Lý thuyết về thỏa thuận tiền lương là gì?

Quỳnh Anh - 21/08/2018 16:06 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu lý thuyết về thỏa thuận tiền lương (bargaining theory of wage) là gì?

VNF
Lý thuyết về thỏa thuận tiền lương đưa ra các mô hình về quá trình thương lượng tiền lương có thể áp dụng cho mối liên hệ giữa quản trị doanh nghiệp và công đoàn

Lý thuyết về thỏa thuận tiền lương là gì?

Lý thuyết về thỏa thuận tiền lương (bargaining theory of wage) Khái niệm mô tả hiện nay, nhìn chung ở các nước công nghiệp phát triển, tiền lương được cố định trong quá trình thương lượng tập thể và cách làm này khác với quá trình điều chỉnh cung cầu như trong lý thuyết cổ điển.

Lý thuyết về thỏa thuận tiền lương đưa ra các mô hình về quá trình thương lượng tiền lương có thể áp dụng cho mối liên hệ giữa quản trị doanh nghiệp và công đoàn. Các mô hình này tìm cách đưa ra lời giải xác định, do đó có thể coi là vượt ra ngoài mô hình độc quyền song phương, vì mô hình độc quyền song phương không có lời giải xác định, tức kết cục cuối cùng của quá trình thương lượng không rõ ràng.

Trong hầu hết các mô hình của lý thuyết về thỏa thuận tiền lương tập thể, người ta giả định hai bên tìm cách tối đa hóa phúc lợi (cái chủ quan) hay giá trị chiết khấu lợi nhuận, tiền lương tương lai (cái khách quan) của mình. Tiếp theo đó, người ta giả định hành vi thương lượng phụ thuộc vào những yếu tố như nhu cầu về sản phẩm và chiến lượng thương lượng mà các bên thương lượng vận dụng.

Vì người ta thường giả định rằng thỏa thuận đạt được khi quá trình thương lượng kết thúc là giải phát không phải tối ưu Pareto, nên các mô hình thương lượng cổ điển lập luận rằng các bên thương lượng có khuynh hướng đi đến thỏa thuận mà không kết thúc quá trình thương lượng: những trường hợp ngừng thương lượng mà chúng ta quan sát thấy trên thực tế được gọi là sai lầm, thậm chí không hợp lý

Mô hình thỏa thuận tiền lương

Ba loại mô hình thỏa thuận truyền thống là mô hình của De Menil (Thương lượng: sức mạnh độc quyền chống lại sức mạnh công đoàn), Zeuthen (Vấn đề độc quyền và Chiến tranh kinh tế và Hicks (Lý thuyết về tiền lương).

Mô hình của De Menil

De Menil dựa vào lý thuyết trò chơi để xây dựng lý thuyết quyết định về thương lượng tiền lương. Khi giả định cả công đoàn và quản trị doanh nghiệp đều là những người muốn tối đa hóa tiền tô, ông phán đoán rằng họ sẽ hành động theo hướng tối đa hóa mức thặng dư doanh thu của doanh nghiệp và chia nhau theo một tỷ lệ nào đó.

Mô hình của Zeuthen

Mô hình của Zeuthen nhấn mạnh rủi ro hiểu theo nghĩa nếu các bên tiếp tục so sánh các phương án để quyết định xem có nên chấp nhận đề nghị của đối phương không, họ có thể rơi vào tình trạng không lối thoát. Quá trình thỏa hiệp từ từ có thể đảm bảo rằng cuối cùng sẽ đạt điểm đồng ích lợi tối đa của cả hai bên.

