại diện theo pháp luật của Công ty Cổ phần Chứng khoán An Bình (ABS), vừa bất ngờ nộp đơn xin thôi việc theo nguyện vọng cá nhân, kết thúc gần ba năm dẫn dắt công ty.
(VNF) - Dự án Vinhomes Wonder City do Vingroup làm chủ đầu tư có diện tích 133ha, tổng vốn đầu tư khoảng 18.400 tỷ đồng, là một trong những dự án nhà ở lớn nhất khu tây Hà Nội triển khai trong năm 2025.