Làm rõ thêm cơ chế gỡ khó cho 8 dự án BOT giao thông
Bảo Như -
24/09/2023 15:50 (GMT+7)
Hàng loạt nội dung quan trọng liên quan giải pháp xử lý bất cập tại 8 dự án BOT đường bộ tiếp tục được Bộ Giao thông Vận tải giải trình, làm rõ để trình các cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Lợi ích hài hòa, khó khăn chia sẻ
Theo thông tin của Báo Đầu tư, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) vừa có Công văn số 10346/BC-BGTVT gửi Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó thủ tướng Trần Hồng Hà để báo cáo về việc tiếp thu, giải trình ý kiến các bộ, ngành về giải pháp xử lý khó khăn, bất cập tại các dự án BOT giao thông.
Trước đó, vào cuối tháng 4/2023, Bộ GTVT đã có Tờ trình số 4405/TTr-BGTVT trình Chính phủ về giải pháp xử lý khó khăn, bất cập tại một số dự án BOT.
Thực hiện chỉ đạo của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà, Bộ GTVT đã có văn bản lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan về các nội dung đề xuất tại Tờ trình số 4405/TTr-BGTVT.
Ông Nguyễn Danh Huy, Thứ trưởng Bộ GTVT cho biết, tính đến ngày 9/8/2023, Bộ GTVT đã nhận được văn bản tham gia ý kiến của Thanh tra Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp và Bộ Công an.
Trên cơ sở Tờ trình số 4405/TTr-BGTVT và nội dung tiếp thu, giải trình, làm rõ ý kiến tham gia của các bộ, ngành liên quan nêu trên, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ thông qua nội dung báo cáo giải pháp xử lý khó khăn, bất cập đối với dự án đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông theo hình thức BOT và chủ trương xử lý khó khăn, bất cập đối với 8 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý.
Để thực hiện nguyên tắc “lợi ích hài hòa, khó khăn chia sẻ” khi xử lý khó khăn, vướng mắc dự án BOT giao thông, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng cung cấp tín dụng có giải pháp phù hợp đối với các dư án BOT, như cho phép ngân hàng khoanh nợ, giữ nguyên nhóm nợ; giảm lãi suất vốn vay đối với các khoản vay tín dụng..., đặc biệt là đối với các dự án chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, nhằm giảm mức vốn thanh toán của nhà nước.
Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng kiến nghị Chính phủ xem xét báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về nguyên tắc, giải pháp xử lý khó khăn, vướng mắc tại dự án BOT giao thông để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong tổ chức thực hiện; cho ý kiến về giải pháp xử lý khó khăn, bất cập đối với 8 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý.
“Đối với vốn nhà nước để xử lý khó khăn, bất cập đối với 8 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý, Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ GTVT cân đối nguồn vốn phù hợp, báo cáo Thủ tướng thông qua, báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định làm cơ sở để triển khai thực hiện”, Công văn số 10346/BC-BGTVT ghi rõ.
Được biết, các nội dung chính được đề cập tại Tờ trình số 4405/TTr-BGTVT gồm việc đánh giá kết quả huy động nguồn lực đầu tư theo phương thức PPP ngành GTVT; khó khăn, bất cập của dự án BOT giao thông: dự án do Bộ GTVT quản lý, dự án do địa phương quản lý, nguyên nhân dẫn đến khó khăn, bất cập và trách nhiệm của các tập thể, cá nhân liên quan; cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý, nguyên tắc và giải pháp tổng thể để xử lý các vướng mắc của các dự BOT của địa phương và Trung ương; các phương án xử lý cụ thể đối với 8 dự án BOT đường bộ do Bộ GTVT là cơ quan có thẩm quyền.
Tuy nhiên, theo ông Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình đường bộ Việt Nam, nội dung được các nhà đầu tư quan tâm nhất là danh sách 8 dự án BOT được đề xuất và phương án xử lý cụ thể cho từng dự án.
Cụ thể, có 5 dự án được đề xuất chấm dứt hợp đồng trước hạn, thanh toán chi phí cho nhà đầu tư, gồm: dự án BOT Cầu đường sắt Bình Lợi và Cải tạo luồng sông Sài Gòn; dự án BOT Đường vành đai phía Tây TP. Thanh Hóa; dự án BOT Nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 91, TP. Cần Thơ; dự án BOT Thái Nguyên - Chợ Mới và Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 3; dự án BOT Nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh qua Đắk Lắk.
Có 3 dự án được đề nghị bổ sung vốn nhà nước tham gia không quá 49% tổng mức đầu tư, nhà đầu tư chia sẻ giảm lợi nhuận, gồm dự án BOT Cầu Thái Hà, dự án BOT Cầu Việt Trì - Ba Vì, dự án BOT Hầm đường bộ Đèo Cả.
