- Trong ngày hôm nay, 13/10, 15 năm Ngày doanh nhân Việt Nam, ông muốn chia sẻ điều gì nhất trong ngày ông coi là đặc biệt này?
Ông Nguyễn Đình Cung: Doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đang ngày càng đông đảo. Họ tạo việc làm, đóng góp rất lớn vào nền kinh tế, giải quyết nhiều vấn đề xã hội. Theo tôi, những đóng góp của khu vực này vào sự phát triển của nền kinh ế chưa được tính đúng, tính đủ.
Có lẽ, chúng ta phải nhìn nhận một cách sòng phẳng hơn đóng góp của khu vực kinh tế tư nhân, để thực sự ghi nhận vai trò của khu vực này.
- Cho dù vậy, thì chưa bao giờ doanh nghiệp tư nhân lại được nhìn nhận đúng vai trò trong nền kinh tế như bây giờ, thưa ông?
Vấn đề không phải là khu vực tư nhân được nhìn nhận đúng mà phải là chúng ta nhìn nhận đúng vai trò của khu vực này.
Ở nền kinh tế thị trường phát triển, sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân, khu vực kinh tế tư nhân là tất yếu. Nhưng ở Việt Nam, dường như vẫn có cái gì đó lo ngại về sự lớn mạnh của khu vực này. Hệ quả là giai đoạn vừa qua, tình trạng lúc mở, lúc đóng với sự phát triển của doanh nghiệp, khiến các doanh nghiệp rất khó lớn lên, thậm chí không thể lớn. Một số doanh nghiệp thì chọn cách không lớn để đảm bảo an toàn...
Nhưng phải thẳng thắng, không có kinh tế tư nhân, không thể duy trì sự phát triển của kinh tế - xã hội. Để khu vực này phát triển, thì phải có môi trường, cơ chế, chính sách để các doanh nhân tư nhân không sợ lớn. Hay nói cách khác, nếu họ muốn lớn thì sẽ có cơ hội lớn bằng đúng tài năng, trí tuệ của họ.
- Lâu nay ông vẫn cho rằng phần lớn doanh nghiệp tư nhân Việt Nam có quy mô nhỏ, rất nhỏ vì họ không muốn lớn?
Cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với 2 vấn đề cần xử lý. Một là sợ lớn và hai là không muốn lớn.
Ai cũng hiểu, trong một môi trường tự do, an toàn, minh bạch thì người kinh doanh sẽ an tâm kinh doanh, có thể không làm lớn, nhưng không sợ lớn. Đặc biệt, những người muốn làm ăn lớn sẽ sẵn sàng làm hết sức, phát huy hết tăng năng để lớn lên mà không lo ngại gì. Điều quan trọng là họ cảm thấy an toàn, an toàn trong hoạt động sản xuất - kinh doanh và an toàn trong bảo vệ tài sản mà họ làm ra. Khi đó, sẽ không có đất cho những người muốn lớn nhờ quan hệ thân hữu.
Đây là các vấn đề mà hệ thống thể chế về môi trương kinh doanh phải xử lý.
- Điều gì khiến doanh nghiệp Việt Nam không muốn lớn, thưa ông?
Luật lệ của ta vẫn không rõ ràng, không cụ thể, không hiệu quả, không tiên liệu được... Kết hợp với đội ngũ công chức tùy ý, tùy tiện, đặc biệt đội ngũ thanh tra, kiểm tra... khiến hoạt động kinh doanh luôn ở thế bất an.
Tôi muốn nhắc đến nhiều hơn cái tâm của người công chức. Có thể với xu thế phát triển, công chức, và cả doanh nghiệp có thể chưa bắt kịp, còn va vấp, nhưng nếu có tâm, thì các vấn đề về cơ chế, chính sách sẽ theo hướng hỗ trợ, tạo điều kiện cho các hoạt động, ý tưởng kinh doanh được thực hiện lành mạnh. Họ sẽ đến với doanh nghiệp theo nghĩa hướng dẫn, thúc đẩy tuân thủ pháp luật.
Nếu không có tâm, thì trong bối cảnh này, công chức sẽ đến doanh nghiệp để bắt lỗi, phát hiện vi phạm vì tư lợi nhiều hơn.
Nhiều khi giết một doanh nghiệp nhanh hơn cả thành lập 1 doanh nghiệp mới. Chỉ cần thanh tra đến kiểm tra, báo chí hay đối thủ lợi dụng thông tin này tung lên là doanh nghiệp có thể mất tất cả, cả sự nghiệp và có khi cả sinh mạng chính trị..
Môi trường kinh doanh vì thế mà khó cải thiện một cách thực chất. Nhiều doanh nhân vì vậy cũng không muốn làm lớn, sợ lớn; thích phi chính thức hơn là chính thức.
- Phải chăng vì vậy mà hình ảnh của doanh nhân Việt vẫn còn nhiều điểm gợn, kể cả các tỷ phú là những người đại diện cho sự thành công trong kinh doanh?
Các tỷ phú Việt Nam có thể rất giỏi, nhưng thực sự vẫn chưa đáng tin trong lòng cộng đồng chính vì các điều trên. Vì xã hội vấn đang nhìn nhận sự thành công, giàu có của họ vì thân hữu, vì tận dụng cơ chế, chính sách... chứ không vì tài năng.
Đó là những điều mà môi trường kinh doanh phải thay đổi để thực sự những người có tài thể hiện tài năng một cách công khai, minh bạch. Vì phải nói rõ là những doanh nhân thành công là những người có tài.
Nhưng doanh nghiệp cũng phải làm nhiều việc hơn nữa để thay đổi hình ảnh, phải kết nối cộng đồng hơn, mang tính dẫn dắt nhiều hơn. Đặc biệt, các tỷ phú của Việt Nam phải là hình ảnh của những doanh nhân có triết lý kinh doanh gắn với trách nhiệm xã hội, trách nhiệm với đất nước...
- Ở góc độ thể chế, cần có những thay đổi gì đề hậu thuẫn cho triết lý kinh doanh vì sự phát triển như ông nói?
Đầu tiên phải sửa tư duy, sửa vai trò, chức năng của nhà nước trong nền kinh tế thị trường, rồi mới sửa hệ thống văn bản pháp luật.
Tư duy phải là thị trường, để thị trường phân bổ nguồn lực, để thị trường vốn hóa tài sản...
Các thị trường nhân tố sản xuất như đất đai, lao động... phải hoàn thiện, để tránh quan hệ thân hữu.
Hệ thống pháp luật phải đồng bộ, thống nhất, yêu cầu đầu tiên có lẽ là bỏ thanh tra ngành... Nếu doanh nghiệp vi phạm pháp luật, phải có cơ chế khởi kiện ra tòa. Hãy để các bên tự bảo vệ quyền của mình, cả bên nhà nước và doanh nghiệp bằng cơ chế tòa án. Kinh tế thị trường cần sự phát triển của hệ thống tòa án...
Tags:
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
