Mỹ nói quyết tâm bảo vệ Đài Loan, Trung Quốc phản ứng gay gắt

Trước đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton hôm 1/4 viết trên Twitter rằng: “Các hành động khiêu khích quân sự của Trung Quốc sẽ không giành được trái tim và khối óc của người Đài Loan, mà thay vào đó lại càng củng cố quyết tâm của những người trên thế giới coi trọng giá trị dân chủ. Đạo luật Quan hệ Đài Loan và cam kết của Mỹ là rõ ràng”.

Tuyên bố của ông Bolton được đưa ra chỉ một ngày sau khi Trung Quốc điều hai chiến đấu cơ J-11 băng qua đường trung tuyến trên eo biển Đài Loan và tiến vào phạm vi 185 km quanh hòn đảo. Đài Loan đã triển khai tiêm kích ngăn chặn và buộc máy bay Trung Quốc rút qua đường trung tuyến sau khoảng 10 phút chạm mặt.

Hoạt động lần này của chiến đấu cơ Trung Quốc được xem là bất thường bởi trong những lần băng qua đường trung tuyến trước đây, máy bay quân sự Trung Quốc thường nhanh chóng quay đầu trở về.

Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton.

Lãnh đạo cơ quan ngoại giao Đài Loan Joseph Wu cho rằng đây là "hành động cố ý, khiêu khích và nguy hiểm". Văn phòng đại diện Mỹ tại Đài Bắc gọi động thái của Trung Quốc là một nỗ lực nhằm thay đổi hiện trạng, gây tổn hại tới ổn định ở khu vực.

Đáp lại tuyên bố của ông Bolton, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng ngày hôm nay (2/4) tuyên bố: “Lập trường của Trung Quốc về vấn đề này là rõ ràng và không thay đổi, Mỹ đơn phương thông qua Đạo luật Quan hệ Đài Loan,, điều này mâu thuẫn với các nguyên tắc của quan hệ quốc tế và ba thông cáo chung của Trung Quốc và Mỹ, Trung Quốc cực lực phản đối điều này”.

Ông nhấn mạnh rằng, “ngay từ đầu, chúng tôi luôn kêu gọi phía Mỹ tuân thủ ba thông cáo chung và nỗ lực nhiều hơn để đảm bảo hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan thay vì làm ngược lại”.

Đài Loan vẫn luôn là vấn đề nhạy cảm trong quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington. Bắc Kinh khẳng định chủ quyền với hòn đảo trong chính sách “Một Trung Quốc” và không loại trừ khả năng dùng vũ lực để thống nhất Đài Loan.

Washington cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Bắc vào năm 1979 để ủng hộ chính sách "Một Trung Quốc", nhưng vẫn là đồng minh chủ chốt và đóng vai trò nhà cung cấp vũ khí nước ngoài duy nhất của Đài Loan.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng.

Tuy nhiên, cũng trong năm 1979, Mỹ thông qua Đạo luật Quan hệ Đài Loan, có các điều khoản về việc Mỹ và Đài Loan bảo vệ lẫn nhau. Theo đó, Washington sẽ cung cấp cho Đài Bắc lượng vũ khí và viện trợ quân sự đủ để hòn đảo này có thể tự vệ.

Đạo luật cũng coi mọi ý đồ nhằm quyết định tương lai Đài Loan bằng biện pháp phi hòa bình như tẩy chay tài chính hoặc cấm vận là động thái làm phương hại đến hòa bình, ổn định ở Thái Bình Dương và là mối quan ngại sâu sắc của Mỹ.

Kể từ khi Tổng thống Trump lên nắm quyền vào năm 2016, cả chính quyền của ông và quốc hội Mỹ đều từ bỏ chính sách tránh gây căng thẳng với Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan, thay vào đó là việc liên tục thách thức Bắc Kinh và tập trung vào việc tăng cường năng lực phòng thủ cho Đài Bắc.

Việc đẩy mạnh hợp tác với Đài Loan dường như là cách Mỹ tăng sức ép với Trung Quốc khi quan hệ hai nước trở nên căng thẳng.

Xem thêm >> Mỹ lên kế hoạch trừng phạt bổ sung Iran sau 1 năm rút khỏi thỏa thuận hạt nhân