Luật Giao dịch điện tử (GDĐT) được Quốc hội khóa XI thông qua tại kỳ họp thứ 8 và có hiệu lực thi hành từ ngày 1/3/2006, sau gần 15 năm thực hiện, Luật GDĐT cùng với các luật chuyên ngành đã đóng vai trò quan trọng, tạo cơ sở pháp lý để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy giao dịch điện tử, góp phần nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế-xã hội, đưa ứng dụng khoa học công nghệ vào cải cách hành chính.
Tuy nhiên, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, yêu cầu thực hiện chuyển đổi số trong cơ quan, tổ chức, Luật GDĐT đã bộc lộ một số bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn phát triển hiện nay.
Tại buổi tọa đàm đối thoại chính sách “Hoàn thiện khung pháp luật về kinh tế và nâng cao hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ 4” do trường Đại học Kinh tế quốc dân tổ chức ngày 29/9, TS. Lưu Hương Ly, Vụ Pháp luật dân sự ‐ kinh tế, Bộ Tư pháp, chỉ ra một số bất cập còn tồn tại của Luật GDĐT 2005 như: các quy định về phạm vi điều chỉnh của luật quy định chưa rõ ràng giá trị pháp lý của các loại hình thông điệp dữ liệu và hồ sơ, chứng từ điện tử; thiếu quy định trong Luật GDĐT về chứng từ, hồ sơ tương ứng với các quy định về bản gốc, bản chính, bản sao trong pháp luật truyền thống.
Một điểm đáng chú ý khác được TS. Lưu Hương Ly chỉ ra đó là từ khi Luật GDĐT 2005 được ban hành đến nay, Chính phủ mới chỉ ban hành Nghị định hướng dẫn về chữ ký số mà chưa ban hành bất kỳ quy định nào để giải thích về chữ ký điện tử an toàn, dẫn đến nhiều vướng mắc, bất cập trong thực tiễn áp dụng pháp luật trong thời gian qua liên quan đến tính an toàn của chữ ký điện tử mà không phải là chữ ký số, dẫn đến sự thiếu tin tưởng của các bên khi tham gia giao dịch điện tử, sự nhầm lẫn giữa chữ ký điện tử và chữ ký số, thậm chí quan niệm chỉ có chữ ký số mới được coi là an toàn và có giá trị pháp lý.
Vì lẽ đó, đại diện Vụ Pháp luật dân sự ‐ kinh tế, Bộ Tư pháp kiến nghị Luật GDĐT (sửa đổi) cũng cần đưa ra định nghĩa rõ ràng, phân biệt các khái niệm “chữ ký điện tử”, “chữ ký điện tử an toàn”, “chữ ký số”. Trong đó, cần quy định rõ chữ ký số cũng chỉ là một loại chữ ký điện tử an toàn.
Đồng thời, Luật GDĐT (sửa đổi) cần quy định rõ các điều kiện, tiêu chuẩn để chữ ký điện tử được coi là chữ ký điện tử an toàn. Cụ thể, cần quy định rõ chữ ký điện tử an toàn là chữ ký số (đáp ứng các điều kiện nhất định) hoặc chữ ký do các bên thoả thuận và đáp ứng các điều kiện nhất định. Về điều kiện để một chữ ký điện tử được coi là an toàn và tin cậy, có thể tham khảo quy định tại Luật mẫu của UNCITRAL về Chữ ký điện tử được UNCITRAL thông qua ngày 5/7/2001, trong đó đề cao nguyên tắc trung lập về công nghệ, công nhận giá trị của chữ ký điện tử không phụ thuộc vào loại công nghệ được sử dụng trong giao dịch.
Song song với đó, cũng cần đảm bảo giá trị pháp lý của chữ ký điện tử an toàn theo hướng chữ ký điện tử an toàn có giá trị chứng cứ, trừ trường hợp có chứng cứ chứng minh ngược lại. Trong quá trình giải quyết tranh chấp vẫn có thể có cách hiểu hay giải thích pháp luật khác nhau, khi đó Tòa án nhân dân tối cao cần ban hành nghị quyết hay án lệ để giải thích và hướng dẫn áp dụng pháp luật một cách thống nhất.
