Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ mới đây, Công ty Vàng Bạc Đá Quý Sài Gòn – SJC là một trong số 93 doanh nghiệp nhà nước sẽ cổ phần hoá đến hết năm 2020.
Hiện trong số những doanh nghiệp kinh doanh vàng trên thị trường, chỉ duy nhất SJC là đơn vị do Nhà nước sở hữu 100% vốn.
Thành lập từ năm 1988, SJC hiện là một trong những doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc đá quý lớn nhất tại thị trường Việt Nam, cùng với những tên tuổi khác như PNJ-2.86%; Bảo Tín Minh Châu; Phú Quý...
SJC có gì?
Hiện trong số những doanh nghiệp kinh doanh vàng trên thị trường, chỉ duy nhất SJC là đơn vị do nhà nước sở hữu 100% vốn, còn lại đều do tư nhân sở hữu.
Đây là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc UBND TP. HCM, hoạt động theo mô hình công ty mẹ – con như một tập đoàn kinh doanh đa ngành, trong đó sản xuất, kinh doanh vàng và trang sức là ngành kinh doanh chính, bên cạnh còn có địa ốc, đầu tư tài chính và dịch vụ.
SJC đang vận hành hệ thống 23 chi nhánh, 6 công ty con và 6 công ty liên kết, 13 doanh nghiệp có vốn đầu tư. Mạng lưới kinh doanh phân phối gồm hơn 200 cửa hàng, 43 đại lý chính thức, trên 3.000 cửa hàng liên kết bán lẻ toàn quốc.
Với đặc thù kinh doanh vàng miếng, hoạt động kinh doanh của SJC chịu tác động lớn từ yếu tố chính sách. Trong giai đoạn đỉnh cao, SJC từng đạt doanh thu hơn 111.000 tỷ đồng vào năm 2011.
Tuy nhiên, việc siết chặt quản lý thị trường vàng của Ngân hàng Nhà nước từ năm 2012 cùng với giá vàng thế giới hạ nhiệt đã khiến doanh thu các doanh nghiệp vàng lao dốc. Và dù được lựa chọn làm doanh nghiệp độc quyền vàng miếng, SJC cũng không tránh khỏi “cơn bão” sụt giảm doanh thu toàn ngành.
Nếu như năm 2011, doanh nghiệp vẫn đạt doanh thu tới hơn 111.000 tỷ đồng (5,28 tỷ USD) thì sang năm 2012, con số này chỉ còn hơn 72.000 tỷ đồng. Sang năm 2013, doanh thu tiếp tục sụt giảm mạnh tới hơn 60%, xuống còn hơn 27.600 tỷ đồng (1,3 tỷ USD).
Những năm gần đây, doanh thu của SJC chỉ đi ngang quanh mức 20.000 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp thấp do kinh doanh vàng miếng (không quá 1%) khiến doanh nghiệp chỉ lãi vài chục tỷ đồng mỗi năm.
Báo cáo tài chính được công bố gần đây nhất cho thấy kết thúc năm 2018, SJC ghi nhận doanh thu thuần 20.871 tỷ đồng, giảm nhẹ 9% so với cùng kỳ trong khi giá vốn bán hàng giảm chậm hơn khiến biên lãi gộp chỉ còn 0,72%, so với mức 0,75% trong năm 2017.
Do không còn được hoàn nhập chi phí tài chính nên lợi nhuận của doanh nghiệp còn 28 tỷ đồng, thấp nhất từ 2012 đến nay.
Mặc dù công ty đã tiết giảm các khoản chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, doanh thu tài chính cũng tăng gấp hơn 5 lần cùng kỳ nhưng do không còn khoản hoàn nhập dự phòng tới 75 tỷ đồng như năm 2017 nên kết thúc năm 2018, doanh nghiệp chỉ đạt lợi nhuận sau thuế gần 28 tỷ đồng, giảm tới 66% so với con số đạt được cùng kỳ năm trước.
Tính đến cuối 2018, công ty mẹ SJC có tổng tài sản 1.545 tỷ đồng, phân bổ chủ yếu ở hàng tồn kho (989 tỷ), tiền (171 tỷ) và đầu tư tài chính (167 tỷ). Doanh nghiệp hiện có vốn điều lệ 1.359 tỷ đồng và “của để dành” chỉ có hơn 94 tỷ lợi nhuận chưa phân phối.
Đây cũng là năm doanh nghiệp báo lãi thấp nhất kể từ khi công khai BCTC.
"Chiến đấu" với điểm yếu cố hữu
Có thể nói, việc siết chặt quản lý của Nhà nước từ 2012 dẫn đến ngành vàng tập trung hơn vào tay một vài doanh nghiệp lớn như SJC, Doji, Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (HoSE: PNJ)…
Ngành vàng bạc đá quý đang dần phân hóa giữa các doanh nghiệp. Trong khi Doji và SJC vẫn hoạt động chủ yếu ở mảng vàng miếng, PNJ đã chuyển hướng rất thành công vào kênh bán lẻ vàng trang sức, Sacombank-SBJ tập trung các sản phẩm quà tặng cao cấp, Vàng bạc Bến Thành BTJ hoạt động đa dạng với sự vươn lên của hệ thống bán lẻ kim cương Precita…
SJC có một đặc quyền lớn là được Ngân hàng Nhà nước giao độc quyền sản xuất vàng miếng và lấy SJC là thương hiệu vàng quốc gia. Quyết định này nhằm thống nhất và kiểm soát thị trường vàng, giảm tình trạng vàng hóa trong nền kinh tế... Tuy nhiên, đây cũng chính là hạn chế của doanh nghiệp khi vàng miếng chiếm tỷ trọng chủ yếu trong cơ cấu doanh thu.