Căn cứ quy định của pháp luật về PPP tại thời điểm ký kết hợp đồng, Bộ GTVT đã đàm phán với nhà đầu tư về phương án sửa đổi hợp đồng đã ký theo hướng: xóa bỏ trạm thu phí có bất cập và kéo dài thời gian thu phí.
Để đảm bảo dự án khả thi và tiếp tục thực hiện hợp đồng, Bộ GTVT báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định bổ sung vốn Nhà nước tham gia dự án, nhưng không vượt quá 49% tổng mức đầu tư. Bên cạnh đó, để chia sẻ một phần khó khăn, Bộ GTVT đề nghị nhà đầu tư giảm tỷ suất lợi nhuận, ngân hàng xem xét giảm lãi suất vốn vay đối với khoản vay đầu tư dự án.
Sau khi áp dụng giải pháp sửa đổi hợp đồng, Bộ GTVT cho biết, có 3 dự án khả thi để tiếp tục thực hiện hợp đồng; 5 dự án còn lại dù đã tính đến việc sửa đổi hợp đồng, bổ sung vốn Nhà nước tham gia, nhưng vẫn không khả thi.
“Đối với những dự án này, các bên thỏa thuận áp dụng giải pháp chấm dứt hợp đồng sau khi chủ trương xử lý được cấp có thẩm quyền phê chuẩn”, đại diện Bộ GTVT cho biết.
Chờ nguồn vốn phù hợp
Được biết, tại Công văn số 10346/BC-BGTVT, Bộ GTVT khẳng định đã tiếp thu, giải trình những ý kiến góp của các bộ, ngành liên quan, đặc biệt là từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Trong Công văn số 4977/BKHĐT-PTHTĐT tham gia ý kiến đối với các nội dung tại Tờ trình số 4405/TTr-BGTVT, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ GTVT làm rõ cơ sở đề xuất mức vốn Nhà nước tham gia trong 5 dự án này; đồng thời, bổ sung bảng kê chi tiết chi phí Nhà nước phải trả cho doanh nghiệp, căn cứ pháp lý để thực hiện hoạt động này.
Về cơ sở pháp lý sửa đổi, bổ sung hợp đồng để hỗ trợ vốn nhà nước đối với 3/8 dự án BOT còn lại, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy chưa đủ cơ sở pháp lý để bố trí vốn Nhà nước hỗ trợ nhà đầu tư/doanh nghiệp dự án trong trường hợp các dự án BOT đã hoàn thành xây dựng, đưa vào sử dụng.
“Ngoài ra, đối với đề xuất bổ sung vốn Nhà nước tham gia dự án, đề nghị Bộ GTVT làm rõ tổng vốn dự kiến Nhà nước tham gia, phương án tính toán, phương án tài chính, nguồn vốn, khả năng cân đối vốn để đảm bảo tính khả thi của đề xuất này”, Công văn số 4977/BKHĐT-PTHTĐT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu rõ.
Theo giải trình của Bộ GTVT, pháp luật về đầu tư BOT tại thời điểm ký kết hợp đồng quy định việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn do sự kiện bất khả kháng hoặc các trường hợp khác quy định tại hợp đồng dự án thì các bên ký kết thỏa thuận điều kiện chấm dứt hợp đồng dự án và biện pháp xử lý khi chấm dứt hợp đồng dự án.
Do vậy, trong nội dung hợp đồng BOT giai đoạn trước đây chỉ thỏa thuận, với trường hợp chấm dứt hợp đồng, Bộ GTVT báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét thanh toán các phần việc, chi phí nhà đầu tư đã thực hiện trên cơ sở kết quả đánh giá, xác định của một đơn vị kiểm toán độc lập.
Việc tính toán mức vốn thanh toán cho nhà đầu tư khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn căn cứ quy định của hợp đồng dự án và kết quả đàm phán với từng nhà đầu tư, bảo đảm tuân thủ nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Cụ thể, mức vốn thanh toán cho nhà đầu tư bao gồm toàn bộ chi phí đầu tư xây dựng; toàn bộ chi phí quản lý vận hành và bảo trì công trình dự án; lãi vay trong giai đoạn khai thác (tính toán theo đúng hợp đồng BOT, lợi nhuận của nhà đầu tư).
Bộ GTVT cho biết, việc tính toán mức vốn thanh toán cho nhà đầu tư khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn phụ thuộc vào kết quả đàm phán với từng nhà đầu tư nhằm bảo đảm nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, đây là nhiệm vụ rất khó khăn, chưa nhận được sự đồng thuận của các bên. Nguyên nhân là Bộ GTVT chỉ ký hợp đồng BOT với nhà đầu tư; nhà đầu tư ký hợp đồng tín dụng với các ngân hàng.