Mô hình của Hicks

Hicks vận dụng phương pháp chi phí - ích lợi. Theo ông, công đoàn chọn phương án đình công hoặc đe dọa đình công nếu họ dự tính rằng đình công gây ra tổn thất nhỏ hơn thỏa hiệp. Ông kết luận rằng có một mức tiền lương duy nhất làm cho hai bên thương lượng đi đến dình công trong một khoảng thời gian nhất định (chú ý nó có thể bằng 0)

Tất cả các mô hình này đều coi đình công là sai lầm và bất hợp lý. Các mô hình mới đây trở lại với cách lý giải đơn giản hơn về quá trình thương lượng. Vì vậy, mô hình thương lượng chính trị của Ashenfelter và Johnson (Lý thuyết thương lượng: "Công đoàn và các cuộc đình công trong công nghiệp") dựa trên giả định có sự tham gia của 3 bên vào quá trình này - quản trị doanh nghiệp, lãnh đạo công đoàn và đoàn viên công đoàn.

Sự khác biệt về nhận thức và kỳ vọng giữa lãnh đạo công đoàn và đoàn viên sẽ mất đi trong các cuộc đình công và đòi hỏi về tiền lương của công nhân dần trở nên ít gay gắt hơn. Về phần mình, khi quyết định thỏa hiệp, quản trị doanh nghiệp cân nhắc giữa lợi nhuận mất đi và chi phí tiền lương cao hơn sau cuộc đình công. Vì trong phân tích này, hành vi của công đoàn mang tính chất nửa cơ học, nên nhìn chung người ta không coi mô hình như vậy là lý thuyết về thương lượng.

Trên thực tế, công đoàn và người chủ thương lượng đều đi đến kết luận mà không ngừng thương lượng. Điều này có nghĩa là rất khó vận dụng các mô hình thương lượng truyền thống phức tạp hơn. Cũng cần chú ý rằng mặc dù lý thuyết về quá trình thương lượng tập thể khác với giả định nêu ra trong phân tích cung cầu của trường phái tân cỏ điển, nhưng 2 phương pháp tiếp cận có nhiều điểm tương hợp với nhau: điều kiện cung cầu tạo ra khuôn khổ chung cho quá trình thương lượng tiền lương

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Cùng chuyên mục
M&A là gì? Lợi ích của M&A và các hình thức M&A phổ biến

M&A là gì? Lợi ích của M&A và các hình thức M&A phổ biến

Giai đoạn 2016 – 2018, thị trường Việt Nam đã chứng kiến hàng loạt thương vụ M&A đình đám như Kido thâu tóm 65% dầu thực vật Tường An, Holcim Việt Nam về tay SCCC và Grab mua lại Uber tại thị trường Đông Nam Á. Vậy M&A là gì?

TH True Milk và hành trình đầu tư trên đất Nga

TH True Milk và hành trình đầu tư trên đất Nga

20/06/23 09:39 (GMT+7)

(VNF) - Trong dòng chảy đầu tư ra nước ngoài của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam, câu chuyện đầu tư của tập đoàn TH trên đất Nga là một điển hình cho khát vọng vươn mình, nắm lấy những cơ hội lớn của thị trường toàn cầu.

Ngành sữa Việt Nam đẩy mạnh vị thế nhờ đầu tư ra nước ngoài

Ngành sữa Việt Nam đẩy mạnh vị thế nhờ đầu tư ra nước ngoài

20/06/23 09:06 (GMT+7)

(VNF) - Song song với việc phát triển thị trường nội địa, công ty sữa hàng đầu Việt Nam tích cực tìm kiếm cơ hội đầu tư ra nước ngoài thông qua các chi nhánh nước ngoài và xuất khẩu.

Chủ tịch FPT: 'Bình minh chuyển đổi số thế hệ mới đang đến gần'

Chủ tịch FPT: 'Bình minh chuyển đổi số thế hệ mới đang đến gần'

14/05/23 22:51 (GMT+7)

(VNF) - Đánh giá năm 2023 sẽ là năm bản lề để tạo ra những thay đổi lớn trong giai đoạn tiếp theo, Chủ tịch FPT Trương Gia Bình ví von rằng: “Bình minh chuyển đổi số thế hệ mới đang đến gần”.

