Tuy nhiên, những rắc rối mà Trung Quốc đang gặp phải không chỉ gói gọn trong cuộc chiến thương mại với Mỹ và những điều này sẽ tác động như thế nào tới thị trường chứng khoán Việt Nam? Tòa soạn xin giới thiệu tới độc giả bài viết của ông Hồ Quốc Tuấn, giảng viên Đại học Bristol, Anh về vấn đề này.
Không ít rắc rối
Vào cuối tháng 6 vừa qua, tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát nhỏ với 8 cá nhân đang làm việc tại các quỹ đầu tư ở nhiều nước và khoảng 20 sinh viên Trung Quốc tôi đang giảng dạy, có tham gia đầu tư chứng khoán tại thị trường quê nhà.
Kết quả là, 6/8 nhà quản lý quỹ tỏ ra bi quan về thị trường Đại Lục (đáng chú ý, tất cả những người đang làm việc tại Trung Quốc đều bi quan), 2 người còn lại có ý kiến thận trọng, cho rằng cần tập trung quan sát.
Ông Hồ Quốc Tuấn
Trong khi đó, tất cả các sinh viên Trung Quốc đều có tâm lý chán nản bởi nhiều lý do, nhưng tựu chung là thua lỗ. Một sinh viên cho biết, từ đầu năm tới nay, cậu đã lỗ hơn 30%, trong khi những năm trước “kiếm đậm”.
Một khi mất tiền, nhà đầu tư khó lòng lạc quan. Đây là điều dễ hiểu. Thực tế, thua lỗ đang là tình trạng thường gặp khi thị trường Trung Quốc bước vào “thị trường con gấu” (bear market – thị trường theo chiều giá xuống, trong đó giá các loại chứng khoán giảm một cách đột ngột, liên tục và kéo dài), như Bloomberg gần đây đã nhận định.
Vì sao thị trường chứng khoán nói riêng và các thị trường tài chính khác của Trung Quốc nói chung rơi vào tình trạng như hiện nay? Có vài lý do, trong đó, nguyên nhân rõ ràng và được chú ý hàng đầu hiện nay là những căng thẳng gia tăng trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, còn nhiều vấn đề khác chưa được để ý đúng mực. Cụ thể, thứ nhất, Chính phủ Trung Quốc đang siết chặt lại hoạt động ngân hàng ngầm (shadow banking). Hiểu một cách đơn giản, đây là thị trường tín dụng không do ngân hàng cung cấp, mà là các công ty tài chính cho khách hàng vay mua cổ phiếu, bất động sản. Nó còn bao gồm khoản vay của những công ty công nghệ kết nối người vay trực tiếp với người đi vay (peer-to-peer lending).
Thứ hai, hoạt động đầu tư tài sản cố định và tiêu dùng tăng chậm. Đối với đầu tư tài sản cố định, nguyên nhân chính là Chính phủ Đại lục giảm tốc độ đầu tư hạ tầng, trong khi không ít địa phương đang “sống” nhờ tiền giải ngân từ trung ương.
Thứ ba, đồng nhân dân tệ mất giá mạnh so với USD, khiến các nhà đầu tư chuyển lợi nhuận sang đồng tiền xanh chịu thiệt hại. Với diễn biến này, không ít nhà đầu tư đang lựa chọn rút dòng vốn sang các thị trường khác.
Chứng khoán Trung Quốc lại chứng kiến những phiên bán tháo mạnh. Ảnh: AFP
Thứ tư và đáng lo ngại nhất, thị trường tài chính Trung Quốc tiềm ẩn những rủi ro lớn, có thể đe dọa tới sự phát triển bền vững trong thời gian tới. Cụ thể, nỗ lực bơm tiền ra thị trường trong vài tháng qua của Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBoC) đang trở nên vô hiệu.
Tờ Financial Times cho biết, PBoC đã bơm khoảng 500 tỷ nhân dân tệ cho một số ngân hàng lớn để các nhà băng này thực hiện hoán đổi nợ thành cổ phần ở các công ty quốc doanh, vốn đang sở hữu số nợ rất lớn. Thực tế, đây là một trong những giải pháp xử lý nợ xấu để làm sạch bảng cân đối của các ngân hàng lớn (PBoC chỉ bơm thanh khoản và tiền xử lý nợ xấu, không bơm nhiều tiền để cho vay mua cổ phiếu do đang siết chặt hoạt động ngân hàng ngầm).