Trong thời gian tới, Bộ GTVT sẽ tiếp tục làm việc với các nhà đầu tư, các ngân hàng có liên quan để làm rõ, thống nhất về mức chia sẻ của các nhà đầu tư, ngân hàng khi chấm dứt hợp đồng, làm cơ sở để tính toán mức vốn Nhà nước thanh toán.
“Trường hợp nhà đầu tư hoặc tổ chức tín dụng không chia sẻ với Nhà nước, Bộ GTVT sẽ kiến nghị các bên thực hiện theo đúng hợp đồng và không đề xuất giải pháp xử lý”, Công văn số 10346/BC-BGTVT cho biết.
Liên quan việc sử dụng vốn đầu tư công để thanh toán cho các nhà đầu tư khi cơ quan nhà nước chấm dứt hợp đồng dự án PPP, Bộ GTVT thừa nhận, hiện chưa có sự đồng bộ với Luật Đầu tư công (không thuộc đối tượng đầu tư công và không quy định việc sử dụng vốn đầu tư công để xử lý khi chấm dứt hợp đồng dự án PPP trước thời hạn) và Luật Ngân sách nhà nước, chưa quy định cụ thể việc sử dụng ngân sách nhà nước để xử lý chấm dứt hợp đồng dự án PPP trước thời hạn.
“Chính vì vậy, Bộ GTVT đã kiến nghị Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về những nguyên tắc, giải pháp tổng thể và giải pháp cụ thể xử lý khó khăn, bất cập đối với 8 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý trước khi quyết định theo thẩm quyền; đồng thời, tổng hợp chi phí, báo cáo Quốc hội cho phép sử dụng nguồn vốn phù hợp để triển khai thực hiện”, lãnh đạo Bộ GTVT thông tin.
Tại Tờ trình số 4405/TTr-BGTVT, Bộ GTVT đề xuất bố trí khoảng 10.342 tỷ đồng vốn nhà nước để xử lý khó khăn, bất cập đối với 8 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý (chấm dứt hợp đồng 5 dự án, hỗ trợ vốn nhà nước để tiếp tục thực hiện hợp đồng 3 dự án).
Đối với 5 dự án kiến nghị chấm dứt hợp đồng, mức vốn thanh toán dự kiến khoảng 6.812 tỷ đồng. Theo kết quả đàm phán sơ bộ, một nhà đầu tư thống nhất không tính lợi nhuận trong giá trị thanh toán; 4 nhà đầu tư thống nhất giảm 20 - 50% lợi nhuận trong giá trị thanh toán.
Ba dự án bổ sung vốn Nhà nước hỗ trợ dự kiến khoảng 3.530 tỷ đồng, tương ứng khoảng 49% tổng vốn đầu tư (theo kết quả kiểm troán, quyết toán vốn đầu tư).
(VNF) - Đề kháng kháng sinh (AMR) đang nổi lên như một mối đe dọa đối với sự ổn định tài chính và tăng trưởng kinh tế, y tế của Việt Nam. Các chuyên gia cho rằng, bài toán đặt ra cho Việt Nam không còn là "chi bao nhiêu" mà là "đầu tư thế nào" để ngăn chặn thảm họa kép về sức khỏe và kinh tế này.
(VNF) - Ngày 21/11, Ban tổ chức Giải bóng đá báo chí tỉnh thành 2025 đã tổ chức cuộc họp khởi động nhằm chuẩn bị các công việc cần thiết cho giải đấu năm nay.
(VNF) - Liên danh Chủ đầu tư Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội và Tổng công ty Viglacera – CTCP hướng dẫn hồ sơ mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của dự án nhà ở xã hội CT3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 KĐT mới Kim Chung, xã Thiên Lộc, thành phố Hà Nội.
(VNF) - Hai dự án xây dựng cơ sở hạ tầng Khu du lịch sinh thái Tràng An (gọi tắt là dự án Sinh thái Tràng An) và Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính (dự án Núi chùa Bái Đính) vừa bị Thanh tra Chính phủ nêu ra hàng loạt sai phạm, tồn tại.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua đã gây ngập lụt nghiêm trọng trên diện rộng ở Khánh Hòa, khiến gần 15.000 hộ dân bị ảnh hưởng và 126 điểm giao thông sạt lở. Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh cho biết đây mới chỉ là số liệu thống kê ban đầu, bởi nhiều khu vực vẫn đang ngập sâu, mất điện, mất liên lạc, gây khó khăn cho công tác rà soát thiệt hại.
(VNF) - Trước tình hình mưa lớn kéo dài gây lũ lịch sử tại nhiều tỉnh miền Trung và Tây Nguyên, Hà Nội đã xây dựng kế hoạch hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại.