Để Măng Đen thành vùng du lịch sinh thái quốc gia

Để Măng Đen thành vùng du lịch sinh thái quốc gia

03/04/23 11:11 (GMT+7)

(VNF) - “Chúng tôi đang cụ thể hóa định hướng phát triển Măng Đen trở thành vùng du lịch sinh thái mang tầm cỡ quốc gia, gắn việc phát triển du lịch và các ngành kinh tế khác với việc phát triển cộng đồng dân cư, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững và giữ gìn văn hóa đặc thù của địa phương. Quy hoạch đợt đầu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030”, ông Lê Ngọc Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum thông tin.

Để Khánh Hòa có sức hút thật sự đối với các nhà đầu tư

Để Khánh Hòa có sức hút thật sự đối với các nhà đầu tư

31/03/23 11:16 (GMT+7)

(VNF) - Quy hoạch tỉnh Khánh Hòa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và các quy hoạch chung khác được phê duyệt là căn cứ quan trọng để địa phương kịp thời vận dụng và triển khai hiệu quả Nghị quyết số 55/2022/QH15 Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Khánh Hòa. Hoạt động trao quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, đồng thời ký biên bản ghi nhớ hợp tác với nhiều tập đoàn lớn sắp tới một lần nữa khẳng định Khánh Hòa có sức hút thật sự đối với các nhà đầu

Luật sư Trương Thanh Đức: 'Nhìn nhận đúng về đấu giá đất'

Luật sư Trương Thanh Đức: 'Nhìn nhận đúng về đấu giá đất'

27/04/22 11:02 (GMT+7)

(VNF) - Không nên nhầm lẫn về nguyên tắc, mục tiêu và việc “làm giá” giữa “đấu giá” với “đấu thầu”, giữa “đấu giá quyền sử dụng đất” với “đấu giá quyền sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư”.

Ông Hoang D.Quan: “AFM muốn đi đầu thúc đẩy kinh tế xanh”

Ông Hoang D.Quan: “AFM muốn đi đầu thúc đẩy kinh tế xanh”

27/02/22 21:49 (GMT+7)

(VNF) - Ông Hoang D.Quan, Thành viên HĐQT Công ty Cổ phần quản lý quỹ Amber (AFM), cho biết với việc thành lập quỹ đầu tư xanh, AFM mong muốn sẽ trở thành đơn vị đi đầu tại Việt Nam trong việc thúc đẩy kinh tế xanh.

CEO Đoàn Hiếu Minh: 'Giá trị lớn nhất là những lời cảm ơn'

CEO Đoàn Hiếu Minh: 'Giá trị lớn nhất là những lời cảm ơn'

31/12/21 21:06 (GMT+7)

(VNF) - Sau 7 năm gắn liền với thương hiệu siêu xe Rolls-Royce, doanh nhân Đoàn Hiếu Minh bất ngờ tuyên bố chia tay với hãng xe này và thành lập Công ty cổ phần Y dược Ngũ Phúc Đường. Trong cuộc trò chuyện với phóng viên Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, Đoàn Hiếu Minh liên tục nhấn mạnh tới sứ mệnh tạo ra giá trị cho xã hội bằng cách giúp người khác chăm sóc tốt hơn cho sức khỏe bản thân và gia đình.

Mobile Money: Cú hích cho thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam?

Mobile Money: Cú hích cho thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam?

04/12/21 18:59 (GMT+7)

(VNF) - Mobile Money không chỉ dễ dàng giúp thay thế tiền mặt trong các giao dịch nhỏ lẻ hàng ngày, mà còn là phương tiện phù hợp để Chính phủ giải ngân trực tiếp các khoản trợ cấp, hỗ trợ an sinh xã hội đến từng người dân.

Phía sau hợp tác với Oxford của doanh nghiệp Việt Nam

Phía sau hợp tác với Oxford của doanh nghiệp Việt Nam

20/11/21 18:06 (GMT+7)

(VNF) - Trong hàng loạt kế hoạch hợp tác đầu tư, kinh doanh được ký kết nhân chuyến thăm châu Âu của Thủ tướng Phạm Minh Chính, gây bất ngờ nhất có lẽ là thương vụ tài trợ 155 triệu bảng Anh vào trường Linacre thuộc Viện Đại học Oxford của tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo.