Tuy nhiên, vấn đề là nợ xấu trong nền kinh tế Trung Quốc là quá lớn, bao gồm các khoản cho vay không hiệu quả tại các dự án liên quan đến “Sáng kiến Vành đai và Con đường”.
Tham vọng của chính phủ nước này đã và đang tạo ra quả bom nợ khổng lồ. Nhiều nhà phân tích độc lập đã cảnh báo rằng, con số hàng tồn kho của nhiều công ty Trung Quốc lớn bất thường và nghi ngờ, thật ra không có tài sản thật nào đằng sau các con số này. Điều này đồng nghĩa với việc, tài sản của nhiều công ty Trung Quốc nhỏ hơn quy mô họ khai khống rất nhiều, từ đó, rủi ro với những ngân hàng cho các công ty “xác chết” vay là rất lớn.
Trong bối cảnh khó khăn này, Larry Hu, nhà phân tích của Macquarie Capital nhận định, chủ trương giảm nợ trong nền kinh tế của Chính phủ Trung Quốc vẫn là mục tiêu hàng đầu. Như vậy, thị trường bất động sản và chứng khoán Trung Quốc sẽ chịu sức ép giảm giá.
Thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng ra sao?
Hiện tại, Việt Nam có một điểm may mắn là vừa trải qua đợt thanh lọc và cải tổ hệ thống ngân hàng, nhờ vậy khả năng xảy ra một đợt khủng hoảng tài chính là không cao, dù chu kỳ kinh tế đi vào giai đoạn suy giảm đi nữa. Tuy nhiên, vấn đề ở chỗ dòng tiền đang nằm chờ, thay vì tham gia vào thị trường cổ phiếu và tâm lý lo sợ bao trùm.
Về vấn đề này, có một vài câu hỏi được đặt ra. Theo đó, dòng tiền nằm chờ này sẽ đi đâu? Nếu không phải chứng khoán, liệu có là thị trường bất động sản? Hiện tại, giá bất động sản đã lên khá cao và bắt đầu có những tín hiệu thắt chặt tín dụng vào lĩnh vực này. Tuy nhiên, nếu thị trường chứng khoán không đi lên, trong khi giá nhà vẫn rục rịch tăng thì việc bất động sản tiếp tục cơn sốt là có thể xảy ra.
Theo tôi, với nền kinh tế mà sự giàu có trong dân liên quan nhiều tới đất đai như Việt Nam, những cơn sốt bất động sản này có thể hỗ trợ niềm tin tiêu dùng tiếp tục ổn định trong thời gian tới và có lợi cho các cổ phiếu hàng tiêu dùng. Rủi ro đi kèm tất nhiên sẽ là lạm phát, nhưng lạm phát cần một độ trễ nhất định để diễn ra. Trong thời điểm đó, lợi nhuận của các doanh nghiệp tiêu dùng vẫn tăng trưởng.
Nói chung, các yếu tố cơ bản của nền kinh tế Việt Nam hiện tại khá cân bằng, rủi ro chính sẽ nằm ở lạm phát, nhưng đây không phải là rủi ro trong ngắn hạn. Điều này đồng nghĩa với việc, khả năng tăng lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp niêm yết lớn tập trung vào thị trường nội địa còn rộng mở. Nếu giá cổ phiếu tiếp tục giảm, trong khi lợi nhuận có tiềm năng tăng, chỉ số P/E tương lai sẽ giảm về mức hấp dẫn nhà đầu tư. Vì vậy, trừ trường hợp thị trường hoảng loạn, còn không giá cổ phiếu giảm sẽ tạo ra cơ hội đầu tư tốt vào các công ty hưởng lợi từ sức tiêu dùng nội địa.
Câu hỏi tiếp theo là nếu thị trường chứng khoán Trung Quốc giảm thêm 5 - 10% nữa thì dòng vốn quốc tế ở Việt Nam liệu có tháo chạy? Điều này khó đoán định và phụ thuộc nhiều vào tính chất dòng vốn đổ vào Việt Nam từ năm ngoái tới năm nay, vốn phần lớn đổ vào thị trường bất động sản. Đây là biến số khó đoán nhất thời điểm này và nhà đầu tư cần thận trọng theo dõi.
Tuy nhiên, có một điều dễ đoán là nếu thị trường chứng khoán Trung Quốc tiếp tục đà lao dốc, trong khi nhân dân tệ vẫn mất giá, thì USD sẽ tiếp tục mạnh lên so với nhân dân tệ và hầu hết các đồng tiền khác. Điều này sẽ gây sức ép tăng tỷ giá USD so với VND, xuất phát từ nhu cầu đầu cơ trong nước.
