Nợ công toàn cầu vượt ngưỡng 300.000 tỷ USD, Mỹ đứng trước nguy cơ vỡ nợ

Nợ công ”sát nút” kỷ lục

Cụ thể, trong bản báo cáo được công bố vào ngày 17/5 vừa qua, nợ công toàn cầu tăng 8.300 tỷ USD lên 304.900 tỷ USD chỉ trong 3 tháng đầu năm, sát nút với kỷ lục nợ toàn cầu đạt 306.300 tỷ được thiết lập vào quý I/2022.

Với các thị trường mới nổi, tổng nợ công tăng 34% so với năm 2019 (từ 75.000 tỷ USD vào năm 2019 lên 100.700 tỷ USD vào năm 2023). Con số này tương đương 250% GDP của các nước thuộc nhóm thị trường này và là mức nợ cao nhất tính đến thời điểm hiện tại.

“Mức nợ công quốc gia tăng rõ nét hơn tại các thị trường phát triển, chủ yếu tại Nhật Bản, Mỹ, Pháp và Anh. Trong số các thị trường mới nổi, mức tăng tập trung tại Trung Quốc, Mexico, Brazil, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ”, IIF nhận định về tình hình nợ toàn cầu.

Theo phân tích của IIF, nợ toàn cầu ghi nhận chạm mức cao kỷ lục trong quý I/2023 trước bối cảnh các mối lo ngại về việc chính phủ Mỹ có nguy cơ vỡ nợ ngày một tăng cao, gây khủng hoảng cho tài chính thế giới.

Bên cạnh đó, báo cáo của IIF cũng cho thấy hệ thống tài chính toàn cầu đang quá lạm dụng đòn bẩy, khiến các khoản nợ dịch vụ ngày càng tăng lên do lãi suất tăng.

Mới đây, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã thông qua lần tăng lãi suất thứ 10 chỉ trong vòng hơn một năm, đồng thời cũng tuyên bố tạm ngừng các biện pháp thắt chặt tiền tệ trong thời gian tới.

“Báo động đỏ” với Trung Quốc, rủi ro với Mỹ

Đánh giá trên được cho là “báo động đỏ” đối với Trung Quốc, quốc gia sở hữu tỷ lệ nợ công so với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng mạnh hàng quý và được dự đoán có thể đem lại rủi ro lớn với trái phiếu kho bạc Mỹ - “con nợ” hàng đầu của Bắc Kinh hiện tại.

Theo đó, dữ liệu từ Viện Tài chính và Phát triển Quốc gia (NIFD), một tổ chức tư vấn tài chính tại Bắc Kinh, cho thấy tỷ lệ công nợ trên GDP của quốc gia tăng lên đáng kể, từ 273,2% vào cuối năm ngoái lên 281,8% trong quý I/2023. Lý giải nguyên nhân, NIFD chia sẻ mặc dù chính quyền trong nước vẫn đang cố gắng đưa tài chính quốc gia quay trở lại thời điểm trước đại dịch, song nền kinh tế Trung Quốc đang có dấu hiệu giảm tốc rõ rệt.

Nền kinh tế Trung Quốc ghi nhận dòng vốn đầu tư đạt 80 tỷ USD vào năm 2022. Tính đến tháng 3 năm nay, nợ bằng đồng NDT của các chính phủ nước ngoài sẽ giảm từ 4,22% vào cùng kỳ năm ngoái xuống 3,57%. Nhìn chung, dòng vốn chảy ra từ cổ phiếu và trái phiếu Trung Quốc cũng đã có dấu hiệu chậm lại từ đầu năm nay.

Ngân hàng Trung ương và Bộ Tài chính Trung Quốc cũng đang quan ngại về dòng vốn chảy ra khỏi các thị trường mới nổi do lãi suất tăng cao và tình trạng rối loạn tại ngân hàng Mỹ.

Hiện tại, Trung Quốc đang là chủ nợ lớn thứ 2 của Mỹ, sau Nhật Bản. Theo dữ liệu từ Bộ Tài chính Mỹ, Trung Quốc đang nắm giữ khoản nợ lên tới 869,3 tỷ USD trong tháng 3, tăng thêm 20,5 tỷ USD so với tháng 2/2023. Đây là lần đầu tiên trong 7 tháng trở lại đây, khoản nợ của Mỹ tăng lên.

Các nhà đầu tư trên toàn thế giới vẫn đang theo dõi và lo ngại về kết quả của các cuộc đàm phán liên quan đến trần công nợ của Mỹ để biết rằng, liệu tình trạng vỡ nợ có xảy ra hay không. Theo đó, ngay sau ngày 1/6, rất có thể Mỹ sẽ rơi vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng do khoản nợ 31.400 tỷ USD gây ra.