‘Kỷ nguyên web mới’: Sam Altman đốt tiền, tham vọng định hình tương lai Internet

Ba năm trước, OpenAI vẫn chỉ là một phòng nghiên cứu trí tuệ nhân tạo ít người biết đến bên ngoài Thung lũng Silicon. Nhưng kể từ khi ChatGPT ra mắt vào tháng 11/2022, công ty này đã trở thành biểu tượng của cuộc bùng nổ AI toàn cầu, khiến các gã khổng lồ công nghệ khác phải dè chừng, còn CEO Sam Altman trở thành cái tên quen thuộc trong giới công nghệ lẫn chính trị.

ChatGPT không chỉ trò chuyện; nó viết ứng dụng, lập kế hoạch du lịch, thậm chí duyệt web và mua sắm thay người dùng. Giờ đây, OpenAI đang mở rộng sang nhiều lĩnh vực - từ thương mại điện tử, giáo dục đến dịch vụ công - với tham vọng biến ChatGPT thành một nền tảng toàn diện chứ không chỉ là một ứng dụng trò chuyện đơn thuần.

Tại hội nghị nhà phát triển vừa diễn ra hôm thứ Hai, OpenAI công bố hàng loạt kế hoạch nhằm đưa ChatGPT trở thành trung tâm của trải nghiệm Internet thế hệ mới.

Chi tỷ USD cho “xương sống” của kỷ nguyên AI

Sự mở rộng chóng mặt của OpenAI không chỉ nằm ở phần mềm. Công ty đang đầu tư hàng tỷ USD để xây dựng cơ sở hạ tầng vật lý phục vụ cho tương lai AI – từ các siêu trung tâm dữ liệu đến năng lực xử lý khổng lồ.

Trong thương vụ lớn nhất được công bố đầu tuần, OpenAI xác nhận sẽ đầu tư vào 6 gigawatt công suất trung tâm dữ liệu sử dụng chip AMD – một động thái được xem là nỗ lực đa dạng hóa sau các thỏa thuận với Nvidia và Oracle.

Chủ tịch Greg Brockman cho biết: “Chúng tôi cần càng nhiều năng lực tính toán càng tốt”.

Đầu năm nay, OpenAI cùng Oracle và SoftBank lập liên doanh Stargate, dự kiến đầu tư tới 500 tỷ USD để phát triển hạ tầng AI tại Mỹ. Dự án đầu tiên – trung tâm dữ liệu rộng hơn hơn 90 nghìn mét vuông – đang được xây dựng tại Abilene, Texas, với các địa điểm tiếp theo ở New Mexico và vùng Trung Tây.

Tháng 7, OpenAI tiếp tục ký thỏa thuận trả 300 tỷ USD trong 5 năm cho Oracle để mở rộng năng lực trung tâm dữ liệu của Stargate.

Song song đó, công ty còn đạt được thỏa thuận với Nvidia: mua lượng chip đủ để vận hành 10 gigawatt năng lực điện toán AI, đổi lại khoản đầu tư 100 tỷ USD từ nhà sản xuất chip hàng đầu thế giới.

Dù Nvidia vẫn là đối tác hạ tầng chủ chốt, thương vụ với AMD cho thấy OpenAI không muốn “đặt tất cả trứng vào một giỏ”.

Ngoài Mỹ, OpenAI còn ký kết các thỏa thuận phát triển hạ tầng AI tại Anh và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, mở rộng quy mô ra toàn cầu.

Giống như cách Google, Amazon và Meta từng xây dựng nên “xương sống” của Internet hiện đại – với công cụ tìm kiếm, thương mại điện tử và mạng xã hội – OpenAI đang làm điều tương tự cho kỷ nguyên AI.

Theo Altman, ChatGPT hiện có 800 triệu người dùng hoạt động hàng tuần – một con số đáng kinh ngạc chỉ sau ba năm.

OpenAI muốn người dùng hoàn thành mọi việc trực tuyến mà không cần rời khỏi ChatGPT. Trong tương lai gần, người dùng có thể tạo danh sách phát Spotify, tìm nhà trên Zillow, hay thanh toán trực tiếp qua công cụ Instant Checkout mà không cần mở trình duyệt khác.