Gotec Land huy động 400 tỷ đồng trái phiếu, lãi suất 10,5%/năm

Gotec Land huy động 400 tỷ đồng trái phiếu, lãi suất 10,5%/năm

03/11/21 20:42 (GMT+7)

(VNF) - Tài sản bảo đảm của trái phiếu bao gồm toàn bộ bất động sản thuộc dự án bất động sản tại thành phố Biên Hòa, cùng với đó là toàn bộ cổ phần có giá trị 400 tỷ đồng của Gotec Land, tính theo mệnh giá.

Thao túng tiền tệ là gì?

Thao túng tiền tệ là gì?

17/12/20 10:52 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu thao túng tiền tệ là gì? Các tiêu chí định lượng để xác định một quốc gia thao túng tiền tệ.

Phương trình Slutzky là gì?

Phương trình Slutzky là gì?

02/01/19 15:04 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Phương trình Slutzky (Slutsky equation) là gì?

Phương trình sai phân là gì? Hướng nghiên cứu của phương trình sai phân

Phương trình sai phân là gì? Hướng nghiên cứu của phương trình sai phân

02/01/19 15:03 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Phương trình sai phân (difference equation) là gì? Hướng nghiên cứu của phương trình sai phân

Phân tích liên ngành là gì?

Phân tích liên ngành là gì?

02/01/19 15:03 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Phân tích liên ngành (interindustrial analysis or inputs – outputs analysis) là gì?

Quỹ hưu trí là gì?

Quỹ hưu trí là gì?

02/01/19 15:03 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ hưu trí (pension fund) là gì? Phân loại các chương trình hưu trí.

Quỹ Phát triển châu Phi là gì?

Quỹ Phát triển châu Phi là gì?

02/01/19 15:02 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ Phát triển châu Phi (Africa Development Fund) là gì?

Quỹ Tiền tệ A rập là gì?

Quỹ Tiền tệ A rập là gì?

02/01/19 15:02 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ Tiền tệ A rập (Arab Monetary Fund) là gì?

Quỹ Phát triển Kinh tế và Xã hội A rập là gì?

Quỹ Phát triển Kinh tế và Xã hội A rập là gì?

02/01/19 15:01 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ Phát triển Kinh tế và Xã hội A rập (Arab Fund for Economic and Social Development) là gì?

Quỹ ổn định hối đoái là gì?

Quỹ ổn định hối đoái là gì?

02/01/19 15:01 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Quỹ ổn định hối đoái (Exchange Stabilization Fund) là gì?

Hệ số xác định điều chỉnh là gì?

Hệ số xác định điều chỉnh là gì?

02/01/19 15:00 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Hệ số xác định điều chỉnh (adjusted) là gì?

Lược đồ cấu trúc ứng xử - hiệu quả thị trường là gì?

Lược đồ cấu trúc ứng xử - hiệu quả thị trường là gì?

02/01/19 14:59 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Lược đồ cấu trúc ứng xử - hiệu quả thị trường (market structure/conduct – performance schema) là gì?

Chính sách chống độc quyền không tùy nghi là gì? Ứng xử thị trường là gì?

Chính sách chống độc quyền không tùy nghi là gì? Ứng xử thị trường là gì?

02/01/19 14:57 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Chính sách chống độc quyền không tùy nghi (nondiscretionary or rule – based monoply policy ) là gì? Ứng xử thị trường là gì?

Phương trình tuyến tính là gì? Trường hợp đặc biệt của phương trình tuyến tính

Phương trình tuyến tính là gì? Trường hợp đặc biệt của phương trình tuyến tính

02/01/19 14:56 (GMT+7)

(VNF) - Cùng VietnamFinance tìm hiểu Phương trình tuyến tính (linear equation) là gì? Trường hợp đặc biệt của phương trình tuyến tính

Tin khác
M&A là gì? Lợi ích của M&A và các hình thức M&A phổ biến

M&A là gì? Lợi ích của M&A và các hình thức M&A phổ biến

Giai đoạn 2016 – 2018, thị trường Việt Nam đã chứng kiến hàng loạt thương vụ M&A đình đám như Kido thâu tóm 65% dầu thực vật Tường An, Holcim Việt Nam về tay SCCC và Grab mua lại Uber tại thị trường Đông Nam Á. Vậy M&A là gì?