(VNF) - Trước sự lan rộng nhanh chóng của thuốc lá điện tử và các sản phẩm nicotine mới trong giới trẻ, COP11 của WHO cảnh báo về “nạn dịch thuốc lá mới” và kêu gọi các quốc gia hành động khẩn cấp.
(VNF) - Mưa lũ những ngày qua khiến miền Trung chịu thiệt hại đặc biệt nặng nề, với 52 người chết và mất tích, hàng chục nghìn nhà dân ngập sâu và tổng thiệt hại kinh tế ước vượt 3.000 tỷ đồng
(VNF) - Nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ lạc quan với mục tiêu tăng trưởng GDP đạt 10% trở lên trong Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 được Quốc hội thông qua. Tuy vậy, để mục tiêu này trở nên khả thi hơn, các đại biểu cho rằng cần nâng cao công tác cải cách thể chế, đưa chủ trương, chính sách vào đời sống kinh tế, xã hội và thực tiễn.
(VNF) - Theo Nghị định 282/2025/NĐ-CP, từ ngày 15/12/2025, các khách sạn, nhà nghỉ sẽ không được phép giữ thẻ căn cước của khách mà chỉ được quét, nhập thông tin hoặc đối chiếu theo đúng quy định, sau đó phải trả lại ngay cho khách.
(VNF) - TS Trương Anh Dũng, Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp và Giáo dục thường xuyên (Bộ Giáo dục và Đào tạo), nhấn mạnh: đầu tư cho giáo dục không chỉ là chi phí trước mắt, mà là khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi nhuận bền vững cho tương lai quốc gia.
(VNF) - Ninh Bình kêu gọi đầu tư 6 dự án bất động sản trị giá hơn 3.460 tỷ đồng, đánh dấu đợt mời gọi lớn nhất trong năm. Hồ sơ mời thầu sẽ được phát hành từ đầu tháng 12/2025.
(VNF) - Mưa lũ khiến nơi ở Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa chìm trong biển nước, hàng nghìn hộ dân bị cô lập, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất tiếp tục ở mức cao khi mưa lớn còn kéo dài.
(VNF) - Đại biểu Quốc hội đề nghị việc đầu tư dự án sân bay Gia Bình phải nhanh hơn, tiến độ phải khẩn trương, tập trung hơn để sân bay Gia Bình là cảng hàng không 5 sao.
(VNF) - Sau nhiều năm triển khai cơ chế tự chủ, nhiều trường đại học trên cả nước đã đạt được những kết quả tích cực, khẳng định hướng đi đúng của chính sách đổi mới giáo dục đại học. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, tự chủ tài chính chỉ thực sự trở thành động lực phát triển khi được trao quyền đầy đủ, gắn với cơ chế minh bạch, trách nhiệm và niềm tin thể chế.
(VNF) - HĐXX tuyên phạt hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du mục mỗi người 2 năm tù cùng về tội lừa dối khách hàng; buộc các bị cáo liên đới nộp lại số tiền thu lợi bất chính là 12 tỉ đồng.
(VNF) - Tạp chí Đầu tư Tài chính trân trọng giới thiệu bài viết của GS.TS Hoàng Anh Tuấn, Hiệu trưởng Trường đại học khoa học xã hội và nhân văn tại Lễ kỷ niệm 80 năm Truyền thống – 30 năm phát triển của trường. Đầu đề do chúng tôi đặt lại.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, công tác lập pháp đã có nhiều đổi mới, thể hiện rõ tinh thần chủ động, linh hoạt và bám sát thực tiễn phát triển của đất nước. Để làm rõ hơn những nỗ lực, kết quả cũng như những khó khăn trong quá trình soạn thảo, thẩm tra và ban hành văn bản pháp luật, Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với đại biểu Quốc hội Trương Xuân Cừ (đoàn Hà Nội).
(VNF) - Nhà ở xã hội – vốn được định hướng dành cho người thu nhập trung bình và thấp – đang chứng kiến mức tăng giá bất ngờ tại Hà Nội. Nhiều căn hộ đã qua sử dụng 5-10 năm được rao bán lên tới 70-80 triệu đồng/m², tiệm cận giá căn hộ thương mại.
(VNF) - Đề kháng kháng sinh (AMR) đang nổi lên như một mối đe dọa đối với sự ổn định tài chính và tăng trưởng kinh tế, y tế của Việt Nam. Các chuyên gia cho rằng, bài toán đặt ra cho Việt Nam không còn là "chi bao nhiêu" mà là "đầu tư thế nào" để ngăn chặn thảm họa kép về sức khỏe và kinh tế này.
(VNF) - Tuyến đường Bạch Đằng tiếp tục dẫn đầu bảng giá đất tại Đà Nẵng trong dự thảo bảng giá đất mới, với 350 triệu đồng/m2, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2026.