Ứng dụng ChatGPT cũng vừa bổ sung chế độ học tập (Study Mode) dành cho học sinh – cho phép cá nhân hóa câu trả lời và bài học. Trong khi đó, ứng dụng Sora 2 lại hướng đến cạnh tranh với TikTok và Meta bằng luồng video ngắn do AI tạo ra.

Không dừng ở phần mềm, OpenAI còn đang hợp tác với Jony Ive – cựu giám đốc thiết kế của Apple – để phát triển thiết bị phần cứng AI mới. Dù chi tiết còn ít, giới phân tích dự đoán đây có thể là thiết bị thay thế smartphone trong tương lai.

Hướng đi của OpenAI hiện tại được ví như hành trình của Google hai thập kỷ trước. Khi đó, Google xây dựng “đế chế tìm kiếm”, rồi mở rộng sang mọi lĩnh vực từ điện thoại, hệ điều hành đến nghiên cứu y học.

Theo chuyên gia Thomas Thiele từ hãng tư vấn Arthur D. Little: “Google đã trở thành một tập đoàn có mặt ở mọi ngóc ngách của Internet. OpenAI cũng đang đi theo con đường tương tự – mở rộng tầm ảnh hưởng của mình”.

Thách thức lớn: Cần tiền, rất nhiều tiền

Nhưng để biến tham vọng thành hiện thực, OpenAI phải giải bài toán khó nhất: tiền đâu để duy trì tốc độ tăng trưởng?

Công ty hiện được định giá khoảng 500 tỷ USD, song chưa có lợi nhuận. Theo trang The Information, chỉ trong nửa đầu năm 2025, OpenAI đã lỗ hoạt động 7,8 tỷ USD, chủ yếu do chi phí trung tâm dữ liệu tăng vọt.

Sự cạnh tranh cũng ngày càng khốc liệt. OpenAI phải đối đầu với Meta, Google và Microsoft – những “ông lớn” sở hữu hệ sinh thái sẵn có, giúp họ dễ dàng tích hợp AI vào các dịch vụ như Gmail, Google Docs hay Microsoft Office.

“Cuộc đua không còn là ChatGPT đấu Copilot, mà là ChatGPT đối đầu cả ‘gói Microsoft’, Giáo sư Daniel Keum của Trường Kinh doanh Columbia nhận định.

Theo ông, việc hợp tác chặt chẽ với các hãng chip để duy trì mô hình ngôn ngữ lớn tiên tiến nhất (LLM) là lợi thế chiến lược duy nhất giúp OpenAI cạnh tranh trong dài hạn.

Theo giới đầu tư, chiến lược của OpenAI giống với các “ông lớn công nghệ” đầu thế kỷ 21: chi mạnh trước, tìm cách kiếm tiền sau.

“Đây là bài toán con gà – quả trứng. Nhu cầu thực tế chưa thể đo lường, nhưng càng tùy biến ChatGPT cho các tác vụ như mua sắm hay học tập, càng nhiều người sẽ dùng nó”, nhà đầu tư William Lee từ SuRo Capital nói với CNN.

Cách tiếp cận này từng giúp Google, Meta và Amazon thống trị Internet. OpenAI đang đặt cược rằng lịch sử sẽ lặp lại, và rằng khoản đầu tư khổng lồ hôm nay sẽ mang lại lợi nhuận mai sau.

“Doanh thu từ AI đang tăng nhanh hơn bất kỳ sản phẩm nào trong lịch sử. Tất cả năng lực tính toán này đều xứng đáng, vì cuối cùng doanh thu sẽ đến”, Chủ tịch Greg Brockman khẳng định trên Bloomberg.

Nếu Google từng thay đổi cách con người tìm kiếm thông tin, thì OpenAI muốn thay đổi cách chúng ta sử dụng toàn bộ Internet.

Với ChatGPT dần trở thành nền tảng trung tâm của thế giới số – từ công cụ học tập, mua sắm, sáng tạo nội dung đến thiết bị phần cứng thông minh – OpenAI không chỉ đang xây dựng sản phẩm, mà đang kiến tạo kỷ nguyên web mới do AI điều khiển.

Và dù hành trình này tốn kém, đầy rủi ro, Sam Altman rõ ràng tin rằng: đây là canh bạc lớn nhất – và đáng giá nhất – trong lịch sử công nghệ hiện đại.