TH True Milk và hành trình đầu tư trên đất Nga

TH True Milk và hành trình đầu tư trên đất Nga

Ngành sữa Việt Nam đẩy mạnh vị thế nhờ đầu tư ra nước ngoài

Ngành sữa Việt Nam đẩy mạnh vị thế nhờ đầu tư ra nước ngoài

Chủ tịch FPT: 'Bình minh chuyển đổi số thế hệ mới đang đến gần'

Chủ tịch FPT: 'Bình minh chuyển đổi số thế hệ mới đang đến gần'

Để Măng Đen thành vùng du lịch sinh thái quốc gia

Để Măng Đen thành vùng du lịch sinh thái quốc gia

Để Khánh Hòa có sức hút thật sự đối với các nhà đầu tư

Để Khánh Hòa có sức hút thật sự đối với các nhà đầu tư

Luật sư Trương Thanh Đức: 'Nhìn nhận đúng về đấu giá đất'

Luật sư Trương Thanh Đức: 'Nhìn nhận đúng về đấu giá đất'

Ông Hoang D.Quan: “AFM muốn đi đầu thúc đẩy kinh tế xanh”

Ông Hoang D.Quan: “AFM muốn đi đầu thúc đẩy kinh tế xanh”

CEO Đoàn Hiếu Minh: 'Giá trị lớn nhất là những lời cảm ơn'

CEO Đoàn Hiếu Minh: 'Giá trị lớn nhất là những lời cảm ơn'

Mobile Money: Cú hích cho thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam?

Mobile Money: Cú hích cho thanh toán không tiền mặt tại Việt Nam?

Phía sau hợp tác với Oxford của doanh nghiệp Việt Nam

Phía sau hợp tác với Oxford của doanh nghiệp Việt Nam

Gotec Land huy động 400 tỷ đồng trái phiếu, lãi suất 10,5%/năm

Gotec Land huy động 400 tỷ đồng trái phiếu, lãi suất 10,5%/năm

Thao túng tiền tệ là gì?

Thao túng tiền tệ là gì?

Phương trình Slutzky là gì?

Phương trình Slutzky là gì?

Phương trình sai phân là gì? Hướng nghiên cứu của phương trình sai phân

Phương trình sai phân là gì? Hướng nghiên cứu của phương trình sai phân

Phân tích liên ngành là gì?

Phân tích liên ngành là gì?

Quỹ hưu trí là gì?

Quỹ hưu trí là gì?

Quỹ Phát triển châu Phi là gì?

Quỹ Phát triển châu Phi là gì?

Quỹ Tiền tệ A rập là gì?

Quỹ Tiền tệ A rập là gì?

Quỹ Phát triển Kinh tế và Xã hội A rập là gì?

Quỹ Phát triển Kinh tế và Xã hội A rập là gì?

Quỹ ổn định hối đoái là gì?

Quỹ ổn định hối đoái là gì?

Hệ số xác định điều chỉnh là gì?

Hệ số xác định điều chỉnh là gì?

Lược đồ cấu trúc ứng xử - hiệu quả thị trường là gì?

Lược đồ cấu trúc ứng xử - hiệu quả thị trường là gì?

Chính sách chống độc quyền không tùy nghi là gì? Ứng xử thị trường là gì?

Chính sách chống độc quyền không tùy nghi là gì? Ứng xử thị trường là gì?

Phương trình tuyến tính là gì? Trường hợp đặc biệt của phương trình tuyến tính

Phương trình tuyến tính là gì? Trường hợp đặc biệt của phương trình tuyến tính