Chính phủ mới chỉ ban hành Nghị định hướng dẫn về chữ ký số mà chưa ban hành bất kỳ quy định nào để giải thích về chữ ký điện tử an toàn, dẫn đến nhiều vướng mắc, bất cập trong thực tiễn áp dụng pháp luật trong thời gian qua
Theo PGS.TS Trần Văn Nam, trưởng khoa Luật, trường Đại học Kinh tế quốc dân, để phát triển kinh tế số thời gian tới, nhà nước cần xây dựng chiến lược chuyển đổi số phù hợp. Cùng với đó, sớm ban hành các quy định và cơ chế phù hợp để điều chỉnh hoạt động của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tương thích với nền kinh tế số như xây dựng luật văn bản điện tử, chữ ký số, cấp giấy phép từ cơ quan quản lý.
Dưới góc độ của doanh nghiệp, ông Đoàn Tử Tích Phước, đồng sáng lập, trưởng đại diện văn phòng phía Bắc của Công ty Cổ phần dịch vụ di động trực tuyến – doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thanh toán trên di động dưới thương hiệu MoMo (gọi tắt ví điện tử MoMo), cho biết việc thực thi pháp luật trên không gian mạng hiện nay rất rộng và đang nổi cộm lên rất nhiều vấn đề.
Theo ông Phước, vấn đề thứ nhất đó là liên quan tới khung pháp lý; thứ hai là khi có khung pháp lý rồi thì việc triển khai thế nào cho đúng và thứ ba là các chế tài đối với doanh nghiệp nếu làm sai trên không gian mạng.
Đại diện ví điện tử MoMo cho rằng không gian mạng cũng cần đặt ra những quy định, phân nhóm khác nhau cho các chế tài khác nhau. Trường hợp nếu không phân loại được thì về mặt kỹ thuật cũng sẽ không khả thi, bởi khi có hàng triệu lượt giao dịch diễn ra trong cùng một thời điểm thì rất khó phân loại giao dịch, trong khi các giao dịch đó phải có chữ ký số hay đảm bảo các tiêu chuẩn khác thì tất yếu sẽ dẫn đến nghẽn mạng.
Một vấn đề được ông Phước chỉ ra đó là khi lập được những nhóm điều kiện khác nhau (phân loại các giao dịch 10.000 đồng, 20.000 đồng, 200.000 đồng,…) thì chữ ký số có còn cần thiết nữa hay không.
“Chúng tôi cũng từng gặp phải trường hợp này. Cụ thể, nếu cần lập chữ ký số thì sẽ phải gửi yêu cầu trích xuất sang đơn vị cung cấp chữ ký số thứ ba, sau đó lại trả về cho doanh nghiệp. Quy trình này thường bị lỗi từ 10-15% và thậm chí còn cao hơn nếu số lượng giao dịch tăng lên”.
“Đây là vấn đề doanh nghiêp mong muốn những nhà làm luật cần phải nghĩ đến”, ông Phước bày tỏ.
Xem thêm: Giải pháp chữ ký số điện tử MobiCA góp phần xây dựng chính phủ điện tử
Tags:
(VNF) - Theo ông Trần Việt Hùng, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề Giao thông công chính Hà Nội, trong kỷ nguyên số, giáo dục nghề nghiệp không chỉ là con đường ngắn nhất giúp người lao động có việc làm, mà còn là giải pháp căn cơ để thoát nghèo bền vững.
(VNF) - Ông Bùi Hoàng Hải - Phó chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, cơ quan này đang chuẩn bị trình Chính phủ nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động tại thị trường tài sản mã hóa, dự kiến trong tháng 12/2025.
(VNF) - Samsung lại một lần nữa khiến giới công nghệ phải chú ý với Galaxy Z TriFold - chiếc smartphone gập ba thiết kế táo bạo.
(VNF) - Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, một giải pháp công nghệ do doanh nghiệp trong nước phát triển lọt vào vòng chung khảo hạng mục sản phẩm dành cho khu vực công (Public sector) tại giải thưởng số ASEAN 2026 (ASEAN Digital Awards 2026 - ADA).
(VNF) - Apple nhiều khả năng sẽ phải đưa ra những quyết định khó khăn cho thế hệ iPhone 18 ra mắt vào năm 2026, trước áp lực giá linh kiện tăng cao.
(VNF) - Một báo cáo dự báo mới cho thấy năm 2026 có thể trở thành giai đoạn đầy thử thách đối với Apple, Samsung và toàn bộ ngành công nghiệp smartphone toàn cầu.
(VNF) - Theo Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, thị trường tài sản số nếu được vận hành đúng chuẩn sẽ góp phần mở rộng không gian tăng trưởng.
(VNF) - Năm 2025 ghi nhận nhiều vụ việc vi phạm liên quan đến người nổi tiếng thu hút sự quan tâm lớn của công chúng. Trong đó, các từ khóa liên quan đến Ngân 98, Shark Bình, Mailisa, Trịnh Văn Quyết... tăng mạnh.