Hoạt động trong mảng vàng miếng truyền thống chính là điểm yếu cố hữu của SJC. Với tính chất bán sỉ, SJC ghi nhận doanh thu rất lớn nhưng lợi nhuận không đáng kể khi tỷ suất lợi nhuận của mảng vàng miếng chỉ dưới 1%.
Tương tự như SJC, tốc độ dịch chuyển của một doanh nghiệp kinh doanh vàng lớn khác là Doji cũng khá chậm chạp khi doanh thu vàng miếng, vàng 24k vẫn đóng góp tỷ trọng lớn vào doanh thu. Biên lãi gộp hàng năm của doanh nghiệp vì thế cũng khá khiêm tốn, chỉ từ 0,3% đến 0,5% trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến 2018.
Trong khi đó, nhìn ra thị trường, khi điều kiện kinh doanh bị siết lại và giao dịch vàng miếng không còn sôi động như trước, nhiều doanh nghiệp khác trong ngành vốn không có được đặc quyền như SJC đã nhanh chân dịch chuyển cơ cấu kinh doanh, và điều này đã mang tới cho họ nhiều cơ hội và kết quả mới.
Điển hình là PNJ. Từ sản phẩm vàng miếng chiếm 80% doanh thu năm 2011, đến nay PNJ đã gia tăng tỷ trọng mảng trang sức lên 80% doanh thu và 92% lợi nhuận gộp. Theo đó biên lợi nhuận gộp cũng tăng từ khoảng 4% lên trên 19% vào năm 2018.
Thực tế, SJC cũng có 2 dòng sản phẩm nữ trang là dòng phổ thông, dòng cao cấp SJC Diagold. Công ty cũng có 1 xưởng sản xuất nữ trang có công suất sản xuất khoảng 500.000 sản phẩm/năm. Tuy nhiên, hướng dịch chuyển và cân đối giữa các phân khúc vẫn chưa cho thấy sự cân bằng và tăng trưởng trở lại, nhất là về lợi nhuận.
Với việc cổ phần hóa, nhiều cổ đông sẽ tham gia vào doanh nghiệp, khi đó sức ép của các nhà đầu tư lớn có thể giúp SJC chuyển đổi nhanh, giúp cải thiện biên lợi nhuận. Hiệu quả chuyển đổi và cổ phần hóa đã được chứng minh ở PNJ, ngoài ra thị phần trang sức 70% vẫn nằm ở cửa hàng nhỏ truyền thống mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp có thể nắm bắt được cơ hội.
Rất có thể, SJC sẽ được thổi một luồng khí mới, với nhiều bứt phá lớn để xứng tầm với uy tín, thương hiệu và tiềm lực mà doanh nghiệp này đang có.
Kỳ vọng từ thay đổi qua cổ phần hóa là vậy, nhưng lộ trình thực tế vẫn chưa rõ ràng ngay cả khi đã được ấn định vào năm 2020. Vì, trong năm 2017, kế hoạch cổ phần hóa từng được nhấn mạnh tại đây, nhưng vẫn không thể triển khai cho đến nay.
(VNF) - Dự án Phước Kiển của QCG mới đây đã được đề xuất vào danh mục thí điểm theo Nghị quyết 171/2024/QH15, cho phép thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, Việt Nam hội tụ đủ điều kiện mà nhiều quốc gia mất hàng thập kỷ mới có được, qua đó có cơ hội cạnh tranh với các trung tâm tài chính trên thế giới nhờ sở hữu nhiều điều kiện thuận lợi.
(VNF) - Vay ngân hàng mua nhà rồi rơi vào thất nghiệp, mất thu nhập, trong khi khoản vay vẫn đều đặn đến hạn, trở thành bài học điển hình về rủi ro tài chính cho nhiều người trẻ khi mua nhà bằng đòn bẩy vay vốn.
(VNF) - Tập đoàn Daikin Industries (Nhật Bản) vừa đạt thỏa thuận thâu tóm một doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực giải pháp công nghệ và quản lý năng lượng cho tòa nhà, thông qua công ty thành viên tại thị trường Việt Nam.
(VNF) - Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua đã thay đổi căn bản cách tính và ngưỡng chịu thuế đối với người cho thuê nhà. Từ năm 2026, chỉ những trường hợp doanh thu lớn mới phải nộp thuế, đồng thời cách tính cũng “dễ thở” hơn so với quy định hiện hành.