Về vấn đề này, lợi thế của Việt Nam là nguồn ngoại tệ đang dồi dào và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có nhiều phương thức điều hành tỷ giá linh hoạt. Do đó, những cơn sốt ngoại tệ cục bộ khó tạo ra hiệu ứng hoảng loạn trên thị trường. Chỉ cần VND không mất giá nhiều, lạm phát ổn định, dòng vốn quốc tế sẽ vẫn ở lại Việt Nam.
Tâm lý nhà đầu tư đóng vai trò quyết định
Trong “thế trận” đầu tư hiện tại, nước láng giềng Trung Quốc đang gặp nhiều rắc rối và rủi ro dòng vốn rút khỏi quốc gia này là đáng kể, nhất là khi nhân dân tệ tiếp tục mất giá. Ngược lại, Việt Nam đang ở thời kỳ tương đối ổn định về nền tảng kinh tế vĩ mô và niềm tin tiêu dùng. Biến động của thị trường chứng khoán sẽ phụ thuộc chủ yếu vào tâm lý của nhà đầu tư nội địa, đặc biệt là nhóm đang cầm tiền chờ đợi.
Nếu giá cổ phiếu còn tiếp tục giảm mạnh, trong khi nền tảng vĩ mô vẫn ổn định, thì nhiều khả năng dòng tiền bắt đáy sẽ chảy vào thị trường. Khi đó, dòng tiền nội địa sẽ phải đóng vai trò dẫn dắt nhiều hơn, bởi dòng vốn ngoại ít nhiều đang lo ngại phần lớn các thị trường mới nổi sẽ đồng loạt đi vào “thị trường con gấu”. Nhà đầu tư nước ngoài sẽ chỉ “nhảy ra nhảy vào”, không dám mạnh tay đẩy vốn vào các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam.
Tôi đồng tình với quan điểm của một nhà quản lý quỹ đầu tư rằng, đây sẽ là thời điểm của mua bán ngắn hạn nhiều hơn là mua và nắm giữ. Khả năng xác định điểm bùng nổ và điểm rơi của thị trường sẽ đóng vai trò quan trọng bậc nhất, nhưng cũng mang tính may rủi nhiều nhất. Bởi hiện tại, đã qua thời điểm mua và giữ trong vài tháng để có thể “dễ dàng” kiếm lời 20 - 30%.
Tags:
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, việc phát triển kinh tế tư nhân không thể là bài toán tách rời từng nhóm chủ thể, mà phải là chiến lược toàn diện dựa trên cấu trúc hệ sinh thái liên kết đa tầng. Để kiến tạo một hệ sinh thái như vậy, điều kiện tiên quyết là phải dỡ bỏ “trần thể chế” và thiết kế lại chính sách theo “số đo riêng” cho từng tầng doanh nghiệp, thay vì “may đồng phục” như hiện nay.
(VNF) - Bình luận về mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong tương lai, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính ngân hàng, Kinh tế trưởng BIDV, khẳng định hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Năm 2025, DN phải đối mặt với nhiều khó khăn cả trong và ngoài nước. Thị trường thế giới tiềm ẩn nhiều biến động khi cuộc chiến thuế quan này càng nóng lên, nhu cầu trong nước phục hồi chậm... Trong khi đó những điểm nghẽn về môi trường kinh doanh, thiếu vốn vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
(VNF) - Theo đánh giá của các chuyên gia, để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP là 8%, thì tăng trưởng tín dụng 16% là hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, mục tiêu này có đạt được hay không phải dựa trên khả năng hấp thụ vốn của thị trường.
(VNF) - Để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8% trở lên trong năm 2025, GS.TSKH Nguyễn Mại cho rằng cần phải lưu ý đến tình hình sản xuất, mở rộng, nâng cao năng lực của doanh nghiệp.
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên cho rằng, việc phát triển kinh tế tư nhân không thể là bài toán tách rời từng nhóm chủ thể, mà phải là chiến lược toàn diện dựa trên cấu trúc hệ sinh thái liên kết đa tầng. Để kiến tạo một hệ sinh thái như vậy, điều kiện tiên quyết là phải dỡ bỏ “trần thể chế” và thiết kế lại chính sách theo “số đo riêng” cho từng tầng doanh nghiệp, thay vì “may đồng phục” như hiện nay.
(VNF) - Sự xuất hiện và phát triển của khu đô thị Ecopark đã đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao giá trị bất động sản tại huyện Văn Giang.
