Kỷ nguyên lãi suất cao mang lại 1.100 tỷ USD 'lợi nhuận bất ngờ' cho các ngân hàng Mỹ

Theo đánh giá dữ liệu của Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang Mỹ, các ngân hàng nhận được lợi nhuận cao hơn cho khoản tiền gửi của họ tại Fed nhưng vẫn giữ lãi suất thấp hơn đối với nhiều người gửi tiết kiệm.

Trong khi lãi suất của một số tài khoản tiết kiệm được tăng theo mục tiêu của Fed là hơn 5%, thì phần lớn người gửi tiền, đặc biệt là những người gửi tiền tại các ngân hàng lớn nhất như JPMorgan Chase và Bank of America, lại nhận được ít hơn nhiều.

Vào cuối quý II, trung bình một ngân hàng Mỹ đang trả lãi cho người gửi tiền ở mức lãi suất hàng năm chỉ 2,2%, theo dữ liệu quản lý bao gồm các tài khoản không trả lãi suất. Con số này cao hơn mức 0,2% mà họ đã trả cách đây 2 năm nhưng thấp hơn nhiều so với mức lãi suất qua đêm 5,5% của Fed mà chính các ngân hàng có thể nhận được.

Theo dữ liệu này, tại JPMorgan và Bank of America, lãi suất tiền gửi hàng năm lần lượt là 1,5% và 1,7%.

Theo tính toán của FT, những khoản thanh toán thấp hơn cho người gửi tiền đã tạo ra 1.100 tỷ USD tiền lãi vượt mức cho các ngân hàng, tương đương khoảng một nửa tổng số tiền mà các ngân hàng kiếm được trong thời gian đó.

Điều này hoàn toàn trái ngược với châu Âu, nơi một số chính phủ áp dụng thuế lợi tức phụ thu (windfall tax) đối với các ngân hàng được hưởng lợi từ lãi suất cao hơn.

Fed đã thắt chặt lãi suất chính sách chính của mình trong tuần trước khi cắt giảm 50 điểm cơ bản, đưa lãi suất cơ bản về ngưỡng 4,75 - 5%. Một số ngân hàng Mỹ đã tìm cách chuyển các khoản cắt giảm cho người gửi tiền càng nhanh càng tốt, một động thái sẽ củng cố biên lợi nhuận của họ.

Vài giờ trước khi Fed cắt giảm lãi suất vào ngày 18/9, Citi đã nói với các nhân viên tại ngân hàng tư nhân của mình, nơi mà những khách hàng giàu có thường được hưởng lãi suất ưu đãi, rằng nếu ngân hàng trung ương Mỹ cắt giảm lãi suất nửa phần trăm thì ngân hàng cũng sẽ làm như vậy đối với lãi suất đối với các tài khoản thanh toán 5% trở lên, theo một người hiểu rõ vấn đề này.

Tại JPMorgan, các chủ ngân hàng đã được thông báo rằng các khách hàng có 10 triệu USD tiền mặt trở lên sẽ thấy lãi suất tiết kiệm của họ bị cắt giảm 50 điểm cơ bản và các đợt cắt giảm trong tương lai sẽ diễn ra phù hợp với các hành động của Fed.

Ông Chris McGratty, giám đốc nghiên cứu ngân hàng Mỹ tại KBW, cho biết do Fed cắt giảm lãi suất, các ngân hàng "chắc chắn" sẽ có "khả năng giảm chi phí tiền gửi". "Tôi nghĩ mức độ quyết liệt sẽ khác nhau tùy theo từng ngân hàng", ông Chris nhận định.

Một báo cáo đầu năm nay từ Hiệp hội Quản lý Rủi ro đã so sánh các ngân hàng với các trạm xăng, thường nhanh chóng tăng giá và chậm giảm giá. Ngược lại, các ngân hàng chậm tăng lãi suất mà họ cung cấp cho các khoản tiền gửi và tài khoản tiết kiệm nhưng nhanh chóng cắt giảm ngay khi Fed hạ lãi suất.

Khi Fed bắt đầu thắt chặt chính sách tiền tệ vào tháng 3/2022, nhiều nhà phân tích dự đoán rằng sự cạnh tranh từ các công ty công nghệ tài chính mới và việc người tiêu dùng ngày càng dễ dàng chuyển tiền mặt sẽ buộc các ngân hàng phải chia sẻ nhiều hơn mức lãi suất cao hơn cho người gửi tiền.

Nhưng tính toán của FT cho thấy họ có thể giữ lại phần lớn lợi ích, mặc dù ít hơn một chút so với các chu kỳ thắt chặt trước đây của Fed.

Nhìn chung, các ngân hàng Mỹ đã thu được khoảng 2/3 lợi ích từ mức lãi suất cao hơn của Fed từ tháng 3/2022 cho đến giữa năm nay, theo tính toán của FT dựa trên dữ liệu mới nhất có sẵn.

Lần gần nhất Fed tăng lãi suất là từ đầu năm 2016 đến đầu năm 2019, các ngân hàng Mỹ đã hưởng lợi 77%.

Mặc dù Fed hiện đã bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ, cổ phiếu ngân hàng đã phản ứng tích cực vào cuối tuần trước khi các nhà đầu tư đặt cược rằng lãi suất thấp hơn và nền kinh tế tương đối lành mạnh sẽ tạo ra nhiều nhu cầu vay vốn hơn và thúc đẩy hoạt động giao dịch ngân hàng đầu tư.

Windfall profits ("lợi nhuận bất ngờ" hay "lợi nhuận trời cho") là một thuật ngữ nhằm chỉ khoản thu nhập cao hoặc dồi dào bất thường, đột ngột có được nhờ may mắn. Lợi nhuận bất ngờ được định nghĩa là lợi nhuận vượt quá 10% so với mức trung bình trong bốn năm trước đó.

windfall tax (thuế lợi tức phụ thu) là mức thuế cao hơn đối với lợi nhuận phát sinh từ khoản thu nhập bất ngờ của một công ty hoặc ngành công nghiệp cụ thể.