(VNF) - Bộ Tài chính đề xuất cơ chế bán vốn linh hoạt hơn, cho phép giảm giá khởi điểm và mở rộng phương thức bán theo lô nhằm tháo gỡ “nút thắt” thoái vốn tại gần 40 doanh nghiệp Nhà nước do SCIC quản lý nhưng nhiều năm không tìm được nhà đầu tư.
(VNF) - Chủ tịch VSDC cho biết, các cấu phần kỹ thuật để thực hiện giao dịch hợp đồng tương lai vàng về cơ bản đã được thiết kế trên nền tảng công nghệ KRX.
(VNF) - Đại diện Dragon Capital cho rằng cần trao vai trò lớn hơn cho hệ thống ngân hàng thương mại trong việc phân phối sản phẩm quỹ. Khi có thể được tiếp cận dễ dàng hơn, chứng chỉ quỹ có thể chuyển mình từ một thị trường “ngách” trở thành kênh tài sản chính thống và phổ biến.
(VNF) - Theo Phó Chủ tịch UBCKNN Bùi Hoàng Hải, tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân quá lớn là một trong những nguyên nhân khiến thị trường chứng khoán Việt Nam có mức độ biến động cao.
(VNF) - Bà Lương Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Quản lý tài sản, Khối trong nước, Dragon Capital Việt Nam - cho biết mức độ hiểu biết về tài chính của người Việt dưới mức 25%, theo một nghiên cứu của PwC.
(VNF) - Nhu cầu mua sắm tăng mạnh vào những tháng cuối năm khiến nhiều người tìm đến các khoản vay tiêu dùng để đáp ứng chi tiêu. Theo ông Nguyễn Tiến Sỹ - Phó Giám đốc Khối Tài chính số, Công ty tài chính EVF - việc vay tiêu dùng chỉ thực sự hiệu quả khi người vay có kế hoạch tài chính rõ ràng, hiểu đúng về lãi suất và lựa chọn kênh vay an toàn.
(VNF) - Việc khai thông nguồn hàng từ doanh nghiệp tư nhân đã phát đi tín hiệu tích cực với làn sóng IPO, niêm yết vừa qua, trong khi nguồn hàng từ doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) cũng như doanh nghiệp FDI vẫn còn là bài toán bỏ ngỏ.
(VNF) - Sắc đỏ bao trùm toàn bộ các nhóm ngành trong phiên hôm nay (12/12), kéo VN-Index giảm sâu 52 điểm bất chấp thanh khoản có dấu hiệu cải thiện ở thời điểm mở cửa.
(VNF) - Đó là nhận định của ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương, tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 với chủ đề “Bứt phá trên nền tảng mới” do Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) và Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance tổ chức.
(VNF) - Làn sóng niêm yết của các công ty chứng khoán trong nước đang tăng nhiệt, nhưng con đường lên sàn ấy lại thiếu vắng bóng dáng các công ty chứng khoán ngoại.
(VNF) - Năm 2025 được xem là giai đoạn bản lề đối với Công ty Tài chính Tổng hợp Cổ phần Điện lực (EVF) khi công ty cùng lúc triển khai chiến lược tái định vị thương hiệu và đặt ra mục tiêu kinh doanh đầy thách thức với lợi nhuận trước thuế 960 tỷ đồng. Trước thềm kết thúc năm tài khóa 2025, các chỉ số tài chính tích cực cho thấy EVF đang củng cố vững chắc nền tảng tài chính, qua đó tạo đà tăng tốc cho những tháng cuối năm.
(VNF) - Công ty cổ phần Công nghệ tài chính Encapital (Encapital Fintech) mới công bố thông tin về việc phát hành thành công lô trái phiếu ECF12502 trị giá 280 tỷ đồng.
(VNF) - Thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số như Bitcoin, Ethereum... sẽ chịu mức thuế 0,1%, theo quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2026.
(VNF) - Nhựa Bình Thuận phát hành 260 tỷ đồng trái phiếu xanh kỳ hạn 7 năm, được GuarantCo bảo lãnh thanh toán, tài trợ dự án nhà máy nhựa Hưng Yên và pallet tái chế.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, ngưỡng doanh thu miễn thuế 500 triệu được Quốc hội thông qua ngày 10/12 sẽ giúp khoảng 90% hộ kinh doanh không bắt buộc sử dụng hoá đơn và sổ sách kế toán.
(VNF) - Đứng giữa giá chung cư Hà Nội và áp lực an cư, nhiều gia đình rơi vào vòng tranh luận giữa tối ưu vốn và nhu cầu ổn định cuộc sống. Trao đổi với VietnamFinance, chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân Trần Đức Trung cho rằng, để giải bài toán này không phải chọn bên nào thắng, mà cần một chiến lược dung hòa – vừa đảm bảo tăng trưởng tài sản, vừa tạo sự yên tâm cho gia đình.
(VNF) - Luật Viên chức (sửa đổi) được thông qua chuyển cơ chế quản lý và trả lương sang vị trí việc làm từ 1/7/2026, kèm theo các quy định khuyến khích sự đổi mới, sáng tạo.
(VNF) - Dự án Phước Kiển của QCG mới đây đã được đề xuất vào danh mục thí điểm theo Nghị quyết 171/2024/QH15, cho phép thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.