Thị trường lao động là gì?

Thị trường lao động (labour market) là thị trường nhân tố trong đó người ta trao đổi dịch vụ lao động lấy tiền lương. Mặt cung của thị trường là người lao động với điều kiện làm việc có thể bị ảnh hưởng bởi công đoàn. Mặt cầu của thị trường là các công ty cần thuê người lao động với tư cách đầu vào nhân tố sản xuất.

Thị trường lao động khác với các thị trường nhân tố khác ở chỗ lao động có một số đặc điểm riêng, khó áp dụng khái niệm cung cầu. Trên thị trường này thường xuất hiện các vấn đề như cường độ lao động, tinh thần tập thể, chi phí làm việc, phân biệt đối xử,v,v...Tất cả các yếu tố này đều ảnh hưởng tới cung về lao động. Do giới chủ khó tránh được sự phân biệt đối xử, sự quan tâm quá nhiều về phương diện kinh tế có thể làm biến dạng nhu cầu về lao động của giới chủ.

Có những đặc điểm khác quy định hành vi trao đổi trên thị trường lao động và làm nảy sinh tình huống là mức lương và việc làm không hoàn toàn phụ thuộc vào cung cầu. Hàng loạt yếu tố bất định tạo ra các thế lực gây ảnh hưởng trên thị trường (công đoàn, giới chủ và chính phủ) để đạt được mục tiêu kinh tế và các mục tiêu khác thông qua quá trình thương lượng.

(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Ở cấp độ kinh tế vĩ mô, cung và cầu của thị trường này bị ảnh hưởng bởi động lực thị trường trong nước và quốc tế, cũng như các yếu tố như nhập cư, tuổi của dân số và trình độ học vấn. Các thước đo liên quan bao gồm tỷ lệ thất nghiệp, năng suất, tỷ lệ tham gia, tổng thu nhập và tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Ở cấp độ kinh tế vi mô, các công ty cá nhân tương tác với nhân viên, thuê họ, sa thải họ và nâng cao hoặc cắt giảm lương và giờ làm việc. Mối quan hệ giữa cung và cầu sẽ ảnh hưởng đến số giờ mà nhân viên làm việc và sự bồi thường mà họ nhận được bằng tiền lương và phúc lợi.