Trông đợi ‘sợi dây cứu cánh’ Trung Quốc, Nga đối mặt thời khắc đe dọa 'nguồn sống'

Điều đó sẽ đe dọa đến "nguồn sống" quan trọng của các doanh nghiệp Nga, vốn phụ thuộc rất nhiều vào đồng nhân dân tệ khi hoạt động thương mại với Trung Quốc gia tăng sau khi chiến sự tại Ukraine nổ ra. Một loạt lệnh trừng phạt của phương Tây đã khiến Nga bị chặn phần lớn với hệ thống tài chính toàn cầu.

Vào tháng 6, Mỹ đã mở rộng lệnh trừng phạt, buộc Sàn giao dịch Moscow và đại lý thanh toán bù trừ của họ phải ngừng giao dịch bằng USD và euro. Giấy phép của Bộ Tài chính My·cho phép giao dịch liên quan đến các trụ cột của cơ sở hạ tầng tài chính Nga sẽ hết hạn vào ngày 12/10.

Trong khi Nga đã chuyển hướng khỏi các loại tiền tệ phương Tây để chuyển sang sử dụng đồng nội tệ của Trung Quốc, các lệnh trừng phạt bổ sung của Mỹ có thể gây ra tác động lan tỏa đến các ngân hàng Trung Quốc tham gia giao dịch bằng đồng nhân dân tệ với Nga.

“Tình hình có thể thay đổi sau ngày 12/10. Có khả năng xảy ra tình trạng thiếu hụt nhân dân tệ đột ngột hoặc các ngân hàng Trung Quốc hoàn toàn từ chối chấp nhận thanh toán từ Nga. Theo đó, tình hình cung cấp thanh khoản bằng đồng nhân dân tệ sẽ trở nên khó khăn hơn nữa”, một nguồn thạo tin chia sẻ với Reuters.

Ngoài ra, báo cáo cho biết chi nhánh tại Nga của Ngân hàng Raiffeisen của Áo đã bắt đầu từ chối thanh toán cho Trung Quốc vào đầu tháng này.

Tính thanh khoản của đồng Nhân dân tệ tại Nga đã chịu áp lực sau khi Mỹ mở rộng định nghĩa về ngành công nghiệp quân sự của Nga vào đầu năm nay, mở rộng phạm vi tiềm năng của các công ty Trung Quốc có thể bị trừng phạt thứ cấp vì làm ăn với Moscow.

Do đó, các ngân hàng Trung Quốc đã miễn cưỡng chuyển nhân dân tệ cho các đối tác Nga trong khi phục vụ thanh toán thương mại nước ngoài, khiến các giao dịch bị đình trệ trong nhiều tháng. Với thanh khoản nhân dân tệ cạn kiệt từ Trung Quốc, các công ty Nga đã hoán đổi tiền tệ với ngân hàng trung ương để lấy nhân dân tệ.

Nhưng Ngân hàng Trung ương Nga đã dập tắt hy vọng về thanh khoản cao hơn khi cho biết các hợp đồng hoán đổi chỉ nhằm mục đích ổn định thị trường tiền tệ trong nước trong ngắn hạn và không phải là nguồn tài trợ dài hạn.

Các ngân hàng Nga đã giảm hơn một nửa các khoản vay hoán đổi, giảm xuống còn 15,4 tỷ nhân dân tệ (2,19 tỷ USD) vào giữa tuần trước, từ mức cao nhất là 35,2 tỷ nhân dân tệ vào đầu tháng 9, theo Reuters.

"Chúng tôi không thể cho vay bằng nhân dân tệ, vì chúng tôi không có gì để trang trải việc hoán đổi ngoại tệ của mình", ông German Gref, Tổng giám đốc điều hành của ngân hàng cho vay hàng đầu của Nga Sberbank, cho biết tại một diễn đàn kinh tế vào đầu tháng này.

Hiện tại, chi tiêu thời chiến của Nga cũng như xuất khẩu dầu sang Trung Quốc và Ấn Độ đã giúp hỗ trợ nền kinh tế nói chung. Nhưng sự kết hợp giữa các nhà máy bận rộn và tình trạng thiếu lao động do huy động quân sự đã làm gia tăng lạm phát. Trong khi đó, Nga đang phải chịu đựng một cuộc khủng hoảng dân số ngày càng gia tăng.

Các nhà nghiên cứu do Jeffrey Sonnenfeld, giáo sư ngành Quản trị của trường Đại học Yale, dẫn đầu vào tháng 8 đã cảnh báo rằng dữ liệu GDP có vẻ mạnh mẽ che giấu những vấn đề sâu sắc hơn trong nền kinh tế Nga.

"Trong khi ngành công nghiệp quốc phòng mở rộng, người tiêu dùng Nga ngày càng phải gánh chịu gánh nặng nợ nần, có khả năng tạo tiền đề cho một cuộc khủng hoảng sắp xảy ra", họ viết.

Cũng theo nghiên cứu này, "việc tập trung quá mức vào chi tiêu quân sự đang làm giảm các khoản đầu tư hiệu quả của Nga vào các lĩnh vực khác của nền kinh tế, kìm hãm triển vọng tăng trưởng dài hạn và đổi mới sáng tạo".