Theo một sắc lệnh mà Tổng thống Putin ký kết và công bố hôm 5/10, số phận của nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu tại Zaporizhie đã chính thức thay đổi khi được chỉ định là "tài sản liên bang".
Hãng thông tấn RIA dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Vershinin cho biết: “Nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia hiện nằm trên lãnh thổ Liên bang Nga và theo đó, cần được vận hành dưới sự giám sát của các cơ quan liên quan của chúng tôi”.
Nhà máy Zaporizhie đã bị quân đội Nga chiếm được ngay từ đầu cuộc xung đột. Tuy nhiên, cho đến nay, nó vẫn thuộc quyền quản lý của Ukraine.
Cụ thể, nhà máy sẽ được vận hành bởi một công ty con của tập đoàn điện hạt nhân khổng lồ Rosatom của Nga. Hiện tại, nó sẽ tiếp tục hoạt động theo giấy phép do Ukraine cấp cho đến khi có được các loại giấy tờ tương đương của Nga.
Nhà điều hành năng lượng hạt nhân của Nga Rosatom cho biết trong một tuyên bố sẽ tiến hành đánh giá cách sửa chữa thiệt hại và chuyển tất cả nhân viên Ukraine hiện có sang một tổ chức mới do Nga làm chủ. Ngoài ra, tổ chức vận hành mới sẽ được thiết kế để đảm bảo sự vận hành an toàn của nhà máy điện hạt nhân và các hoạt động chuyên môn của nhân viên nhà máy hiện có.
Động thái này diễn ra khi Moscow hoàn tất việc sáp nhập 4 khu vực Zaporizhie, Kherson ở miền nam Ukraine, cũng như Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Lugansk ở phía đông Kiev sau một cuộc trưng cầu dân ý. Nhà máy này nằm ở khu vực miền nam Ukraine còn được gọi là Zaporizhie.
Tuy nhiên, ông chủ của cơ quan năng lượng nhà nước Ukraine tuyên bố sẽ tiếp quản nhà máy này và kêu gọi các công nhân ở nhà máy không ký bất kỳ văn bản nào với Nga.
"Tất cả các quyết định tiếp theo liên quan đến hoạt động của nhà máy sẽ được thực hiện trực tiếp tại văn phòng trung tâm của Energoatom. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc theo luật pháp Ukraine, trong hệ thống năng lượng Ukraine, trong Energoatom," ông Kotin nói.
Ông Mykhailo Podolyak, cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zealenskiy đã kêu gọi các biện pháp trừng phạt đối với Rosatom. Ông cũng yêu cầu ngừng mọi hoạt động xây dựng cơ sở hạt nhân với Rosatom và từ chối mọi quan hệ đối tác hạt nhân với Nga.
Trong những tuần gần đây, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhie đã liên tục bị tấn công bằng tên lửa, pháo binh và máy bay không người lái. Quân đội Nga cho rằng việc này được thực hiện bởi lực lượng Ukraine, cũng như những kẻ phá hoại trong nỗ lực chiếm lấy cơ sở hạt nhân từ lực lượng Nga. Tuy nhiên, Kiev cùng với nhiều quan chức phương Tây đã đổ lỗi cho Moscow vì đã nã pháo vào cơ sở hạt nhân.
Được biết, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia chiếm gần một nửa tổng lượng điện được tạo ra bởi 4 nhà máy điện hạt nhân (NPP) của Ukraine và 20% sản lượng điện hàng năm của quốc gia này.
Xem thêm >> Ông Putin ký ban hành luật sáp nhập 4 vùng Ukraine, EU áp vòng trừng phạt mới