(VNF) - Từ các hệ thống đài truyền thanh thông minh đến internet miễn phí tại thôn, mô hình giảm nghèo bằng thông tin và công nghệ đã giúp hàng nghìn hộ dân tiếp cận tri thức, tăng thu nhập và cải thiện đời sống.
(VNF) - 94GB dữ liệu người dùng cao cấp nền tảng video người lớn PornHub bị hacker đánh cắp và đe doạ công khai nếu không trả tiền chuộc.
(VNF) - Bất chấp các quy định cấm nghiêm ngặt, những video AI “nhạy cảm” về trẻ vị thành niên vẫn lan truyền rộng rãi trên TikTok, thu hút hàng triệu lượt thích.
(VNF) - Ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - đã có những chia sẻ quan trọng về định hướng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và cơ chế vận hành cho hoạt động token hóa tài sản, nhằm vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, vừa thu hút và bảo vệ nhà đầu tư cá nhân.
(VNF) - Mẫu Galaxy S26 Ultra tiếp tục là tâm điểm chú ý khi dòng Galaxy S26 được kỳ vọng ra mắt vào tháng 1/2026, với những nâng cấp "đặc quyền" flagship của Samsung.
(VNF) - Nhiều mẫu smartphone Trung Quốc trang bị bộ kit chuyên dụng cho chụp ảnh, hồi sinh 1 trào lưu cũ. Nhưng các “ông lớn” Apple và Samsung đang đứng ngoài cuộc chơi này.
(VNF) - FPT công bố thành lập ban chỉ đạo công nghệ chiến lược với 5 đơn vị, trong đó có công nghệ đường sắt FPT (FMT).
(VNF) - Nếu có ý định mua iPhone mới trong 1 năm tới, bạn hãy cứ mạnh dạn chọn iPhone 17. Những tin đồn hiện tại về iPhone 18 chưa đủ sức thuyết phục.
(VNF) - Nhận diện thách thức về "rào cản thông tin", Hải Phòng đã đưa nội dung “giảm nghèo về thông tin” trở thành một cấu phần quan trọng trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.
(VNF) - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, khởi nghiệp sáng tạo là động lực phát triển cốt lõi của mọi quốc gia, doanh nghiệp và người dân trong kỷ nguyên kinh tế số và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
(VNF) - OpenAI và xAI hiện là hai trong số những cái tên dẫn đầu cuộc đua công nghệ AI nghìn tỷ USD, với CEO là 2 kỳ phùng địch thủ Altman và Musk.
(VNF) - Bà Nguyễn Thị Tuyết - Giám đốc vận hành nền tảng đổi mới sáng tạo BambuUP cho rằng, AI sẽ bùng nổ mạnh nhất trong các ngành có lượng dữ liệu lớn và nhu cầu tối ưu hóa ra quyết định, đặc biệt là tài chính - ngân hàng, y tế và sản xuất - chuỗi cung ứng.
(VNF) - CT Group mở rộng mạng lưới nghiên cứu phát triển công nghệ cao thông qua hợp tác với Đại học danh giá Southampton - Anh quốc, sở hữu hệ sinh thái nghiên cứu sâu rộng từ AI, bán dẫn, lượng tử đến UAV và công nghệ sinh học…
(VNF) - Hầu hết các smartphone có thể tăng giá ngay từ đầu năm sau, do một loại linh kiện quen thuộc khan hiếm gây áp lực lên các nhà sản xuất.
(VNF) - Trong bối cảnh khởi nghiệp tại Việt Nam còn nhiều rủi ro và thiếu mô hình dẫn dắt hiệu quả cho người trẻ khởi nghiệp, CT Innovation Hub 4.0 - mô hình đã đi vào vận hành thực tế đang được mở rộng và có khả năng nhượng quyền trên toàn quốc.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu bố trí khoảng 95 nghìn tỷ đồng trong năm 2026 cho ba lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
(VNF) - Một lệnh cấm mạng xã hội đầu tiên trên thế giới đối với trẻ em dưới 16 tuổi đã chính thức có hiệu lực tại Australia vào thứ Tư.
(VNF) - Theo ông Trần Việt Hùng, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề Giao thông công chính Hà Nội, trong kỷ nguyên số, giáo dục nghề nghiệp không chỉ là con đường ngắn nhất giúp người lao động có việc làm, mà còn là giải pháp căn cơ để thoát nghèo bền vững.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.
